Kopenhag Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından gözlemlenen bu nadir doğal taşkın olayı, buzulun eriyik suyunun açığa çıkardığı muazzam ve tehlikeli kuvvetler hakkında yeni bilgiler sunuyor.
REKLAM
Bilim insanları Doğu Grönland'da devasa bir buzul gölü taşkınını ilk kez canlı izledi. Catalina Gölü'ndeki taşkın sırasında birkaç hafta içinde 3.000 milyar litreden fazla eriyik su salındığı saptandı.
Kopenhag Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından gözlemlenen bu nadir doğal taşkın olayı, buzulun eriyik suyunun açığa çıkardığı muazzam ve tehlikeli kuvvetler hakkında yeni bilgiler sunuyor.
SciTechDaily'ye göre olay, Danimarka'nın yıllık su tüketiminin üç katına eşit miktarda su tutan devasa bir dağ gölünün aniden serbest kalması anlamına geliyor.
Su taşkını 23 Eylül ile 11 Ekim arasında meydana geldi ve bu sırada gölün su seviyesi 154 metre düştü. Çarpıcı olay, Kopenhag Üniversitesi Niels Bohr Enstitüsü'nden bilim insanları tarafından uydu görüntüleri kullanılarak ilk kez gerçek zamanlı gözlemlendi.
Niels Bohr Enstitüsü iklim araştırmacısı Aslak Grinsted, "Daha önce de benzer taşkın izlerine rastlamıştık, ancak kutup gecesi ve bulutların uydu gözlemlerini engellemesi nedeniyle araştırmacıların bir olayı izleyebildiği ve su hacimlerini gerçek zamanlı olarak ölçebildiği ilk deneyim oldu," dedi.
Milyonlarca insanı tehdit ediyor
Doğu Grönland'daki taşkın patlaması, Catalina Gölü'ndeki eriyik suyun son 20 yıldır birikmesi nedeniyle meydana geldi.
Göl, devasa Edward Bailey Buzulu tarafından engellenen bir vadide yer alıyor. Göl doldukça, su buzulu kaldırmaya başladı ve buzun altında 25 kilometre uzunluğunda bir tünel açtı. Nihayetinde bu su kütlesi, dünyanın en büyük fiyordu olan Scoresby Sound'a aktı.
Buzul gölünün yavaş yavaş dolduğu ve ardından ani bir selle suyunu bıraktığı bu fenomene Buzul Gölü Patlama Taşkını deniyor. Bu tür olaylar, artan küresel sıcaklıklar ve iklim değişikliği nedeniyle son 30 yılda giderek daha sık hale geldi.
Grinsted, "Küresel ısınma nedeniyle buzul barajlı göllerden kaynaklanan tehlike de artıyor," ifadelerini kullandı.
Buzul gölü taşkınları, Himalayalar gibi yoğun nüfuslu bölgelerde köyleri yok eden felaketlere yol açabiliyor. Grönland'daki son taşkın ise bölgenin seyrek nüfusu nedeniyle zarara yol açmadı.
Ancak 2023 tarihli bir çalışma, dünya çapında 15 milyon insanın ölümcül buzul taşkınları tehdidi altında yaşadığını göstermişti.
Grinsted, "Grönland'ın buz örtüsü önümüzdeki yüzyıllarda geri çekilirken, daha da büyük buz barajlı göllerde meydana gelecek patlamalara tanık olacağımızı düşünüyorum," dedi.
"Son Buzul Çağı'nın sonunda, Missoula Gölü, yakın zamandaki Catalina olayından 2.500 kat daha büyük bir patlama yaşadı. Bu muazzam kuvvetleri anlamak için en büyük patlamaları incelemeliyiz."