İsrailli ve AB'li yetkililere göre İsrail, AB'nin Gazze'deki eylemleri konusunda sertleşen tutumuna rağmen bu ay Brüksel'de AB'nin güney komşularıyla yapılacak yüksek profilli bir toplantıya katılacak.
REKLAM
Avrupa Birliği'nin (AB) 27 dışişleri bakanı, 23 Haziran'da güney komşularıyla bir araya gelecek. İsrailli ve AB'li yetkililer, özellikle son dönemde Gazze'deki insani kriz nedeniyle gerginleşen ilişkilere rağmen İsrail'in bu yüksek profilli toplantıya katılacağını bildirdi.
İsrail'in yanı sıra Cezayir, Filistin, Mısır, Ürdün, Lübnan, Libya, Fas, Suriye ve Tunus'un da katılacağı AB-Güney Komşuluk Bölgesi bakanlar toplantısı ile işbirliğinin derinleştirilmesi amaçlanıyor.
Euronews'e konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar'ın katılımının henüz teyit edilmediğini belirterek, "Amaç İsrailli temsilcilerin de toplantıda hazır bulunması," dedi.
Ancak toplantı, İsrail'in Gazze'ye gıda girişini engellemesinin ve Filistinli sağlık yetkilileri ile görgü tanıklarının İsrail askerlerinin insani yardım bölgelerine giden Filistinlilere ateş açtığını iddia etmesinin ardından AB ile İsrail arasındaki ilişkilerin daha önce görülmemiş bir şekilde soğuduğu bir döneme denk geldi.
Tüm bu iddialar karşısında İsrail ordusu, belirlenen güzergâhtan ayrılan, kuvvetlerine yaklaşan ve uyarı atışlarını dikkate almayan "birkaç şüphelinin yakınına" ateş açtığını savunuyor.
Toplantı aynı zamanda AB Dış Politika Şefi Kaja Kallas'ın mayıs ayı sonunda İsrail'in insan hakları yükümlülüklerini ihlal edip etmediğinin, iki taraf arasındaki ticari ve diplomatik ilişkileri belirleyen AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın 2. Maddesi çerçevesinde inceleneceğini açıklamasının ardından gerçekleşti.
AB'nin dış eylem servisi (EEAS) tarafından yürütülecek olan inceleme için herhangi bir zaman çizelgesi belirlenmedi. İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Oren Marmorstein, Kallas'ın açıklamasında izlenen yolu "tamamen" reddederek bunun "İsrail'in karşı karşıya olduğu karmaşık gerçekliğin tamamen yanlış anlaşılmasını" yansıttığını ifade etti.
Önergeyi veren ve İsrail'in sıkı bir müttefiki olarak kabul edilen Hollanda, pazartesi günü 11 haftadan uzun bir süredir ilk kez sınırlı miktarda kritik malzemenin girdiği Gazze'ye yönelik İsrail'in "insani ablukasının" "uluslararası insani hukuku" ve dolayısıyla 2. Maddeyi ihlal ettiğini belirtti.
Bir AB yetkilisi, 23 Haziran'da İsrail'in de katılacağı toplantının Gazze'de devam eden savaşın tartışılacağı bir forum değil, AB'nin Güney Komşuluk ortaklığı kapsamında yürütülen ve 10 güney komşusuyla yönetişim, iklim değişikliği, ekonomik kalkınma, enerji ve göç gibi çok çeşitli konularda mevcut işbirliğini güçlendirmeyi amaçlayan rutin bir toplantı olacağını ifade etti.
AB, İsrail'in en büyük ticaret ortağı ve her yıl 45 milyar euroyu aşan bir ticari ilişki söz konusu.
Resmi bir Komisyon belgesine göre, AB'nin Güney Komşuluk ortaklığı, Akdeniz'i "barış, istikrar ve refahı garanti altına alan bir diyalog, değişim ve işbirliği alanı" haline getirmeyi taahhüt eden 1995 Barselona Deklarasyonu'ndan kaynaklanıyor. 2020 yılında AB ile bölge arasındaki ticaret 149,4 milyar euroyu temsil ederken, bloğun ithalatı 58 milyar euro değerindeydi.
2021 yılında AB 27, COVID-19 salgınının ardından Güney Komşuluk Bölgesi ile ortaklıklarını güçlendirmeyi ve her yıl muhataplarıyla bir araya gelmeyi kabul etti. Bu işbirliği, 2021 Avrupa Konseyi zirve sonuçlarına göre "iyi yönetişim, insan hakları ve temel özgürlüklerin geliştirilmesi ve korunması, demokratik kurumlar ve hukukun üstünlüğü" temellerine dayanıyor.
Son AB-Güney Komşuluk bölgesi bakanlar toplantısı 2022 yılında Barselona'da gerçekleştirilmiş ve katılımcılar bölgesel işbirliğinin yanı sıra Ukrayna'daki savaşı da ele almıştı.