Ipsos anketine göre, aşırı sağcı Ulusal Birlik, 34 yaş altı ve 70 yaş üstü seçmenler hariç tüm yaş gruplarında en fazla oyu alırken, gençler arasında en yüksek oyu sol görüşlü Yeni Halk Cephesi aldı. Macron'un Ensemble ittifakı ise genellikle 70 yaş üstü katılımcılar arasında yüksek oy aldı.
REKLAMFransa'da Pazar günü yapılan erken genel seçimlerin ilk turunda, yüksek katılım oranı ve aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisinin elde ettiği tarihi başarı göze çarptı.
Fransa'daki 49,5 milyon seçmenin yaklaşık yüzde 67'si sandığa giderken, bu denli bir katılım oranı 90'lı yılların sonundan beri ölçülmemişti. Oyların yüzde 34'ünü alan aşırı sağcı RN, önümüzdeki Pazartesi günü Ulusal Meclis'e hükümetin kontrolünü ele geçirebilir.
Sol partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi (NFP) ittifakı oyların yüzde 29'unu alarak ikinci olurken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Cumhuriyet İçin Hep Birlikte (Ensemble) ittifakı ise seçmenlerin yalnızca beşte birinden biraz fazlasını ikna etmeyi başararak bir ay içinde ikinci kez yenilgiye uğradı.
Aşırı sağcı RN ile Ensemble ittifakının elde ettiği sonuçlar, Macron'un meclisi feshetmesine ve erken seçim çağrısı yapmasına neden olan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerindeki sonuçlarla benzerlik gösteriyor.
Peki, Fransa'da siyasi yelpazenin farklı yerlerinde duran bu partiler kimleri ikna etmeyi başardı?
Genç seçmenlerin tercihi Yeni Halk Cephesi
Fransa'da erken genel seçimlerin ilk turundan önce 10,200'den fazla seçmenle anket yaparak oy pusulasının demografik yapısını ortaya koyan Ipsos anket şirketine göre, aşırı sağcı RN, 34 yaş altı ve 70 yaş üstü seçmenler hariç tüm yaş gruplarında en fazla oyu aldı.
70 yaş üstü seçmenler arasında en yüksek oyu, yüzde 32'yle Macron'un merkez Ensemble ittifakı alırken, gençlerin tercihi sol partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi ittifakı oldu.
Macron'un Ensemble ittifakının gençler arasında çok kötü bir performans sergilediği görülürken, Ipsos anketine göre, 18-24 yaş arası oyların yüzde 48'i sol ittifaka gitti.
Euronews'e konuşan, OpinionWay anket şirketinin Genel Müdür Yardımcısı Frederic Michaud, "Emmanuel Macron'un başarısının anahtarlarından biri 2017'de gençlerin ilgisini çekmesiydi, çünkü Macron bir tür siyasi ve nesiller arası yenilenmeyi temsil ediyordu."
"Ancak yaşlandı ve her şeyden önemlisi, şimdi ondan çok daha genç bir figür var: Jordan Bardella" diyen Michaud, bunun kısmen de olsa aşırı sağcı RN'nin cazibesini açıkladığını vurguladı.
Ankete göre, aşırı sağcı RN, hem 18-24 hem de 25-34 yaş gruplarında oyların üçte birini elde ederek ikinci sıraya yerleşti.
Bardella'nın sosyal medyada, özellikle de TikTok'ta güçlü bir takipçi kitlesi olduğu göze çarpıyor. Sosyal medyada seçmenlerle samimi olduğu, bira içerken yaptığı paylaşımlar ya da "sahne arkası" videolarında rastgele düşüncelerini paylaşması, RN'nin politikalarını açıklamaktan daha avantajlı duruyor.
Geçim sıkıntısı yaşayanların tercihi aşırı sağcı Ulusal Birlik
Ipsos anketine göre, kendini "dezavantajlı" olarak tanımlayan kişilerin ezici çoğunluğu (yüzde 54) aşırı sağcı RN'yi destekliyor. Aşırı sağcı parti aynı zamanda "ortalama halk" arasında yüzde 38 ile en yüksek orana sahip alarak sol ittifakın üç puan önünde yer aldı.
Geçimlerini zar zor sağladıklarını ya da tasarruf ve/veya kredi ile geçindiklerini söyleyen seçmenlerin çoğu da aşırı sağcı RN'yi destekledi.
Michaud, bunun son on yıldır artan bir durum olduğunu ve sol seçmenlerin, 2012-2017 yılları arasında François Hollande'ın cumhurbaşkanlığı döneminde ülkeyi yöneten Sosyalist Parti'ye karşı hissettikleri "terk edilmişlik ve ihanete uğramışlık duygusundan" kaynaklandığını söyledi.
Ekonomi Bakanı olmadan önce Hollande'ın danışmanlığını yapan Macron da bu durumdan zarar görmüş durumuda. Elysée Sarayı'nda görevi devraldığından bu yana Macron'un izlediği politikalar bakanlıkta başlattığı çalışmaların devamı olarak görülüyor. Bunlar arasında işletmeler için bürokrasiyi azaltmak, emeklilik yaşını yükseltmek ve servet vergisini kaldırmayı amaçlayan reform paketleri düzenlemek geliyor.
Michaud, tüm bunlar ışığında sol seçmenlerin RN'nin verdiği mesajlara daha açık hale geldiğini ve aşırı sağcı partinin "satın alma gücünden, özellikle güvenlik gibi günlük kaygılarından bahsedebildiğini" söyledi.
Protesto oyları
Ipsos anketine göre, Macron'dan memnun veya çok memnun olduğunu beyan eden seçmenlerin çoğunluğunun merkezci koalisyona oy vermesi şaşırtıcı değil.
REKLAMAncak Macron'dan memnun olmadığını söyleyenlerin üçte biri Yeni Halk Cephesi ittifakını tercih ederken, hiç memnun olmadığını beyan edenlerin çoğunluğu (yüzde 53) aşırı sağcı RN'yi seçti.
Peki seçmenler RN'ye oy verirken iktidarı protesto mu ediyor yoksa RN'yi gerçekten destekliyor mu?
"Her ikisi de" diyen Michaud, "Ulusal Birlik uzun zamandır iktidara karşı bir yaptırım, öfkenin ifadesi, her durumda bir protesto aracı olmuştur" dedi.
Michaud, aşırı sağcı RN'ye destek oylarının günden güne arttığını gözlemlediklerini de sözlerine ekledi.