Araştırmacılar, net sıfır hedefinin popülistler tarafından iklim politikalarına saldırmak için bir 'kısaltma' olarak siyasallaştırıldığı konusunda uyarıyor.
Birleşik Krallık’taki en etkili medya kuruluşları, araştırmacıların “sorunlu” bir haber dalgasına dikkat çekmesiyle birlikte, net sıfır ile iklim değişikliği arasındaki bağlantıyı kurmakta başarısız oluyor.
Enerji ve İklim İstihbaratı Birimi (ECIU) tarafından yaptırılan yeni bir analiz, Birleşik Krallık ulusal gazetelerinde ‘net sıfır’a odaklanan yazıların giderek artan bir bölümünün, doğal bağa rağmen iklim krizine herhangi bir atıf yapmadığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, bulguların iklim değişikliğinin, emisyonların artmasını önleme çözümünden “koparıldığına” işaret ettiğini ve net sıfırın ne anlama geldiğine dair düşük düzeyde bir anlayışın bulunduğu bir dönemde geldiğini söylüyor.
Birleşik Krallık’ın net sıfır hamlesi
2019’da Birleşik Krallık, 2050’ye kadar net sıfır hedefini yasalaştırdı. Bu, insan kaynaklı emisyonların atmosferden sera gazlarının uzaklaştırılmasıyla dengelenmesi gerektiği anlamına geliyor.
Net sıfır, ısı tutan ek gazların havaya salınmasını önlemeyi ve küresel ısınmanın hızlanmasını fiilen durdurmayı amaçlar. Bu, hiç emisyon üretmemek anlamına gelmez.
Analiz, yasanın imzalanmasından bir yıl önce, dokuz büyük yayındaki ‘net sıfır’ ifadesini en az üç kez (başlık dahil) kullanan yazıların yüzde 100’ünün ‘iklim değişikliği’ veya ‘küresel ısınma’ gibi benzer terimleri de andığını ortaya koydu.
Ancak 2024’e gelindiğinde bu oran yalnızca yüzde 59’a düştü.
Hangi Birleşik Krallık gazeteleri iklim değişikliğini ‘koparıyor’?
2024’te incelenen 323 makale, başlık dahil ‘net sıfır’ ifadesini en az üç kez anmasına rağmen iklim değişikliğine veya benzer terimlere hiç değinmedi.
Bunların yaklaşık yarısı (166) Telegraph tarafından yazıldı. Aynı yıl, 88 makale ‘net sıfır’ ifadesini en az beş kez anıp bunu iklim değişikliğine bağlamadı.
Times, ciddi gazeteler arasında iklim değişikliğine atıfta bulunan yazıların en düşük oranına sahipti: yüzde 64.
Araştırmacılar, Britanya gazeteleri arasında “dikkat çekici farklılıklar” buldu. Örneğin Guardian’da 2024’te ‘net sıfır’a bir kez değinen yazıların yüzde 71’i iklim değişikliğini de anıyor. Bunu Times (yüzde 38), Telegraph (yüzde 32), Express (yüzde 27) ve Sun (yüzde 23) izliyor.
Express’te iki, Sunday Telegraph’ta bir ve Telegraph’ta bir makale ‘net sıfır’a toplam sekiz kez atıfta bulunmasına rağmen iklim değişikliğinden hiç söz etmedi.
Net sıfırla ilgili kafa karışıklığı
Factiva haber izleme aracının arama sonuçlarını inceleyen analiz, ‘net sıfır’ terimiyle ilgili kamuoyunda kafa karışıklığının sürdüğü bir ortamda yayımlandı.
Climate Barometer’ın bu yılın başlarında yaptığı anket, katılımcıların yüzde 22’sinin net sıfırın “hiç karbon emisyonu üretmemek” anlamına geldiğini yanlış düşündüğünü ortaya koydu. Nigel Farage’ın öncülüğünü yaptığı sağ popülist Reform UK’i destekleyenlerde bu oran yüzde 41’e çıktı.
Analize liderlik eden Reuters Gazetecilik Araştırmaları Enstitüsü’nden Dr James Painter, net sıfırın tanımına dair belirsizlik düzeyi göz önüne alındığında, “iyi gazetecilik pratiğinin” iklim değişikliğini durdurmak için emisyonların azaltılmasıyla nasıl ilişkili olduğuna dair bir hatırlatma, açıklama veya bağlantı içermesi gerektiğini savunuyor.
Ya da en azından, “bilim insanları net sıfıra ulaşmanın iklim değişikliğini durdurmak için hayati olduğunu söylüyor” şeklinde basit bir ifade eklenmeli.
Net sıfır tıklama tuzağı terimine mi dönüşüyor?
Reading İklim ve Adalet Merkezi’nin direktörü Prof. Chris Hilson, net sıfırın popülistler tarafından iklim politikasına saldırmak için bir “kısaltma” olarak siyasallaştırıldığını söylüyor.
“Bu, haberlerde yanında iklim değişikliğinin neden daha az anıldığını açıklayabilir” diye ekliyor. “Elektrikli araçlar ya da ısı pompaları hakkında yazan gazeteciler iklim değişikliğinden söz etmek zorunda kalmıyor; ‘net sıfır’ tek başına kutuplaştırıcı tıklamalar üretmek için yeterli.”
Hilson, bunun “sorunlu” bir eğilim olduğunu, çünkü net sıfırın, Paris Anlaşması’nda belirtildiği üzere ısınmanın 2℃ içinde kalabilmesi için mutlaka ulaşılması gereken, bilimsel olarak belirlenmiş bir hedef olduğunu söylüyor.
ECIU’nun kurucu direktörü ve BBC’nin eski çevre muhabiri Richard Black, gazetelerin net sıfır çözümünü iklim değişikliğiyle ilişkilendirmekte başarısız olmasının “biraz tuhaf” olduğunu söylüyor.
Bu durumu, belirli bir ilacı almanın ortaya çıkan faydalarını, ilk etapta geliştirilmesine neden olan hastalıktan hiç söz etmeden tartışmaya benzetiyor.
Euronews Green, adı geçen tüm Birleşik Krallık gazetelerinden yorum talep etti. Yanıt gelirse bu makale güncellenecek.