Budapeşte, Ukrayna'da savaştan direkt etkilenmeyen bölgelerden gelen mültecilerin devlet tarafından finanse edilen barınma imkanlarını iptal eden yeni bir yasa çıkarttı.
REKLAMAvrupa Komisyonu Perşembe günü yaptığı açıklamada, Macaristan'ın Ukrayna'nın savaştan doğrudan etkilenmeyen bölgelerinden gelen Ukraynalı mültecilerin devlet tarafından finanse edilen konaklama yerlerinden çıkarılmasını öngören yasanın Avrupa Birliği (AB) iltica kurallarına uygun olup olmadığını incelediğini belirtti.
Budapeşte ise sadece çalışabilecek durumda olup da çalışmak istemeyenleri hedeflediğini öne sürdü.
Çoğunluğunu Roman etnik kökenli kadın ve çocukların oluşturduğu 120 kadar Ukrayna vatandaşı, çarşamba günü Kocs kasabasında özel olarak işletilen bir sığınma evinden tahliye edildi.
Çarşamba günü yürürlüğe giren kararname, barınmaya uygunluğu aktif savaş bölgesi olarak kabul edilmeyen bölgelerden (şu anda Ukrayna'nın doğu ve güneyindeki 13 bölge) gelen insanlarla sınırlandırdı.
Avrupa Komisyonu'nun göçten sorumlu sözcüsü Anitta Hipper perşembe günü Brüksel'de gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bu kararnameden haberdarız ve konuyu inceliyoruz. AB, Putin'in saldırılarından kaçan herkese koruma sağlama konusunda birlik içinde ve gerektiği sürece onların korunmasını sağlayacağız," dedi.
Halihazırda AB'de, AB hukuku kapsamında "geçici koruma" statüsü verilen yaklaşık 4.2 milyon Ukraynalı bulunuyor. İnsan hakları gruplarına göre bunların 46.000 kadarı Macaristan'da bulunuyor ve Macar yasalarındaki değişiklikten 3.000 mültecinin etkilenmesi söz konusu olabilir.
AB Konseyi Geçici Koruma Yönergesi'ni Şubat 2022'deki Rus işgalinden sonraki iki hafta içinde yürürlüğe koymuş ve kısa bir süre önce de daha fazla sayıda olması beklenen Ukraynalı mültecilere yönelik uygulamasını Mart 2026'ya kadar uzatmıştı.
Komisyonun göçten sorumlu sözcüsü Hipper, "Bu, AB'de acil koruma ve haklara erişim anlamına geliyor. Tüm üye ülkelerde, ikamet haklarının yanı sıra iş gücü piyasasına, barınmaya, sosyal yardıma, tıbbi ve diğer yardımlara erişim de dahil," dedi.
Komisyon yetkilisi, AB yürütme organının Macaristan'ın yönergeyi ihlal edebileceğinden endişe edip etmediği konusunda yorum yapmadı. "Bu kararname daha yeni yürürlüğe girdi, Macar yetkililerle temas halindeyiz," ifadelerini kullandı.
Bu arada Budapeşte'de bir basın toplantısı düzenleyen Başbakanlık Ofisinden Sorumlu Bakan Gergely Gulyas, hükümet kararnamesinin devlet tarafından finanse edilen sığınma evlerinde kalan ve iş imkanı olduğu halde işe girmeyi reddeden yaklaşık 4.000 kişiye bir yanıt olduğunu söyledi.
Gulyas, "Çalışabilecek durumda olan insanlara barınak sağlamak için bir yıl içinde 10 milyar forint (942 milyon TL) ödedik," dedi.
Ayrıca Gulyas, Macaristan'da uygulamaya konulan tedbirlerin Polonya, Romanya ve Çekya'dakilerle "tamamen uyumlu" olduğunu iddia etti.
Olay yerinde bulunan Macar Helsinki Komitesi insan hakları savunuculuğu başkanı Andras Lederer'e göre, mülteciler bir geceyi açık havada bir barınakta geçirmek üzere geri kabul edilirken, kaldıkları pansiyonun sahibi de çocuklar için yatak temin etti.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) durumu izlediğini açıkladı ve mülteci barınaklarından herhangi bir geçişin kademeli olması gerektiği yönündeki uyarısını yineledi.
UNHCR'nin Macaristan'daki Orta Avrupa ofisinden bir sözcü, AB yasalarının üye devletleri "geçici koruma sağlanan kişilerin uygun barınma imkânlarına erişimini sağlamakla" yükümlü kıldığını belirtti.
REKLAMEuronews'e konuşan UNHCR sözcüsü, "Devlet yardımlı barınma yerlerinde yaşayan mülteciler, çoğu engelli, yaşlı, hamile, çocuklu ve tek ebeveynli ailelerden oluştuğu için en kırılgan gruplardan biri olarak kabul ediliyor. Çalışıyor olsalar bile, mevcut gelir düzeyleri toplu barınaklardan çıkmalarına imkan vermiyor," dedi.
Sözcü, "UNHCR, Ukraynalı mültecilere ev sahipliği yapan ve devlet yardımlı barınma ya da diğer hizmetlere erişim amacıyla ikamet bölgesine göre ayrım yapılan [Macaristan dışında] başka bir ülkeden haberdar değil," diye ekledi.
Bu yazının kaleme alındığı sırada, Kocs'taki 120 kadın ve çocuk, devletten fon alan Katolik bir kuruluş olan Malta Tarikatı'nın Macar Hayır Kurumu aracılığıyla sağlanan bir haftalık geçici barınma hizmetine götürülmek üzere üç otobüsle toplanıyordu.
Macar Helsinki Komitesi insan hakları savunuculuğu başkanı Lederer, Kocs'taki olayların kamuoyunun dikkatini çekmesinin, yetkilileri tahliye edilen mültecilere en azından geçici bir yardım sağlamak üzere harekete geçirmiş olmasını memnuniyetle karşıladı.
REKLAMBenzer durumların Macaristan'ın başka yerlerinde de yaşanabileceğine dair endişelerini dile getiren Lederer, "Bir hafta sonra ne olacağını siz de benim kadar iyi tahmin edebilirsiniz," dedi.