Hapishaneden bir hafta önce çıkan Rus muhalif İlya Yaşin, 2022'de sekiz buçuk yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
REKLAMRusya ve Batılı ülkeler arasında düzenlenen mahkum değişimi programı kapsamında serbest bırakılan İlya Yaşin, beraatının birinci haftasında, Cuma günü Berlin'deki bir mitingde görüldü.
Mauerpark'ta düzenlenen etkinliğe gelen 2.000 kişi, Rusya'nın yükselişe geçen yeni muhalif figürünü yakından görmek istiyordu.
Ukrayna'daki savaşa karşı çıktığı için sekiz buçuk yıl hapse mahkum edilen Yaşin, sahneye sıcak bir gülümsemeyle çıktı. "Size sadece şunu söyleyebilirim. Rus muhalefeti, savaş karşıtı eğitime, bilince sahip olmalı," mesajını verdi.
Yaşin, "Batılı bürokratlar bana Rus muhalefetini nasıl destekleyebileceklerini sorduklarında onlara şu cevabı veriyorum: Ukrayna'yı Putin'den kurtarın ve Kiev'e destek olmaya devam edin. Çünkü Ukrayna'yı kurtardığınız sürece özgür bir Rusya'ya yardım etmiş olursunuz," dedi.
41 yaşındaki politikacı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in en büyük muhalifi olarak görülen Aleksey Navalni ile birlikte çalışmış ve zamanla yakın arkadaşı olmuştu.
Navalni, 16 Şubat'ta Sibirya'daki bir hapishanede hayatını kaybetti. Eşi Yulia Navalni, kocasının ölümünden ötürü Putin'i sorumlu tuttu. Fakat bu konuda hala bir kanıt yok. Şimdi de pek çok Rus, Yaşin'in yeni muhalif lider olup olmayacağını tartışıyor.
Yaşin'i desteklemek için mitinge gelenlerden biri, "Navalni'nin kişiliği, tavırları, karizması bence eşsizdi. Ama kesinlikle İlya'nın potansiyeli var. Enerjisiyle gelecekte Rusya'nın önemli bir figürü olabilir." diye konuştu.
Yaşin bir önceki röportajında muhalefetin Rus toprakları dışında nasıl organize edilebileceğini henüz "bilmediğini" söyledi. Fakat savaş karşıtı çalışmalar yürüten tüm sivil toplum kuruluşlarıyla çalışmaya hazır olduğunu da eklemişti.
Yaşin, Kremlin'e karşı YouTube'u kullanıyor
Yaşin, kendisini destekleyenlerle düzenli olarak YouTube kanalı üzerinden iletişim kuruyor. 1,6 milyondan fazla takipçisiyle hem Rusya'da hem de ülke dışında geniş bir erişime sahip.
Hapishanede de bu kanalı kullanarak Rusları Kremlin'in işlediği savaş suçlarına yönelik bilinçlendirmeye çalışıyordu. Hapishanedeki günlerinde kendisini videoya alamadı. Bunun yerine parmaklıklar ardında duran komik bir figürü seslendirerek videolar hazırlıyordu.
Berlin'deki mitinge katılanlardan biri, Yaşin'in YouTube kanalını düzenli olarak takip ettiğini, fikirlerinin çoğunu yansıttığını söylüyor. "Yaşin sevdiğim politikacılardan biri. Yani evet videolarını izliyorum. Röportajlarını da dinliyorum. Ortaya koyduğu fikirlere de katılıyorum, farklı düşündüğüm anlar olsa da." ifadelerini kullandı.
Yaşin hapisteyken 30.000'den fazla mektup aldı. Bu mektupların kendisine "cesaret" verdiğini ve zor zamanlarında "yardımcı" olduğunu söylüyor. Mektupları okuduğunda hapiste olmadığını, o anlarda özgür hissettiğini de belirtiyor.
Muhalif lider ayrıca, "Rusya'daki arkadaşlarınızla, akrabalarınızla irtibatınızı kesmeyin. Zor olsa bile onlarla konuşun. Putin kıyametin habercisidir. Ukrayna'ya karanlığı ve ölümü getirdi," diyor.
Yaşin, Ukrayna'daki savaşın sadece iki devlet arasında iki yılı aşkın süredir devam eden bir savaş olmadığını düşünüyor. Ona göre bu "tiranlığa karşı güdülen özgürlük savaşından" farksız. "Bizim gücümüz inancımızda, ahlakımızda saklı. Bizim gücümüz sevgide saklı. Komşumuza duyduğumuz sevgi bizi güçlü kılar," diye ekliyor.
Yaşin, Batılı ülkeler ile Rusya arasında Ankara'da gerçekleşen esir takasında serbest kalan 26 mahkum arasındaydı. Pek çok kişi takasın eşit olmadığını savunuyor. Demokrasi ve insan hakları kampanyası yürüttüğü için hapsedilenlerle casusların, gerçek suçluların takas edildiğini iddia ediyorlar.
REKLAMBunlar arasında Aralık 2021'de Almanya'da Çeçen asıllı Gürcü Selimkhan Khangoshvili'yi öldürmekten ötürü ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Tiergarten katili Vadim Krassikov da vardı. Changoshvili, Çeçenistan'da Rus birliklerine karşı savaşmış bir figürdü. Berlin, bunun tasarlanmış bir cinayet olduğuna hükmetmişti.
Esir takası hakkında yeni bir değerlendirme yapan Yaşin, "Şansölye Scholz'un ve hükümetinin içinde bulunduğu etik ikilemin zorluğunu anlıyorum. Aldıkları kararı içtenlikle takdir ediyorum." dedi.
Memorial İnsan Hakları Merkezi'ne göre, Rusya'da 1.000'den fazla siyasi mahkum var.