Avrupa Komisyonu sürpriz bir kararla, mevzuat nihai onaya yakın olmasına rağmen, bir zamanların amiral gemisi Avrupa Yeşil Mutabakat politikasının bir başka kilit bileşenini geri çekeceğini duyurdu.
REKLAM
Bir AB yürütme sözcüsü cuma günü gazetecilere yaptığı açıklamada, Avrupa Komisyonu'nun, şirketlerin çevresel iddialarının doğru, kanıtlanmış ve bağımsız olarak doğrulanmış olmasını sağlayarak sözde 'greenwashing' (yeşil aklama) ile mücadele etmeyi amaçlayan bir teklifi geri çekme niyetinde olduğunu belirtti.
Yeşil iddialara ilişkin teklif ilk olarak Mart 2023'te daha geniş kapsamlı Avrupa Yeşil Mutabakatı yasal çerçevesinin bir parçası olarak sunulmuştu.
Bu hamle, AB mevzuatını basitleştirmeyi amaçlayan "Omnibus" belgelerinin AB Karbon Sınırı Ayarlama Mekanizması gibi tedbirlerin kapsamını etkili bir şekilde daraltmasının ardından, önemli Yeşil Mutabakat girişimlerinin geri çekilmesi serisinin sonuncusuna işaret ediyor.
Yeşil Talepler Direktifi'ne ilişkin duyuru, Polonya'nın AB Konseyi başkanlığı ile Avrupa Parlamentosu milletvekilleri arasında önümüzdeki pazartesi günü yapılması planlanan ve teklifin resmi olarak kabul edilmesinden önce yeşil ışık yakması beklenen son toplantı öncesinde geldi.
Direktifin bu geç aşamada geri çekilmesi müzakereciler de dahil olmak üzere pek çok kişiyi şaşırttı. Gazetecilerin sorusu üzerine Komisyon yetkilileri kararın gerekçelerini ayrıntılı olarak açıklamaktan kaçınarak ilerleyen zamanda daha fazla bilgi verileceğini söylemekle yetindi.
Dosyaya yakın parlamento kaynaklarına göre, baş müzakereciler sosyalist AP üyesi Delara Burkhardt ve liberal AP üyesi Sandro Gozi, görüşmelerin başarılı bir sonuca yaklaştığını belirterek pazartesi günü üçlü müzakerelere devam etmeyi planlıyordu.
Euronews'e konuşan Parlamento müzakere ekibinden bir üye, "Komisyon'un bu dosyada ortak yasa koyucular tarafından kaydedilen ilerlemeye pervasızca müdahale etmesi kabul edilemez," diyerek tek taraflı ve erken bir hareket olarak gördükleri bu durumdan duydukları hayal kırıklığını dile getirdi.
Aynı şekilde, Polonya'nın AB Konseyi başkanlığı da "Komisyon'dan [çekilme konusunda] net bir karar çıkana kadar üçlü görüşmelere yapıcı bir şekilde katılmaya ve planlandığı gibi adım atmaya hazır," dedi.
Teklifin geri çekilmesi kararının, 26 Komisyon Üyesi ve AB Başkanı Ursula von der Leyen'in haftalık toplantısı olan Komiserler Koleji tarafından resmen kabul edilip edilmediği belirsizliğini koruyor.
Bu hamle, yasama üzerindeki ani etkisinin ötesinde, Komisyon'un kendi tekliflerini geri çekme yetkisine ilişkin daha geniş kapsamlı soruları gündeme getiriyor.
AB anlaşmaları bu yetkiyi açıkça vermese de, Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın 2015 yılında aldığı bir karar, Komisyon'un inisiyatif hakkının bir parçası olarak tekliflerini geri çekebileceğini teyit ediyor.
Bununla birlikte Divan, bu yetkinin sınırlı olduğunu ve hem maddi hem de usule ilişkin kısıtlamalara tabi olduğunu da açıkça belirtti.
Kararda, geri çekmenin sadece kurumsal tıkanıklık veya teklifin geçerliliğini yitirmesi gibi haklı durumlarda gerçekleşmesi gerektiği vurgulandı.
Yeşil Talepler Direktifi söz konusu olduğunda her iki koşulun da geçerli olmadığı görülüyor. Bu durum da Avrupa Komisyonu'nun rolünü aşabileceği ve yasama süreci üzerinde fiili bir veto uygulayarak kurumsal dengeyi bozabileceği endişelerine yol açıyor.