Uzmanlar, sadece birkaç derecelik ekstra ısının binlerce insan için yaşamla ölüm arasındaki farkı belirleyebileceği konusunda uyarıyor.
REKLAM
Önde gelen iklim bilimciler ve epidemiyologlara göre, iklim değişikliği bu yaz Avrupa genelinde sıcaklıkları artırarak 16 bin 500 kişinin ölümüne yol açtı.
Yeni bir çalışmada, uzmanlar 854 Avrupa şehrini inceledi ve iklim değişikliğinin bu yaz tahmin edilen 24 bin 400 sıcak ölümünün yüzde 68'inden sorumlu olduğunu ve sıcaklıkları 3,6 santigrat dereceye kadar artırdığını tespit etti.
Analizi yürüten Imperial College London ve London School of Hygiene & Tropical Medicine araştırmacıları, bunun gerçek ölü sayısının yalnızca bir fotoğrafı olduğu konusunda uyarıyor. İncelenen şehirler Avrupa nüfusunun sadece yüzde 30'unu temsil ediyor.
Analiz, aynı ekip tarafından bu yılın başlarında yayınlanan ve iklim değişikliğinin Avrupa'da temmuz ayında yaşanan sıcak hava dalgasında ölenlerin sayısını 3 katına çıkarmış olabileceğini ortaya koyan bir çalışmanın ardından geldi.
Avrupa’da sıcaklık kaynaklı ölümlerde lider ülke hangisi?
Tek bir sıcak hava dalgasından en çok etkilenen ülkeler Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve Kıbrıs oldu. 21-27 Temmuz tarihleri arasında ortalamanın 6 derece üzerine kadar çıkan sıcaklıklarda tahmini 950 kişi sıcakla bağlantılı nedenlerden hayatını kaybetti. Bu da 1 milyon kişi başına günlük yaklaşık 11 can kaybı anlamına geliyor.
Kişi başına en fazla ölümün yaşandığı Avrupa başkentleri Roma, Atina ve Bükreş oldu. Çalışmanın yazarları, bu durumun Avrupa'daki en aşırı sıcaklara maruz kalmalarını yansıttığını belirtiyor ancak hazırlıklı olma, nüfus demografisi ve hava kirliliği gibi diğer faktörlerin de rol oynadığına dikkat çekiyorlar.
Avrupa’daki 854 şehir genelinde, iklim değişikliği nedeniyle meydana gelen sıcaklık kaynaklı ölümlerin tahmini sayısı İtalya’da 4 bin 597 ile en yüksek seviyede. Ayrıca İspanya’da 2 bin 841, Almanya’da bin 477, Fransa’da bin 444, İngiltere'de bin 147, Romanya’da bin 64, Yunanistan’da 808, Bulgaristan’da 552 ve Hırvatistan’da 268 ölüm gerçekleştiği tahmin ediliyor.
'Sessiz katiller'
Bu yaz aşırı sıcaklara bağlı ölümler manşetlere taşındı. Örneğin, İspanya’nın Barselona kentinde çalışan 51 yaşındaki temizlik görevlisi Montse Aguilar ve İtalya’nın San Lazzaro di Savena kentinde çalışan 47 yaşındaki inşaat işçisi Brahim Ait El Hajjam sıcak nedeniyle hayatını kaybetti. Ancak sıcaklıkla ilişkili ölümlerin büyük çoğunluğu rapor edilmeden gerçekleşiyor.
İnsanlar genellikle, yüksek sıcaklıkların kötüleştirdiği kalp, solunum veya böbrek gibi mevcut sağlık sorunları nedeniyle hayatını kaybediyor.
Imperial College London'ın Grantham Enstitüsü - İklim Değişikliği ve Çevre Bölümü öğretim görevlisi Dr. Garyfallos Konstantinoudis, "Sıcak hava dalgaları sessiz katillerdir. Sıcaktan kaynaklanan ölümlerin büyük çoğunluğu, mevcut sağlık sorunları olan insanların sınırlarını zorladıkları evlerde ve hastanelerde meydana geliyor ancak ölüm belgelerinde sıcaktan nadiren bahsediliyor," dedi.
"Aşırı hava koşullarının en ölümcül türü olmasına rağmen sıcaklığın bir halk sağlığı riski olduğu uzun zamandır göz ardı ediliyor."
Çalışmada yer almayan Reading Üniversitesi Ulusal Atmosferik Bilim Merkezi'nde araştırma görevlisi olan Dr. Akshay Deoras, araştırmanın aynı zamanda "sıcaklığın eşit derecede öldürmediğini" vurguladığını belirtiyor.
