Avrupa Komisyonu'nun Ticaret Komiseri Maroš Šefčovič, "Bu, çok zor koşullar altında elde edebileceğimiz en iyi anlaşma," dedi.
REKLAM
Avrupa Komisyonu, Ursula von der Leyen ile Donald Trump arasında varılan ticaret anlaşmasını gelen sert eleştirilere karşı savunmak için çabalıyor. Anlaşmanın 'tek taraflı' yapısı yoğun şekilde eleştirilirken, Komisyon bu uzlaşmanın yıkıcı bir gümrük vergisi savaşını önlemek için en gerçekçi seçenek olduğunu savunuyor.
Pazartesi günü basın toplantısı düzenleyen Avrupa Ticaret Komiseri Maroš Šefčovič, “Bu, çok zor koşullarda elde edebileceğimiz en iyi anlaşmaydı,” dedi.
Anlaşmaya göre, Avrupa Birliği’nden ABD’ye ihraç edilen ürünler için yüzde 15 oranında genel bir gümrük vergisi uygulanacak. Buna karşılık, ABD’den AB’ye gönderilen ürünlerin çoğu için sıfır ya da sıfıra yakın vergi oranları geçerli olacak. Ancak sığır eti, kümes hayvanları ve şeker gibi hassas tarım ürünleri anlaşma dışında bırakıldı.
Bu yüzde 15’lik oran, Trump’ın bu ay başında von der Leyen’e gönderdiği mektupta tehdit ettiği yüzde 30’luk verginin altında. Aynı zamanda, Nisan ayında ilan ettiği “karşılıklı vergiler” politikası kapsamında önerdiği yüzde 20’den de düşük. Ancak yine de, Trump’tan önce ortalama yüzde 4.8 olan mevcut gümrük oranlarının oldukça üzerinde.
Šefčovič, görüşmeler sırasında Trump’ın yüzde 30’luk vergiyi masaya yeniden koyduğunu ve uzun bir pazarlığın ardından yüzde 15’te anlaşıldığını aktardı. Bu oranın, yeni ek vergilerin birikmesini önlemek için "her şey dahil" geçerli olacağı belirtildi.
“2 Nisan öncesindeki dünya artık yok. Yeni gerçekliğe uyum sağlamak zorundayız. Stratejik ortağımızla stratejik iş birliği, bir ticaret savaşından daha iyi bir sonuçtur,” dedi Šefčovič.
'Veba ile kolera arasında bir seçim'
Ancak Avrupa Komisyonu'nun bu açıklamaları kamuoyundaki memnuniyetsizliği bastırmaya yetmedi. AB ürünlerine yüzde 15’lik vergi uygulanırken, ABD ürünlerinin büyük kısmına sıfır vergi getirilmesi; anlaşmanın tek taraflı olduğu ve Trump lehine tasarlandığı algısını pekiştirdi.
Trump’ın ikinci döneminde ABD enerji sektörüne 700 milyar dolar ve ABD ekonomisine 600 milyar dolar yatırım sözü verilmesi ise (hukuken bağlayıcı olmasa da) "kazanan-kaybeden" anlaşma izlenimini güçlendirdi.
Avrupa Parlamentosu’nun Ticaret Komitesi Başkanı Alman vekil Bernd Lange, “İlk değerlendirmem: Tatmin edici değil. Bu dengesiz bir anlaşma,” dedi.
Komite Başkan Yardımcısı Kathleen Van Brempt ise daha sert konuşarak, bu anlaşmanın AB’yi Amerikan yakıtına daha bağımlı hale getireceğini ve stratejik özerklik hedefini zayıflatacağını söyledi. Van Brempt, Trump’ın tarifelerinin uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğunu belirterek, “Yasadışı tarifeleri kabul etmiş oluyoruz,” dedi.
Liberal Renew Europe grubunun başkanı Valérie Hayer, anlaşmayı “ağır bir bedel” olarak nitelendirirken, Yeşiller Eş Başkanı Terry Reintke Komisyon’u “Trump’ın tehditlerine boyun eğmekle” suçladı: “Bu şekilde ticaret yapılmaz.”
Von der Leyen’in partisi Avrupa Halk Partisi (EPP) bile memnun değil: Yüzde 15 oranı "DTÖ ilkelerinin açık ihlali" ve "Avrupa sanayisine ağır bir darbe" olarak tanımlandı.
AB liderlerinden soğuk açıklamalar
AB liderleri anlaşmayı “istikrar” olarak karşılarken, neredeyse hiçbiri memnuniyet göstermedi.
Belçika Başbakanı Bart De Wever, “Bu bir rahatlama anı olabilir ama kutlama değil. Bazı tarifeler artıyor, birçok kritik soru hâlâ yanıt bekliyor,” dedi.
Hollanda Başbakanı Dick Schoof, “Hiç vergi olmaması daha iyi olurdu,” yorumunu yaptı.
İrlanda Başbakanı Micheál Martin ise ABD pazarına yüksek bağımlılığa dikkat çekerek, “Ticaret daha pahalı ve zor hale gelecek,” dedi.
İspanya Başbakanı Pedro Sánchez destek verdi ama "coşkudan uzak" olduğunu vurguladı.
Fransa Başbakanı ise anlaşmayı “bir boyun eğişin kara günü” olarak nitelendirdi.
'Güven satın alınamaz'
Šefčovič, anlaşmanın yalnızca ticaretle ilgili olmadığını, güvenlik, Ukrayna ve küresel jeopolitik gerilimlerin de masada olduğunu söyledi.
Komisyon yetkilileri özel görüşmelerde yüzde 15’lik oranın “iyi sayılmayacağını” kabul ediyor. Ancak ABD’nin bu oranı bir üst sınır olarak kabul edeceğini ve daha fazla artış olmayacağını umuyorlar.
Yine de, Alman Marshall Fonu kıdemli uzmanı Peter Chase uyarıyor: “Trump daha önce uluslararası taahhütleri kendi avantajına bozdu. Bu anlaşmayı da aynı şekilde yırtıp atması şaşırtıcı olmaz.”