Gerilim, Macaristan'ın iltica hakkına kısıtlamalar getirmesi ve Avrupa Adalet Divanı'nın 'hukuk ihlalini' gözeterek Budapeşte'ye 200 milyon euro (7,5 milyar Türk Lirası) para ceza vermesiyle başladı.
REKLAMAvrupa Komisyonu, Macaristan'ın düzensiz göçmenleri Belçika'nın başkenti Brüksel'e göndermesini engellemek için elindeki tüm yasal yetkileri kullanacak. Bu da Avrupa Birliği'nin yürütme organı ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban arasında on yıllardır devam eden gerilimi kızıştırabilir.
Budapeşte'nin göçmenleri bir üye devletten diğerine kasıtlı olarak gönderme tehdidi, Avrupa Adalet Divanı'nın (ECJ) Macaristan'a verdiği 200 milyon euro cezanın bir misillemesi olarak değerlendiriliyor. Nitekim Macaristan bu cezayı ödemeyi reddetmişti.
Ayrıca henüz herhangi bir mültecinin Brüksel'e gönderildiği görülmedi. Bunun ne zaman gerçekleşeceği de belirsiz.
Avrupa Komisyonu'ndan bir yetkili salı günü yaptığı açıklamada, "Macar makamlarının düzensiz göçmenleri Macaristan'ın Sırbistan sınırı üzerinden Brüksel'e nakledecekleri yönündeki açıklamaları kabul edilemez," dedi.
"Bu eylem gerçekleştirildiği takdirde, Avrupa Birliği hukukunun yanı sıra samimi ve sadık iş birliği ilkesi ve aynı zamanda karşılıklı güven ihlal edilmiş olacak. Bütün olarak Schengen bölgesinin güvenliğine de zarar verecektir," diye ekledi.
Yetkili, Komisyon'un Budapeşte ile "temas halinde" olduğunu ve hükümetin duyurulan planı uygulamaktan "kaçınmasını" sağlamak için çalıştıklarını belirtti. Ayrıca, potansiyel olarak etkilenebilecek Macaristan'ın komşu ülkeleriyle de görüşmeler devam ediyor.
“AB hukukunun saygı görmesini sağlamak için antlaşma altındaki tüm yetkilerimizi kullanmaya hazırız," ifadelerini kullandı.
Schengen Sınırları Kanunu uyarınca Komisyon, pasaporta ihtiyaç duyulmayan bölgeye giriş de dahil geçici sınırlamalar getirilmesi için Konsey'e teklif sunma hakkına sahip.
Üye devletler, Ağustos 2024'te, Almanya'nın Solingen kentinde meydana gelen bıçaklı saldırı sonrasında yaptığı gibi bu kararı tek taraflı olarak da alabilir.
Terör örgütü Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) üstlendiği bıçaklı saldırı, göç tartışmalarını yeniden alevlendirmiş, radikal seçeneklere başvuru çağrılarını körüklemişti.
Budapeşte ve Berlin'deki olayların birleşimi, bloğun en somut başarılarından biri olan Schengen'in işlevsiz hale gelebileceği endişelerini artırıyor.
Komisyon'un açıklamaları, Belçikalı yetkililerinin Pazartesi günü Macaristan'ın “kışkırtıcı” eylemlerini sert bir şekilde reddettiği ve Komisyon'dan “güçlü ve kararlı” bir yanıt istediği eleştirilerin ardından geldi.
İltica ve göçten sorumlu Devlet Bakanı Nicole de Moor, göçmenlerin gönderilmesi halinde Belçika'nın "bu şekilde araçsallaştırılan göç akımlarına" erişim izni vermeyeceği uyarısında bulundu.
Son tartışma, Macaristan'ın iltica hakkına kısıtlamalar getirerek, "AB hukukunu eşi benzeri görülmemiş ve son derece ciddi bir şekilde ihlal ettiğine" hükmeden ECJ kararı ardından geldi. Mahkeme, ülkeyi toplu olarak 200 milyon euro ve ihlalin devam ettiği her gün için de 1 milyon euro para cezasına çarptırdı.
Macaristan Başbakanı Orban karara öfkeyle tepki gösterdi ve kararı "çirkin ve kabul edilemez" olarak nitelendirdi.
REKLAMHaziran ayında yaptığı açıklamada, "Öyle görünüyor ki Brüksel bürokratları için yasa dışı göçmenler kendi Avrupa vatandaşlarından daha önemli," dedi.
Hesaplaşma hızla tırmandı. Geçen ay Başbakanlık Ofisinden Sorumlu Bakan Gergely Gulyas Belçika'yı düzensiz göçmenlere "tek yön bilet" vermekle tehdit etti.
Cuma günü Devlet Bakanı Bence Rétvári bir basın toplantısı düzenleyerek, "Röszke-Brüksel" yazılı ışıklı tabelalarla, muhtemelen programda kullanılacak otobüsleri tanıttı. Ulaşım hizmetinin "gönüllü" ve "ücretsiz" olarak sunulacağını söyledi.
Rétvári, "Brüksel yasa dışı göçmenleri istiyorsa, onları alabilir," dedi.
REKLAMAynı gün Orban, yeni Hollanda hükümetinin koalisyon sözleşmesinde de yer alan bir öneri olan AB'nin göç politikalarından vazgeçme maddesi çağrısında bulundu. Bu fikir, üzerinde mutabık kalınan hassas mevzuatın yeniden ele alınmasını ya da AB anlaşmalarının revize edilmesini gerektireceği için uzak bir ihtimal olarak görülüyor.
Bu tartışma, Macaristan'ın Ulusal Kart uygulamasını Rus ve Belarus vatandaşlarını da kapsayacak şekilde genişletme kararı alması üzerine, Komisyon'un "tüm" Schengen Bölgesi için bir tehdit oluşturabileceği uyarısında bulunmasına paralel olarak yaşanıyor.