Avrupa Komisyonu, Ukrayna’nın iki yolsuzlukla mücadele kurumunun bağımsızlığını zayıflatan yeni yasasına karşı tutumunu sertleştiriyor.
REKLAM
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’yi arayarak, Ukrayna Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) ile Uzmanlaşmış Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’nın (SAPO) bağımsızlığını zayıflatan yeni yasa hakkında “ciddi endişelerini” dile getirdi ve “açıklama” istedi.
Salı günü Ukrayna parlamentosunun onayladığı ve Zelenskiy’nin kısa süre içinde imzaladığı yasaya göre, bu iki kurum artık doğrudan, siyasi olarak atanmış başsavcının kontrolüne giriyor.
Yeni düzenlemeyle başsavcı, NABU ve SAPO’nun incelediği davaları seçebilecek ve bunları diğer devlet kurumlarına devredebilecek. Eleştirmenler, bu durumun yürütme organına özellikle yüksek profilli soruşturmaları etkileme gücü verebileceğini ve soruşturmaların bağımsızlığını tehlikeye atabileceğini söylüyor.
“Başkan von der Leyen, yapılan değişikliklerin sonuçları konusunda ciddi endişelerini dile getirdi ve Ukrayna hükümetinden açıklama talep etti,” dedi bir Komisyon sözcüsü çarşamba günü yaptığı konuşmada.
“Hukukun üstünlüğüne saygı ve yolsuzlukla mücadele, Avrupa Birliği’nin temel ilkelerindendir. Aday ülke olarak Ukrayna'nın bu standartlara tamamen uyması beklenir. Bu konuda taviz verilemez.”
Brüksel’den sert mesaj
Leyen'in doğrudan müdahalesi, Brüksel ile Kiev arasında beklenmedik şekilde gelişen bu anlaşmazlıkta yeni bir gerilimi temsil ediyor.
Bu, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgalinin başlangıcından bu yana Avrupa Komisyonu’nun Zelenskiy hükümetine yönelik en açık eleştirisi oldu.
Salı günü, Avrupa Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Marta Kos da tartışmalı yasa tasarısının parlamentodan hızla geçmesini engellemek amacıyla güçlü eleştirilerde bulundu. Yasanın bu kadar hızlı ilerlemesi Brüksel’i hazırlıksız yakaladı.
“Ukrayna’da Ceza Kanunu değişikliklerinin kabul edilmesinden büyük endişe duyuyoruz. Bu değişiklikler, Ukrayna’nın yolsuzlukla mücadele kurumlarının yetki ve gücünü ciddi şekilde zayıflatma riski taşıyor,” diye devam etti sözcü.
“NABU ve SAPO, Ukrayna’da hukukun üstünlüğünün temel taşları olarak kabul ediliyor. Bu kurumlar Ukrayna’nın reform gündemi için hayati öneme sahiptir ve yolsuzlukla mücadele ile kamu güvenini koruma adına bağımsız şekilde çalışabilmelidir.”
Yolsuzlukla mücadele, Ukrayna’nın Avrupa Birliği üyelik hedeflerinin merkezinde yer alıyor ve ülkenin yeniden inşası için özel sermaye çekebilmesinde temel bir faktör olarak görülüyor.
Zelenskiy ise akşam yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında artan eleştirilere yanıt vermeye çalıştı.
Zelenskiy, NABU ofislerine yönelik son baskınlarda gündeme gelen Rus casusluğu iddialarına değinerek, “Yolsuzlukla mücadele sistemi çalışmaya devam edecek – ama Rus etkisi olmadan. Temizlenmesi gereken şey bu. Ülkede daha fazla adalet olmalı,” dedi.
“Başsavcının, Ukrayna’da yasaları çiğneyen herkesin cezasız kalmamasını sağlamaya kararlı olması önemlidir. Gerçekten ihtiyacımız olan da budur.”