Avrupa’da göç dalgası güçlü ve hızlı bir şekilde devam ediyor. İş arayan gençler bavullarını toplayıp soluğu başka ülkelerde alıyor. İrlandalıların seçimi Avustralya. Çok sayıda İspanyol gencinin ise Güney Amerika’yı tercih ettiği görülüyor.
Enric Balaguer 29 yaşında ve çok iyi eğitim almış İspanyol bir mimar. Fakat serbest çalışan biri olarak kendisi için artık kendi ülkesinde bir gelecek olduğuna inanmıyor ve şansını Güney Amerika’da denemek istiyor. Enric gibi binlerce genç ekonomik kriz ve işsizlikle mücadele eden Avrupa’dan özellikle de İspanya, Yunanistan, Portekiz ve İrlanda’dan çıkış arıyor.
Giderken geride kalanları da unutmamalı. Annesi Rosa oğlunun bavyuluna aile fotoğrafı ve bölgesi Katalonya’nın bayrağını eklemeyi ihmal etmiyor.
Artık zaman ayrılığın ve Akdeniz’e de bir veda bakışının zamanı:
“Garip hisler içerisindeyim. Şehrimi, aişlemi, sevdiklerimi, arkadaşlarımı geride bırakıp gidiyorum. Sanki garip baş dönmesi gibi. İyi uyuyorum, kabuslar görmüyorum fakat, zannediyorum durumun tam olarak bilincinde de değil gibiyim.
İspanya’da mali veriler ve bunun gündelik hayata yansıması oldukça umut kırıcı. İş dünyası son yıllarda önemli oranda daraldı. 30 yaşın altındakiler için işsizlik artık her iki gençten birisini etkilemiş durumda. Enric de yakın vadede bir ümit ışığı göremediğini söylüyor:
“Beni Barselona’yı terk etmeye iten, iş durumunun kötülüğü. Burası için gelecek 5-10 yıla dönük beklentiler de olumlu değil. Düzelecek gibi görünmüyor.”
Ona göre göç yolu hazır olmayı gerektiriyor:
“Korkmamak gerekiyor. Bu ilk nokta. İkinci olarak gideceğiniz ülkeyi iyi seçmeniz gerekiyor. Orada hangi dil konuşulduğu çok önemli. O dili bilmeniz de en temel derecede önemli. Bürokratik olarak yapmanız gerekenleri iyi öğrenmelisiniz. Sonrasında korkmadan kendinizi suya bırakacaksınız.”
Enric yola çıkmadan önce Arjantin’e bazı hatıra eşyaları götürmek için Barselona’daki noel pazarında son gezisini yapıyor. Bu ülkeye turist vizesiyle gidecek. Orada iş bulmayı ve bu şekilde de uzun süreli oturum izni almayı hayal ediyor. Enric “kendinizi suya bırakacaksınız” tavsiyesini ilk önce kendisi uyguluyor ve çok da sonu belli olmayan bir yolculuğa, arkadaşıyla birlikte Cordoba’dan Arjantin’e doğru yola çıkıyor. Beraberinde onun için çok önemli olan mimari kitapları ve tek yönlü bir biletle…
Avustralya çok uzak mı?
Başka bir ülke, başka şarkılar, başka hikayeler… Fakat yine bir eşya toplama sahnesi, yine yol hazırlıkları.
Bu kez göç hazırlığında olan, 21 yaşına kadar İrlanda’nın kıyı kasabası Kilrush’ta yaşayan Mary.
Birçok göç hikayesi barındıran bu sahil şehrinin hatıralarına bir yenisi eklenmek üzere.
Beş çocuklu bir ailenin ferdi olan Mary Gilligan için istikamet dünyanın tam anlamıyla öbür ucu, Avustralya. Mary 3 yaşındaki kardeşi Joe’nun büyüme macerasında yaşanan pek çok ilk sırasında yanında olmamayı da göze almış olacak:
“Buradan çok kişi gitti. Üç hafta önce de kardeşim Kieran arkadaşlarıyla birlikte Avustralya’ya gitti. Okuldan da dışarıdan da çok sayıda arkadaşım Avustralya’ya gitti, çok kişi.”
