Newsletter Haber Bülteni Events Etkinlikler Podcasts Video Africanews
Loader
Bize Ulaşın
Reklam

Analiz: İklim değişikliği, Melissa Kasırgası'nın yıkıcı rüzgarlarını ve yağışını şiddetlendirdi

30 Ekim 2025’te Melissa Kasırgası’nın ardından Jamaika’daki Black River’da bir köprü yakınında insanlar enkaz arasında toplanıyor.
Melissa Kasırgası'nın ardından 30 Ekim 2025'te Jamaika'nın Black River kentinde insanlar bir köprü yakınındaki enkaz arasında toplanıyor. ©  AP Photo/Matias Delacroix, File
© AP Photo/Matias Delacroix, File
By ISABELLA O'MALLEY & AP
Yayınlanma Tarihi Son güncelleme
Haberi paylaşın Yorumlar
Haberi paylaşın Close Button

Melissa, karaya ulaşan en güçlü Atlantik kasırgalarından biriydi ve Jamaika, Haiti, Dominik Cumhuriyeti ile Küba'da yıkıcı hava koşullarına yol açtı.

Perşembe günü yayınlanan bir analize göre, insan kaynaklı iklim değişikliği Melissa Kasırgası'nın neden olduğu yıkıcı rüzgar ve yağışları artırdı ve fırtınayı besleyen sıcaklık ile nemi yükseltti.

Melissa, karaya ulaşan en güçlü Atlantik kasırgalarından biriydi ve Jamaika, Haiti, Dominik Cumhuriyeti ve Küba’ya yıkıcı hava koşulları getirdi. Karayipler genelinde onlarca kişinin ölümüne yol açtı. Evlerin çatıları uçtu, hastaneler zarar gördü, yollar heyelanlarla kapandı ve ekili alanlar harap oldu.

World Weather Attribution’ın hızlı analizi, iklim değişikliğinin Melissa’nın en yüksek rüzgar hızlarını yüzde 7 artırdığını ve yağışı yüzde 16 daha şiddetli hale getirdiğini ortaya koydu.

Bilim insanları ayrıca, fırtınanın şiddetlendiği sıcaklık ve nem koşullarının, sanayi öncesi bir dünyaya kıyasla iklim değişikliği nedeniyle altı kat daha olası hale geldiğini yazdı.

Daha sıcak sular ve nemli hava Melissa’yı besledi

Hızlı atıf analizleri, bir aşırı hava olayını etkileyen etkenleri inceleyen ve iklim değişikliğinin olmadığı bir dünyada olayın nasıl seyredeceğini araştıran bir çalışma türü. Genellikle aşırı bir hava olayından günler veya haftalar sonra yayınlanıyor.

Melissa bölge üzerinde yavaşça ilerledi ve olağandışı sıcak okyanus suyundan muazzam miktarda enerji çekti. Analize göre, Melissa’nın Karayipler’deki güzergahında deniz suyu sıcaklıkları, sanayi öncesi iklime kıyasla yaklaşık 1,4 santigrat derece daha sıcaktı.

WWA’da çalışan ve analize katkıda bulunan iklim bilimci Theodore Keeping, “Daha sıcak okyanus sıcaklıkları kasırgayı harekete geçiren motor gibidir... Okyanus sıcaklıkları ne kadar yüksekse bir kasırganın rüzgar hızı da o kadar yüksek olabilir,” dedi.

Melissa, bu yıl Atlantik’te hızlı şiddetlenme yaşayan dördüncü fırtına. Hızlı şiddetlenme, bir tropik siklonun azami sürekli rüzgar hızının 24 saat içinde en az 30 knot (yaklaşık 35 mil/saat veya 56 km/saat) artması anlamına geliyor.

Isınan bir dünyada hızlı şiddetlenme hasarı artırıyor

“Bu kadar nadir görülen bir kasırga, sanayi öncesi bir iklimde aslında yaklaşık 16 km/saat daha düşük rüzgar hızlarına sahip olurdu,” diyen Keeping, araştırmaların kasırga rüzgar hızlarını ekonomik hasarla ilişkilendirdiğini ve rüzgarlar daha yavaş olsaydı Melissa’nın yol açtığı yıkımın daha az olacağını belirtti.

Bilim insanları, Atlantik’teki kasırgaların hızlı şiddetlenmesini insan kaynaklı iklim değişikliği ile ilişkilendiriyor. Karbondioksit gibi insanlar tarafından salınan, gezegeni ısıtan gazlar atmosferin daha fazla su buharı tutmasına ve okyanus sıcaklıklarının artmasına neden oluyor. Daha sıcak okyanuslar, kasırgaların daha fazla yağış bırakması ve daha hızlı güçlenmesi için yakıt sağlıyor.

Albany Üniversitesi’nden atmosfer bilimi profesörü Brian Tang, “Bu, temelde bir süngeri alıp sıkmak gibi ve iklim değişikliği o süngeri daha da büyütüyor,” dedi.

WWA araştırmasına dahil olmayan Tang, perşembe günü yayımlanan çalışmanın metodolojisinin sağlam göründüğünü ve analizin daha yenilikçi yönlerinden birinin bilim insanlarının rüzgar hızları ile hasardaki artış arasındaki bağlantıyı kurması olduğunu ifade etti. Bunun araştırılması zor bir alan olduğunu belirtti.

WWA araştırmasına dahil olmayan Texas A&M Üniversitesi’nden atmosfer bilimleri profesörü Andrew Dessler, hızlı analizin bulgularının Atlantik’te iklim değişikliği ve tropik fırtınalarla ilgili mevcut araştırmalarla uyumlu olduğunu belirtti.

“Bu, gelecekte ne olacağına dair beklentimizle tamamen tutarlı,” diyen Dessler, hızlı atıf analizlerinin, felaket bir hava olayı meydana geldikten kısa süre sonra iklim değişikliğinin etkisine dair açıklama ihtiyacını karşılamaya yardımcı olduğunu söyledi.

Dessler, bu tür analizlerin bilim insanları daha zaman alıcı hesaplamalar yapmadan önce “hızlı bir bakış olarak çok değerli” olduğunu ifade etti.

Ayerıca, Melissa’nın en korkutucu yanlarından birinin fırtınanın 298 km/saatlik zirve sürekli rüzgarları olduğunu belirterek, “Bu kadar güçlü bir fırtınanın görülmesi oldukça nadir. Ve bence, bu geleceğe dair bir işaret ise iyi değil,” dedi.

Erişilebilirlik kısayollarına git
Haberi paylaşın Yorumlar