"En çok yaşlı nüfus etkileniyor, sıcaklığa bağlı aşırı ölümlerin yüzde 80'inden fazlası 65 yaş üstü kişiler arasında meydana geliyor."
85 yaş üstü kişiler toplam ölümlerin yüzde 40'ından fazlasını oluşturuyor ve 80 yaş üstü kişilerin 2100 yılına kadar Avrupa nüfusunun yüzde 15'ini oluşturması bekleniyor. Avrupa dünyanın en hızlı ısınan kıtası ve sıcaklık hızla yaşlanan nüfusu için artan bir tehdit.
Savunmasız nüfuslar alışkın oldukları sınırların ötesinde sıcaklıklara maruz kaldıklarında birkaç derece bile ölümlerde büyük artışlara neden olabilir.
Dr. Deoras, "Bugün emisyonlar artmaya devam ederken, kolektif eylemsizliğimizin en büyük bedelini ödeyenler, çoğu zaten kırılgan bir sağlık durumuna sahip olan yaşlı nesildir," diye ekliyor.
Birkaç derece yaşam ile ölüm arasındaki farkı belirleyebilir
İklim bilimciler ilk olarak iklim değişikliğinin her bir şehirdeki günlük sıcaklıkları nasıl etkilediğini inceledi. Öncelikle fosil yakıtların yakılması ve ormansızlaşmanın neden olduğu iklim değişikliğinin sıcaklıkları 3,6 dereceye kadar artırdığını buldular.
Epidemiyologlar daha sonra 854 Avrupa şehrinde ölüm sayısının sıcaklıkla nasıl değiştiğini gösteren önceki araştırmalara baktılar. Bunu, bu yaz kıta genelinde kaç kişinin sıcaktan öldüğünü ve yaz 1,3 derece ısınmamış olsaydı kaç kişinin öleceğini tahmin etmek için kullandılar.
Çalışma, bu şehirlerdeki aşırı sıcaklıkların bir sonucu olarak yaklaşık 24 bin 400 kişinin öldüğünü tahmin ediyor. Ancak insan faaliyetlerinin neden olduğu ısınma olmasaydı, bu ölümlerin 16 bin 500'ü önlenebilirdi, yani iklim değişikliği fazla ölümlerin yüzde 68'inden sorumluydu. Potansiyel ölü sayısını 3'e katladı.
Imperial College London Çevre Politikaları Merkezi'nde araştırmacı olan Dr. Clair Barnes, "Kulağa çok fazla gelmeyebilir ancak çalışmamız yaz sıcaklığındaki sadece birkaç derecelik değişimin binlerce insan için yaşam ve ölüm arasındaki fark olabileceğini gösteriyor," diyor.
"İklim değişikliğinin gelecekte bir noktada üstesinden gelebileceğimiz bir mesele olmadığını bir kez daha hatırlatıyor."
Avrupa'da sıcağa bağlı sağlık yükü yüksek
Avrupa'daki insanların yaklaşık yüzde 70'i şehirlerde yaşıyor ve bu oranın 2050 yılına kadar yüzde 80'e çıkması bekleniyor. Kentsel alanlar, kentsel ısı adası etkisi olarak bilinen bir durum nedeniyle kırsal alanlardan 10 dereceye kadar daha sıcak olabilir.
Esnek çalışma programları, okul takviminin ayarlanması veya kentsel yeşil alanların artırılması gibi sıcağa uyum sağlamaya yönelik politikalar - daha sıcak ve daha yoğun konutlarda yaşayan düşük gelirli topluluklar için can simidi olabilecek daha serin alanlar - refahı artırabilir ve hayat kurtarabilir.
London School of Hygiene & Tropical Medicine'da Yardımcı Doçent olan Dr. Malcolm Mistry, "Avrupa'daki çoğu bölgede ısı-sağlık uyarı sistemleri ve eylem planları aslında iyi gelişmiştir," diyor.
"Bununla birlikte, Avrupa genelinde meteoroloji ve halk sağlığı yetkilileri tarafından yapılan uyarılara rağmen, sıcakla ilişkili sağlık yükü son yazlarda sürekli olarak yüksek kalmıştır."
Araştırmacılar, büyük adaptasyon çabalarına rağmen sera gazı emisyonlarının ısıyı hapsetmesi ve daha sıcak, daha tehlikeli yazlara yol açması nedeniyle sıcaktan ölümlerin artmaya devam edeceği konusunda uyarıyor.
Dr. Mistry, sera gazı emisyonlarını acilen azaltmadığımız sürece, adaptasyon çabalarının insan kaynaklı küresel ısınmanın risklerini azaltmada sınırlı bir rol oynayacağını da sözlerine ekliyor.