Geçtiğimiz hafta sonu Saksonya ve Thüringen'de yapılan seçimlerden öne çıkan dört başlığı derledik.
REKLAMAşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi, geçtiğimiz pazar günü ülkenin doğusundaki Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde yapılan oylamada tarihindeki ilk seçim zaferini elde etti.
Sık sık eleştirilere maruz kalan aşırı sağcı parti Thüringen'de oyların yaklaşık yüzde 33'ünü alarak net bir galibiyet elde eden AfD, komşu Saksonya'da ise yaklaşık yüzde 30 oy ile seçimleri ikinci sırada tamamladı.
Die Linke'nin eski lideri Sahra Wagenknecht'in aylardır liderliğini yaptığı sol parti BSW ise her iki eyalette de üçüncü oldu.
Seçmenler, Şansölye Olaf Scholz'un iktidar koalisyonunda yer alan ve oyların yüzde 15'inden azını alan üç partiyi cezalandırdı.
Seçimler sadece bölgesel olsa da Almanya'nın ülke çapındaki siyaseti ve dolayısıyla Avrupa politikası üzerinde geniş kapsamlı bir etkiye sahip olacak gibi görünüyor.
İşte Euronews'in hafta sonundan çıkardığı dört ana sonuç.
Aşırı sağın büyük zaferi statükoyu sarsıyor
Oylamadan çıkarılan en önemli nokta, Thüringen'de oyların yüzde 32,8'ini alan AfD'nin, yüzde 23,6'lık oy oranıyla ana muhalefet partisi olan merkez sağ Hıristiyan Demokrat Birliği'nin (CDU) çok önünde yer alması.
Komşu Saksonya'da ise yerel tahminler, 1990'da Almanya'nın yeniden birleşmesinden bu yana eyaleti yöneten CDU'ya desteğin yüzde 31,9, AfD'ye desteğin ise yüzde 30,6-30,7 arasında olduğunu gösteriyor.
Beş yıl önceki son eyalet seçimleri ile kıyaslandığında AfD'nin Thüringen'deki kazanımları kayda değer.
AfD'nin ulusal eş liderlerinden Alice Weidel yerel medyaya verdiği demeçte, "Bu bizim için tarihi bir başarı," diyerek, sonucu Şansölye Scholz'un iktidardaki federal koalisyonu için bir "ağıt" olarak nitelendirdi.
Weidel ayrıca, muhaliflere ihtiyatlı olmaları için çağrıda bulundu.
Ulusal iktidar bloğundaki partilerden Yeşiller'in lideri Omid Nouripour, "Açıkça aşırı sağcı bir parti 1949'dan bu yana ilk kez bir eyalet parlamentosunda en güçlü güç haline geldi ve bu, çok sayıda kişide derin endişe ve korkuya neden oluyor," dedi.
Diğer partiler, AfD'yi bir koalisyona katarak iktidara taşımayacaklarını belirtiyor. Yine de AfD'nin gücü, onu dışarıda tutarak yeni eyalet hükümetleri kurmayı son derece zorlaştıracak ve geri kalanları egzotik yeni koalisyonlara zorlayacak gibi görünüyor.
AfD'nin Thüringen'deki lideri Björn Höcke, partisi olmadan bir hükümet koalisyonu kurmanın "eyalet için iyi olmayacağı" uyarısında bulundu.
Höcke, "Thüringen'de istikrar isteyen herkes AfD'yi entegre etmek zorunda," dedi.
REKLAMİç çekişmelerle ünlü bir ulusal hükümete karşı duyulan derin hoşnutsuzluk, göçmen karşıtlığı ve Almanya'nın Ukrayna'ya askeri desteğine yönelik şüphecilik, Batı Almanya'dan daha az müreffeh olan bölgede popülist partilerin desteklenmesine katkıda bulunan faktörler arasında yer alıyor.
Yeni sol partinin başarısı
Siyasi yelpazenin diğer tarafında, sol popülist Sahra Wagenknecht İttifakı (Bündnis Sahra Wagenknecht - BSW) da Thüringen'de oyların yüzde 15,8'ini ve Saksonya'da yaklaşık yüzde 12'sini alarak sağlam bir performans sergiledi.
BSW'nin adını taşıyan lideri Wagenknecht, geçen yıl sol Die Linke partisinden ayrılarak ocak ayında kendi partisini kurdu ve şimdi eskisinden daha iyi bir performans sergiliyor.
Kendisini "sol muhafazakâr" olarak tanımlayan Wagenknecht, partisinin hafta sonu yapılan seçimlerdeki başarısını kutlarken, AfD'li Höcke ile çalışmayı reddettiğinin altını çizdi ve muhafazakâr CDU ile "iyi bir hükümet" kurabileceklerini umduğunu belirtti.
