Macaristan Başbakanı Viktor Orban, bir Macar vatandaşının Ukrayna'da askere gitmeyi reddetmesi üzerine dövülerek öldürüldüğünü iddia etti. Kiev iddiaları reddetti ve Macaristan'ı müdahale etmemeye çağırdı.
Macaristan, Ukrayna'daki askeri seferberlik sırasında bir Macar vatandaşının öldüğünün bildirilmesinin ardından Ukraynalı yetkililere karşı Avrupa Birliği yaptırımları uygulanması çağrısında bulundu.
Başbakan Viktor Orban geçtiğimiz hafta Ukrayna'nın Transcarpathia bölgesinden 45 yaşındaki etnik Macar Jozsef Sebestyen'in Ukrayna ordusuna katılmayı reddettiği için dövülerek öldürüldüğünü iddia etti. Ukraynalı yetkililer, iddiaları kesin bir dille yalanlayarak seferberliğin yasal olduğunu ve Sebestyen'in herhangi bir bedensel zarar belirtisi olmaksızın akciğer embolisi nedeniyle öldüğünü belirttiler.
Orban Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, "Macar hükümeti Jozsef Sebestyen'in ölümünden sorumlu Ukraynalı liderlerin AB'nin insan hakları yaptırım listesine dahil edilmesi için girişimde bulunmuştur," dedi.
Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto salı günü Brüksel'de yaptığı açıklamada, Macaristan'ın, ciddi insan hakları ihlallerine karışan kişileri hedef alan AB Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi kapsamında resmi olarak yaptırım talebinde bulunacağını söyledi.
Szijjarto Dışişleri Konseyi toplantısı sırasında yaptığı açıklamada "Sorumlu tüm Ukraynalı askeri liderlerin AB yaptırım listesine alınmasını resmen teklif edeceğiz" dedi.
Hükümete yakın Macar medyası Sebestyen'in zorunlu seferberlik sırasında demir çubuklarla dövüldüğünü ve üç hafta sonra öldüğünü bildirdi. Kız kardeşi tarafından yayınlanan bir videoda dizlerinin üzerine çökmüş Ukraynaca konuşurken görülmesi öfkeyi daha da arttırdı.
Ukrayna iddiaları reddetti ve görüntülerdeki kişiyi Ukrayna vatandaşı Shebeshten Yosip Yosipovich olarak tanımladı. Ukrayna çifte vatandaşlığı tanımadığı için kendisi resmi olarak Macar sayılmıyordu. Kiev, kişinin askeri eğitimi bıraktığını ve daha sonra psikiyatrik bakımda akut stres tedavisi gördüğünü de ekledi. Yetkililer şeffaf bir soruşturma yürütüleceği sözünü verirken, Macaristan'ı doğrulanmamış ve duygu yüklü iddiaları yaymaması konusunda uyardı.
Yükselen tansiyon
Olay, Macaristan ile Ukrayna arasında zaten gergin olan ilişkileri daha da gerginleştirdi. Budapeşte, Ukrayna Büyükelçisini çağırdı ve Kiev'e yönelik eleştirilerini arttırdı.
Ukrayna'nın AB üyeliğine uzun süredir karşı çıkan Orban, bu ölümü Ukrayna'nın bloğa katılmaya uygun olmadığının bir başka kanıtı olarak gösterdi. Macar katılımcıların yüzde 95'inin Ukrayna'nın üyeliğine karşı çıktığı bağlayıcı olmayan bir anketin ardından Orban, katılımın gerçekleşmesi halinde "ekonomik ve güvenlik felaketi" yaşanacağı uyarısında bulundu.
Macar hükümeti geçtiğimiz günlerde Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile muhalefet lideri Peter Magyar'ı yan yana gösteren ve muhalefetin yabancı çıkarlara hizmet ettiğini ima eden bir billboard kampanyası başlattı. Macaristan ayrıca AB'nin Ukrayna'ya yönelik askeri ve mali desteğini veto etmeye devam ediyor ve bunun yerine derhal ateşkes çağrısında bulunuyor.