AB liderleri savunma alanında ortak finansmanı arttırmak için çözümler üretmeye çalışıyor. Avrupa Komisyonu, bloğun önümüzdeki on yıl içinde 500 milyar euro yatırım yapması gerektiğini tahmin ediyor.
REKLAM
Letonya Savunma Bakanı Andris Spruds Euronews'e yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'yı bugün ve gelecek yıllarda caydırabileceğinden emin olduğunu ancak gerekli yatırımların "hemen şimdi" yapılması gerektiği uyarısında bulundu.
Münih Güvenlik Konferansı sırasında Euronews'e konuşan Spruds, "Rusya saldırgan bir ülke, bu hepimiz için varoluşsal bir tehdit ve tabii ki yatırımlar hemen şimdi yapılmalı," dedi.
İstihbarat servislerinin Rusya'nın Avrupalı bir NATO müttefikine saldırabilecek araçlara sahip olabileceği uyarısının ardından Avrupa'nın savunmasını birkaç yıl içinde başarılı bir şekilde artırıp artıramayacağı sorusuna ise şu yanıtı verdi: "Evet, buna inanıyorum."
"Bence önemli olan, Rusya'dan gelebilecek herhangi bir saldırganlığa karşı hazırlıklı olmak, dirençli olmak ve bunu inşa etmek. Elbette bu devam eden bir süreç."
"Kim olduğumuzu ve yaptıklarımızı hafife almayalım. Ancak tabii ki rehavete de yer yok," dedi.
Spruds, AB'nin savunma sanayi tabanını genişletmesi ve kabiliyetlerini arttırması gerektiğini söyledi.
AB ülkeleri finansman seçenekleri konusunda henüz anlaşamadı
AB liderlerinin, Komisyon'un 19 Mart'ta AB yürütme organının finansmanı arttırmak için en uygun gördüğü seçenekleri ve bloğun acil ihtiyaç duyduğu kabiliyetleri ortaya koyacağı bir Savunma Beyaz Kitabı yayınlamasının ardından, Haziran sonunda yapılacak bir zirvede ortak savunma harcamalarını arttıracak tedbirleri onaylamaları bekleniyor.
Spruds, "Orduya yapılan yatırımın hepimiz için kesinlikle hayati önem taşıdığını anlamalıyız. Burada ne yazık ki Avrupa ülkeleri arasında bazen farklılıklar görüyorum," dedi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen cuma günü Münih'te yaptığı açıklamada, üye ülkelerin savunma yatırımlarını "önemli ölçüde" arttırmak amacıyla bloğun mali kurallarındaki "cayma maddesini" etkinleştirerek bütçe sınırını kaldırmayı teklif edeceğini duyurdu. Ancak bu tedbirin onaylanması için üye devletlerin oy birliği gerekiyor.
AB'nin üzerinde durduğu diğer seçenekler arasında Avrupa Yatırım Bankası'nın (EIB) görev alanının savunmaya daha fazla yatırım yapılmasına izin verecek şekilde genişletilmesi ve özel bankaların da sektöre daha fazla para aktarabilmesi için Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) kurallarının gevşetilmesi yer alıyor.
Daha tartışmalı bir şekilde, bazı üye devletler ortak savunma projelerini finanse etmek için Eurobond adı verilen ve COVID-19 pandemisinden etkilenen ekonomileri desteklemek için para toplamak üzere başlatılan bir aracın çıkarılması ve AB fonlarının öncelikle Avrupalı üreticilerden satın almak ve dolayısıyla onları desteklemek için kullanılması çağrısında bulundu. Baltık ülkeleri ilk öneriye genel olarak olumlu yaklaşırken, ikinci öneri konusunda çekingen davrandılar.
Hava savunma, mühimmat, insansız hava araçları
Spruds'a göre ortak AB fonu, milyarlarca euroluk fiyat etiketine sahip sistemler olan hava savunmasının yanı sıra "mühimmat gibi daha pratik şeyler" için de kullanılmalı.
AB, Mart 2024'te sona eren yılda Ukrayna'ya bir milyon mermi teslim etme taahhüdünü yerine getiremedi. Spruds Euronews'e yaptığı açıklamada, o zamandan bu yana mühimmat üretimi girişimlerinin doğru yönde ilerlediğini ve Letonya'nın "gelecekte de çok daha geniş bir ölçekte gerçekleşmesini beklediğini" söyledi.
Ancak Spruds'a göre AB fonları savunma alanında inovasyonu da finanse etmeli ve Ukraynalıların savaş alanında edindiği deneyimler ve bilgi birikimi sayesinde bloğun avantaj elde edebileceği yeni insansız hava aracı yeteneklerinin geliştirilmesi de dahil olmak üzere ABD ile olan finansman açığını kapatmalı.
Letonya ve İngiltere, 17 ülkeyi bir araya getiren ve yaklaşık 2 milyar euroluk bağışla Ukrayna'ya insansız hava araçları sağlayan bir insansız hava aracı koalisyonuna liderlik ediyor ve Baltık ülkesi de test alanları sağlıyor.
Spruds Euronews'e yaptığı açıklamada, "Geçen yıl insansız hava aracı ordumuzu kurma yolunda büyük adımlar attık. Ancak karada ve denizde insansız hava araçlarını da içeren bir sonraki adımları atmak zorundayız," dedi.
Letonya, 28 Mayıs'ta insansız hava araçları zirvesine ev sahipliği yapacak.