Avrupa Komisyonu'nun Kasım ayı ortasında askeri hareketlilik konusunda prosedürleri basitleştirecek ve blok genelinde hareketliliği kolaylaştıracak bir paket sunması bekleniyor.
Fransız yetkililer, AB’den askeri birliklerin ve ekipmanların olası daha büyük bir çatışma durumunda doğuya hızla kaydırılabilmesi için “hareketlilik koridorlarını” acilen belirlemesini ve bunu koordine edecek bir otorite kurulmasını talep ediyor.
Fransız ordusunun Operasyon ve Nakliye Destek Merkezini yöneten Hava Kuvvetleri Tuğgenerali Fabrice Feola perşembe sabahı gazetecilere yaptığı açıklamada, "Rusya'nın Avrupa topraklarında, Ukrayna topraklarında yürüttüğü saldırı savaşı, kuvvetlerimizin kıtamızdaki Avrupa topraklarında yoğun bir şekilde angaje olmasını muhtemel kılıyor," dedi.
General, Avrupa hedefi azami beş gün olmasına rağmen, Fransa’nın askeri personel veya ekipmanını diğer üye devletler üzerinden geçirebilmek için gerekli izinleri almasının zaman zaman 10 günü aşabildiğini söyledi.
Fransa, Romanya’da çok uluslu bir NATO taburuna liderlik ediyor, AB’nin EUMAM misyonu kapsamında Polonya’da Ukraynalı askerleri eğitiyor ve Kiev’e askeri teçhizat bağışlıyor.
Ancak diğer üye ülkelerle yapılan ikili anlaşmalar bu süreyi kısaltabilse de yalnızca standart konvoy tiplerini kapsıyor ve asker sayısı, araç sayısı ve ekipman türü konusunda sınırlamalar getiriyor.
Avrupa Komisyonu’nun kasım ayı ortasında, prosedürleri basitleştirmeyi ve birlik içinde hareketliliği kolaylaştırmayı amaçlayan bir “askeri hareketlilik paketi” sunması bekleniyor.
Feola’ya göre sınır geçiş izinlerini alma süresini hızlandırmak ve bazı gümrük belgelerini dijitalleştirmek “ulaşılabilir ve mümkün” adımlar. Ancak AB’nin ayrıca acil biçimde, demiryolları, karayolları, tünelleri ve köprüleri askeri ekipmanların yükseklik, genişlik ve ağırlık sınırlamalarına dayanabilecek hareketlilik koridorlarını belirlemesi gerekiyor.
'Herhangi bir kopukluk olmamalı'
Üye devletler, NATO temsilcileri ile Avrupa Savunma ve Uzay Komiseri Andrius Kubilius ve Ulaştırma Komiseri Apostolos Tzitzikostas arasında koridorlara ilişkin görüşmeler yaz aylarında yapıldı.
Şimdiden dört koridor oluşturuldu ve köprülerin güçlendirilmesinden tünellerin genişletilmesine, demiryolu ceplerinin inşasına kadar uzanan 500 öncelikli proje belirlendi.
Kubilius, bu yılın başlarında Euronews’e yaptığı açıklamada, bir çatışma durumunda birlik genelinde asker ve ekipmanların hızlı hareketini kolaylaştırmak için demiryolu, kara, deniz ve hava koridorlarının acilen uyarlanabilmesi adına 70 milyar euroluk (3,4 trilyon TL) başlangıç yatırımı gerektiğini söylemişti.
Feola ayrıca, “Bir ülkeden diğerine her şeyin uyumlu hale gelmesini sağlamak için yapılan tüm çabaları koordine edecek birleştirici bir otoritenin bulunması son derece önemli,” dedi.
“Koridorlar arasında ya da güzergâhlar arasında kopukluk olmamalı. Sürekliliğin sağlanabilmesi için çabaların, diyebilirim ki, en iyi şekilde optimize edilmesi gerekiyor,” diye ekledi.
AB hükümetlerinin ayrıca, bakanlıkların birlikte çalışmasını ve iletişim kurmasını sağlayacak altyapıyı oluşturması gerektiğini vurguladı. Böylece bir çatışma durumunda malzeme sevkiyatında “iç rekabet” yaşanmayacağını belirtti. Fransa’nın bu amaçla bakanlıklar arası lojistik koordinasyon birimini yeniden faaliyete geçirdiğini aktardı.
Feola, “Özellikle Amerikan müttefikimizi düşünüyorum. NATO planları devreye girdiğinde Atlantik kıyısına kitlesel şekilde inecekler ve doğuya ilerlemek için ülkemizden geçmek zorunda kalacaklar. Dolayısıyla bu rekabet fikri, bizi kaçınılmaz olarak ulusal düzeyde koordinasyona ve mevcut kaynakları en verimli şekilde kullanmaya yönlendiriyor,” dedi.
Avrupa Komisyonu, nisan ayında, yük trenlerine entegre edilebilecek personel taşıma vagonlarının yetkilendirilmesini kolaylaştıran yeni mevzuatı kabul etmişti.
Avrupa bağlamında trenlerin özellikle önemli olduğuna dikkat çeken Feola, Fransız ordusunun 2024’te 150 uluslararası tren seferi kiraladığını, oysa Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya kapsamlı işgal başlatmasından önce bunun “bir elin parmaklarını geçmeyen — yılda beşten az” sayıda olduğunu belirtti.
Ulaşım koridorlarının belirlenmesi ihtiyacının ötesinde, uluslararası hareketlilik konusunda silahlı kuvvetlerin önündeki en büyük diğer zorluk, ekipman taşımalarının çok büyük bölümünün özel sektör kaynakları kullanılarak yapılması.
Fransa’da geçen yıl askeri yük taşımalarının yüzde 90’ı dış kaynaklarla gerçekleştirildi. Trenler söz konusu olduğunda ise Fransız ordusu artık ulusal demiryolu şirketi SNCF ile yakın iş birliği içinde çalışıyor.