Uluslararası Kızılhaç Başkanı Mirjana Spoljaric, Avrupa İnsani Forumu 2025'te Euronews'e verdiği demeçte, küresel çatışmaların şiddetlenmesi, insani yardım hukukuna saygının azalması ve bütçelerin daralmasıyla ilgili endişelerin artması konularında uyarılarda bulundu.
REKLAM
Dünya genelinde silahlı çatışmaların arttığı bir dönemde Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) Başkanı Mirjana Spoljaric, yıkımın boyutları ve uluslararası insancıl hukukun zayıflamasıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
Spoljaric bu hafta Brüksel'de düzenlenen Avrupa İnsani Forumu 2025'te Euronews'a verdiği demeçte, "Bugün çatışmaların sayısı önceki on yıllara göre daha fazla, daha yoğun ve yıkım düzeyi daha önce hiç görmediğim kadar yüksek," dedi.
Dünya genelinde mevcut insani durumun kötüye gittiğini belirten Spoljaric, "bu eğilimin acilen tersine çevrilmesi gerektiğini" de sözlerine ekledi.
Cenevre Uluslararası İnsancıl Hukuk ve İnsan Hakları Akademisi şu anda en az 55 devletin ve 70'ten fazla devlet dışı silahlı aktörün dahil olduğu 110'dan fazla silahlı çatışmayı izliyor.
Orta Doğu ve Kuzey Afrika en fazla etkilenen bölge olup, bu bölgede 45'ten fazla silahlı çatışma yaşanıyor.
Avrupa Komisyonu'na göre, 2025 yılında 300 milyondan fazla kişinin insani yardıma ihtiyaç duyması bekleniyor.
Spoljaric, Çad ve Gazze'ye yaptığı son ziyaretler sırasında, son 10 yıldaki saldırılardan kaynaklanan yıkım seviyelerinin bu bölgeleri nasıl tamamen dönüştürdüğüne nasıl tanık olduğunu anlattı.
ICRC bu durumu uluslararası insancıl hukukun giderek aşınmasına bağlarken, Spoljaric insancıl hukukun gevşek yorumlandığı örnekler olarak Sudan, Ukrayna ve Gazze'yi gösterdi.
Avrupa Komisyonu Üyesi Hadja Lahbib de forum sırasında insani diplomasinin güçlendirilmesi için siyasi kararlılığın yenilenmesi çağrısında bulunarak, Gazze'deki çatışmanın tüm taraflarına "açıkça ihlal edilen uluslararası insani hukuka uymaları" için baskı yapılması çağrısında bulundu.
ICRC başkanına göre, bu yıkımın arkasındaki en önemli etken ihmalkarlık ve "rahat tavırlar."
"Uluslararası insancıl hukuk ihlallerini gördüğünüzde bunun neden bir ihlal olmadığına dair bahaneler bulmaya çalışıyorsunuz ya da bunun çok uzakta olduğunu, sizi ilgilendirmediğini düşünüyorsunuz," diyen Spoljaric sözlerini şöyle sürdürdü: "Ancak 120 çatışma ve küreselleşmiş bir dünya söz konusu olduğunda, [uluslararası hukukun] bariz bir şekilde ihlal edilmesini kabul ettiğiniz ve hoş gördüğünüz her seferinde, bunun sorun olmadığı, yapılmasına izin verildiği sinyalini gönderiyorsunuz ve sonra ön kapınıza ulaşması an meselesi oluyor."
Daha az para, daha az eylem
Buna ek olarak, Amerika Birleşik Devletleri'nin yılın başında dış ve kalkınma fonlarını durdurma kararının ardından insani yardım sektörünün eşi benzeri görülmemiş bütçe kesintileriyle karşı karşıya olduğunu belirtti.
Spoljaric, fonların azalmaya devam etmesi halinde ICRC'nin sahadaki ayak izini azaltmak zorunda kalacağını belirterek, "Yeni para bulamayız, dolayısıyla daha az hizmet sunabileceğiz," dedi.
Spoljaric'e göre, 2025 insani yardım bütçesini 1.9 milyar eurodan 2.3 milyar euroya çıkaran AB, ICRC'nin en büyük bağışçılarından ve ortaklarından biri ve dünyanın önde gelen insani yardım bağışçısı olmaya devam ediyor.
ICRC Başkanı, "AB bizim için elbette mali açıdan önemli ancak daha da önemlisi siyasi açıdan bir araya getirici olması ve insani yardım erişimini kolaylaştırması açısından önemli," dedi.
Ukrayna programı
Şu anda ICRC'nin en büyük programı 700'den fazla kişinin çalıştığı Ukrayna'da yürütülüyor.
Spoljaric, "Farklı bölgelerdeki farklı ihtiyaçlar göz önüne alındığında en büyük programımız olarak ne kadar kalacağını bilmiyorum, ancak bir çatışma durumunda bu kadar kapsamlı bir misyona sahip olmak tarihi bir olay," ifadelerini kullandı.
Örgüt, özellikle savaş esirlerini ziyaret etme konusundaki sicili nedeniyle çatışmaya yeterince müdahil olmadığı yönünde eleştirilere maruz kaldı.
Spoljaric, ICRC'nin Ukrayna Kızılhaçı ve yerel yetkililerle sürekli temas halinde olduğunu ifade etti.
Spoljaric ayrıca, savaş esirlerine erişim sağlamanın her zaman çatışmaya dahil olan taraflarla karmaşık bir müzakere süreci olduğunu kabul ederek, "Birkaç bin tutukluyu ziyaret edebildik [...] ancak hala ziyaret etmediğimiz ve çoğunlukla nerede olduklarını bilmediğimiz binlerce kişiden oluşan muazzam bir boşluk var," diye ekledi.