REKLAMBSW sol ekonomi politikasını göçmen karşıtı bir gündemle birleştiriyor. CDU da göç konusunda daha sert bir tutum takınması için ulusal hükümet üzerindeki baskısını arttırdı, dolayısıyla bu, partilerin aynı görüşte olabileceği bir alan haline geldi.
Rusya için iyi haber
Hem AfD hem de BSW'nin Moskova ile yakın bağları olduğu ve Rusya'nın devam eden geniş çaplı işgali karşısında Ukrayna'yı desteklemeye karşı oldukları düşünülürse, Kremlin de Alman eyalet seçimlerinin dolaylı bir galibi olarak görülebilir.
Siyasi yelpazenin zıt uçlarında yer almalarına rağmen AfD ve BSW, savaşta herhangi bir askeri angajmanı sert bir şekilde eleştirme, ABD ve NATO'nun rolünü eleştirme ve bunun yerine Avrupa'nın güvenliği söz konusu olduğunda Rusya ile daha yakın bağlar kurma konusunda hemfikir.
Ayrıca Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) 2022 başından bu yana Ukrayna'ya sağladığı yardımları da sert bir şekilde eleştiriyorlar. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy haziran ayında Federal Meclis'ten daha fazla destek istediğinde, hem AfD hem de BSW'den çok sayıda milletvekili protesto amacıyla meclisi terk etti.
REKLAMAlmanya'nın Rusya'ya Ukrayna'da devam eden savaş nedeniyle takındığı tutum, bölgenin o dönemde Sovyetler Birliği'nin yakın müttefiki olan eski Doğu Almanya devleti olarak tarihiyle bağlantılı olarak doğuda hassas bir konu.
Berlin, ABD'den sonra Ukrayna'nın en büyük ikinci silah tedarikçisi konumunda. Eyalet seçimlerinin Almanya'nın dış politikası üzerinde bir etkisi olmasa da, her iki parti de başarılarını halkın Rusya ve Ukrayna konusundaki görüşlerini desteklediğinin bir işareti olarak yorumlayacak.
Federal hükümet üzerindeki baskı
Sonuçlar hem Şansölye Scholz'un iktidardaki federal koalisyon hükümetini hem de CDU'yu zor durumda bıraktı.
Saksonya ve Thüringen'de seçmen, aralarında sekizde birden biraz fazla oy alan iktidar koalisyonundaki üç partiyi (Scholz'un Sosyal Demokrat Partisi (SPD), Yeşiller ve liberal Hür Demokrat Parti (FDP)) cezalandırdı.
REKLAMBu fiyasko, bloğun haziran ayındaki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerindeki kötü performansının üzerine tuz biber oldu. İktidar bloğunun, Almanya'da bir yıldan biraz daha uzun bir süre sonra yapılacak bir sonraki ulusal seçimlerde işleri tersine çevirmek için herhangi bir reçeteye sahip olup olmadıkları ise belirsizliğini koruyor.
Pazar günü oylanan iki eyaletin aksine şu anda Scholz'un merkez sol partisi SDP tarafından yönetilen Brandenburg'da 22 Eylül'de yapılacak bir başka eyalet seçimi de utançlarını iyice arttırabilir.
'Scholz, başarısızlığın yüzü'
CDU'nun kıdemli milletvekillerinden Jens Spahn ZDF televizyonuna verdiği demeçte, seçmenlerin "her şeyden önce Berlin'e bir sinyal göndermek istediklerini" belirtti.
"Şansölye'ye (koalisyona) artık güvenlerinin kalmadığına dair bir sinyal göndermek istiyorlar. Olaf Scholz, Thüringen ve Saksonya'da da başarısızlığın yüzüdür."
REKLAMÖte yandan doğru eyaletlerindeki bu iki seçim, ulusal anketlerde önde giden CDU için de zor kararları beraberinde getiriyor. AfD şu anda en azından Thüringen Eyalet Meclisi'ndeki sandalyelerin üçte birinden fazlasını elinde bulunduruyor ki bu da örneğin bölgesel anayasa mahkemesine hakim atamalarını engellemesine olanak tanıyacak ve bu da sürdürülebilir hükümetler kurmayı zorlaştıracak.
Thüringen'de CDU, Scholz'un partisi ve yeni solcu BSW'nin daha önce mümkün olmayan bir kombinasyonu bile çoğunluktan yoksun.
Muhafazakârların çoğunluğu elde etmek için Doğu Almanya'nın komünist yöneticilerinin soyundan gelen ve giden eyalet hükümetine liderlik eden Die Linke'nin de yardımına ihtiyacı var. Şimdiye kadar bu partiyle çalışmayı reddettiler.