İrlanda’da büyük kıtlıktan beri en yoğun göçün yaşandığı ifade ediliyor. Her ay yaklaşık 3000 kişi göç dalgasıyla ekmeğini başka ülkelerde aramaya çıkıyor. Bu 5 milyonluk küçük ülkeden her gün 100 kişinin biletini alıp en azından uzun bir süre dönmemek üzere ayrılması anlamına geliyor.
2008’de yoğunlaşan kriz sonrasında 29 yaşın altındaki 200 bin İrlandalının göç ettiği biliniyor. Tabii bu gidenler aldıkları eğitimi, iş güçlerini ve potansiyellerini de beraberlerinde götürüyor.
Mary Gilligan masabaşı iş tecrübesine sahip ancak Avustralya’daki hayatına Şubat ayında bir çiftlikte meyve toplayarak başlayacak. Bu sayede de uzun süreli oturum izni alabilmeyi umuyor:
“Bu büyük bir adım. Avustralya çok uzakta. Fotoğraflara baktıkça önümde yeni ufuklar açıldığını düşünüyorum. Duyduğuma göre benim gibi sosyal işçi statüsündekiler ve hemşireler için geniş iş imkanları varmış. Umuyorum ben de orada bu sektörde iş bulabilirim.”
İrlanda’da işsizlik genel nüfusta yüzde 15 iken bu oran gençler arasında yüzde 30’un da üzerine çıkıyor. Kamu sektörü küçülürken özel sektörün de kredi bulmakta zorlandığı ve istihdamın daraldığı görülüyor.
Mary’yi uğurlamak için arkadaş çevresi birlikte bir yemek düzenlemiş. İrlanda’da bu tarz kutlamalar eski bir gelenek. Binlerce İrlandalının Yeni Dünya’ya Amerika’ya göç ettiği döneme dayanıyor. Bugün ise zamanında Amerika için kurulan hayallerin yerini Avustralya süslüyor. Mary’nin veda yemeğine katılan arkadaşlarından Paul Markham da ülkesi için pek iyimser konuşmuyor:
“Bölgede göçün büyük etkisi görülüyor. Özellikle de İrlanda’nın taşrasında. Giden gençler geride büyük bir boşluk bırakıyor. Bugün burada çok az genç kaldı. Göçü tercih edenlerin büyük kısmı 18-30 yaş arasında olanlar. Buradaki 1700 kişiden 170 kadarı gitti, bu da nüfusun yüzde 10’una tekabül ediyor.”
Clare County’deki yeni yıl kutlamalarında Mary’nin eksikliği hissedilecek. Mary yılın ilk aylarında yapılan şenliklerde bölgenin en güzel kızı seçilmiş, “Clare’in Gülü” ödülüne layık görülmüştü. Annesi Shirley Gilligan’ı da vakit yaklaştıkça ayrılığın sıkıntısı ve hüznü sarmış durumda:
“Bu büyük bir değişim. Sanki bir nesil gidiyor ve kayboluyor. Bu giden çocukların tümü eğitimli, parlak gençler ve tek istedikleri bir şekilde buradan gidebilmek. Geri dönüp dönemeyeceklerini ise bilemiyoruz. Çünkü dışarıda seçenekleri çok daha fazla olacak.”
Veda yemeğinin duasını beldenin katolik rahibi yapıyor:
“Huzur içinde git. Cesur ol. İyiliklerle karşılaş. Şeytan senden uzak olsun. Tanrı her zaman seninle olsun. “
AB çözüm arayışında
Bu iki genç krizin vurduğu Avrupa’da yaşanan binlerce benzeri olay arasından yalnızca iki örnek. Avrupa Komisyonu, Birlik üyesi ülkelere gençler için iş garantisi anlaşması önerisi getirdi. Eğer benzeri tedbirler hayata geçirilmezse Avrupa bir süre daha Mary ve Enric gibi genç zihinleri kaybetmeye devam edecek.