Teklifte en dikkat çekici unsur, Rusya'nın deniz yoluyla ihraç ettiği petrole uygulanan fiyat tavanının düşürülmesi.
REKLAM
Avrupa Birliği (AB), Rusya üzerindeki baskıyı artırmak ve Kremlin’i Ukrayna’da 30 günlük koşulsuz bir ateşkesi kabul etmeye zorlamak amacıyla yeni bir yaptırım paketi teklif etti. Batılı müttefikler bu ateşkesi, ciddi barış görüşmeleri öncesinde zorunlu bir adım olarak görüyor.
Üye devletlerce onaylanması hâlinde bu, Şubat 2022'den bu yana hazırlanan 18'inci yaptırım paketi olacak ve AB’nin tarihindeki en geniş yaptırım rejimini temsil edecek.
'Gölge filo'
Yeni teklif salı günü Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas tarafından açıklandı. Paket, Rus bankalarının ve sabotajla suçlanan 'gölge filo' tankerlerinin kara listeye alınması uygulamalarını genişletiyor. Brüksel bugüne dek bu filoya ait 350'den fazla gemiyi hedef aldı.
Plan kapsamında ayrıca Rusya ile Almanya arasında deniz altından geçen Kuzey Akım boru hatlarının tamamen yasaklanması da yer alıyor. Hâlihazırda çalışmayan bu hatların savaş sonrası yeniden devreye alınması ihtimali Berlin tarafından tamamen dışlanmış durumda.
Petrol fiyatına yeni tavan
Teklifte en dikkat çekici unsur, Rusya'nın deniz yoluyla ihraç ettiği petrole uygulanan fiyat tavanının düşürülmesi. 2022 Aralık’ında G7 ülkeleri tarafından varil başına 60 dolar olarak belirlenen tavan fiyat, bugüne kadar değişmemişti. Ancak özellikle Kuzey ve Baltık ülkeleri, piyasa koşullarına uygun şekilde bu fiyatın aşağı çekilmesi için uzun süredir baskı yapıyor.
Von der Leyen salı günü yaptığı açıklamada, yeni fiyat tavanının 45 dolar olması yönünde bir teklif sundu.
Teorik olarak AB, bu indirimi tek başına da yasalaştırabilir. Ancak ABD’nin katılımı olmadan bu adımın küresel etkisinin zayıflayabileceği uyarısı yapılıyor. Nitekim ABD Başkanı Donald Trump, son dönemde Putin’e yönelik söylemini sertleştirse de yeni yaptırımlara karşı mesafeli duruyor. Bu durum, AB, İngiltere ve Kanada’nın yaptırımlarda ileri giderken, Washington’un geride kaldığı bir tablo ortaya koyuyor.
Bu farklılıklar, bu Pazar günü Kanada’da düzenlenecek G7 zirvesinde su yüzüne çıkacak. Zirvede petrol fiyat tavanı konusu önemli bir gündem maddesi olacak. Von der Leyen, bu konuda tek başına hareket etmeyeceklerinin sinyalini verdi: “G7 olarak başladık, bu önlem G7 için başarılı oldu, aynı şekilde devam etmek istiyoruz.”
İçerde direniş: Macaristan ve Slovakya’dan itirazlar
AB içinde ise oybirliği gerektiren yaptırımlar konusunda Macaristan ve Slovakya giderek daha yüksek sesle itirazlarını dile getiriyor. Bu iki ülke, yaptırımların Rusya'dan çok AB ekonomisine zarar verdiğini savunuyor.
Macaristan yılın başında tüm sektörel yaptırımların yenilenmesini veto etmekle tehdit etmişti. Bu kriz, Brüksel’de dondurulan 210 milyar euroluk Rus varlıklarının korunması için hukuki alternatiflerin geliştirilmesine yol açtı.
Geçen hafta ise Slovakya parlamentosu, hükümete Rusya’ya karşı yeni ticaret yaptırımlarına karşı çıkma çağrısı yapan bir kararı kıl payı kabul etti. Başbakan Robert Fico, oylama sonrası yaptığı açıklamada, “Eğer bir yaptırım Slovakya’ya zarar verecekse, ona asla oy vermem. AB içinde yapıcı bir oyuncu olmak istiyorum ama bu Slovakya’nın çıkarlarına zarar verecekse, hayır,” dedi.
Her iki ülkenin söylemleri sert olsa da, bugüne kadar yeni bir yaptırım paketinin tamamen engellenmesine neden olacak bir veto kullanmadılar.