ABD'li senatörlerin tasarısı Rus fosil yakıtlarını satın alan ülkelere yüzde 500 gümrük vergisi uygulanmasını öngörüyor. Tasarının amaçlandığı şekilde uygulanması halinde, bu vergi birçok AB ülkesini de etkileyecek.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD Senatosu’ndaki Rusya’ya karşı kapsamlı yaptırımlar getirecek yeni tasarıyı destekledi. Ancak bu yasanın, Avrupa Birliği’nin (AB) bazı ülkelerinde ekonomik kriz yaratma potansiyeli bulunuyor.
Güney Carolina’dan Cumhuriyetçi Lindsey Graham ile Connecticut’tan Demokrat Richard Blumenthal’ın birlikte desteklediği tasarı, 100 sandalyeli Senato’da 80’den fazla imza topladı. Bu, partiler üstü dikkat çekici bir destek anlamına geliyor. Bu durum ABD Başkanı Donald Trump’ı planı hayata geçirmeye ikna edebilir.
Trump bugüne kadar Moskova’ya yönelik daha fazla baskı uygulamayı reddetti ve bu durum, kendi kısıtlamalarını uygulamaya söz veren Avrupa müttefikleri arasında hayal kırıklığı yarattı.
Pazartesi günü Senatör Graham ile gerçekleştirdiği 'iyi' görüşmenin ardından von der Leyen, tasarıyı AB’nin Rusya’nın finans sektörünü 'gölge filosunu' ve Kuzey AKım boru hatlarını hedef alacak bir sonraki yaptırım paketiyle birlikte çalışacak şekilde önerdi.
Brüksel ayrıca, 2022’nin sonundan beri 60 dolar seviyesinde sabit kalan G7’nin Rus deniz taşımacılığına yönelik petrol fiyat tavanını da düşürmek istiyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı’nın ofisi, von der Leyen’in 'amacı net bir şekilde ortaya koyduğunu, gerçek bir ateşkes gerektiğini, Rusya’nın müzakere masasına oturmasının şart olduğunu ve bu savaşın sona erdirilmesi gerektiğini' belirtti.
“Baskı işe yarıyor, çünkü Kremlin başka bir şeyi anlamıyor. Bu yüzden Başkan, Senatör Graham’ın Rusya’ya baskıyı artırmayı ve tasarıyı önümüzdeki hafta Senato’da ilerletmeyi taahhüt etmesini memnuniyetle karşıladı.”
Graham ve Blumenthal’ın desteklediği tasarı kapsamında ABD, Kremlin’e bağlı veya Kremlin tarafından kontrol edilen kurumlarla finansal işlemleri yasaklayan geniş kapsamlı birincil yaptırımlar ve vergiler uygulayacak.
Özellikle, 'Rusya Federasyonu kökenli petrol, uranyum, doğalgaz, petrol ürünleri veya petrokimya ürünlerini bilerek satan, tedarik eden, transfer eden veya satın alan' ülkelere yönelik yüzde 500’den az olmamak üzere ikincil tarifeler getirilmesi planlanıyor.
AB ülkelerine de darbe vuracak
Teoride bu hüküm, Moskova’ya enerji konusunda bağımlılığını sürdüren birçok AB ülkesine ağır darbe vuracak.
Bugün itibarıyla Fransa, İspanya, Belçika, Hollanda ve Portekiz Rus sıvılaştırılmış doğalgazı (LNG); İtalya, Yunanistan, Macaristan, Slovakya ve Bulgaristan Rus boru hattı gazı; Macaristan ve Slovakya ise Rus boru hattı petrolü satın alıyor.
Ayrıca Bulgaristan, Çekya, Macaristan, Slovakya ve Finlandiya gibi beş ülke, Rus yapımı nükleer reaktörler işletiyor ve bu reaktörler Rus yapımı özel yakıtlara bağımlı.
Ancak tasarıda, ABD Başkanına “ulusal güvenlik çıkarları” gerekçesiyle yüzde 500 tarifeden belirli ülkeleri, ürünleri ve hizmetleri bir defaya mahsus muaf tutma yetkisi veren bir madde de bulunuyor.
Von der Leyen’in Graham ile görüşmesinde bu muafiyeti tartışıp tartışmadığı ise belli değil.
Graham ve Blumenthal, Çin ve Hindistan’ı Rus enerjisinin başlıca müşterileri ve bu nedenle yüzde 500’lük tarifelerin başlıca hedefleri olarak işaret ediyor.
Von der Leyen ile Graham arasındaki görüşme, Ukrayna ve Rusya heyetlerinin İstanbul’da yüz yüze yeni barış görüşmeleri turu için bir araya geldiği bir dönemde gerçekleşti.