Özbekistan’daki BM sözleşmesi öncesinde, yasa yapıcıların yaban hayatı kaçakçılığıyla mücadele için desteklediği önlemler arasında daha fazla veri, daha iyi izlenebilirlik sistemleri ve uygulamaların güçlendirilmesi yer alıyor.
Avrupalı parlamenterler, uluslararası ticaret nedeniyle aşırı sömürüye karşı yaban hayatının korunmasının görüşüleceği Özbekistan’daki yaklaşan Birleşmiş Milletler toplantısında, yaban hayatı kaçakçılığının 2030’a kadar organize suç olarak tanınması gerektiğini savunacak.
Çarşamba günü parlamenterler tarafından kabul edilen yetki belgesinde filler, gergedanlar, yabani kuşlar ve amfibiler yer aldı; ayrıca Çin’in pangolin stokları konusundaki şeffaflık eksikliğine dair çekinceler de ifade edildi.
Parlamenterler, köpekbalığı ve vatoz türlerinin korunmasının artırılmasını talep etti ve AB’de fildişi kaçakçılığını durdurmak için yasal bağlayıcılığı olan bir araç önerdi.
İspanyol parlamenter Esther Herranz-Garcia (Avrupa Halk Partisi - EPP), çarşamba günü Avrupa Parlamentosu genel kurulundaki tartışmada, “Koruma altındaki yasaklı türlere yönelik talebin arttığını görüyoruz, özellikle çevrim içi ticaret yoluyla. Bu türler için gizli avlanmalara da tanık oluyoruz. Yasadışı ticaretin sürdürülebilir olması gerekiyor,” dedi.
Parlamenterler, amaçlarının yaban hayvanları ve bitkileriyle yapılan ticaretin yalnızca yasal ve sürdürülebilir olmasını sağlamak olduğunu, bunun da türlerin uzun vadeli korunmasıyla uyumlu olduğunu ve biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmaya yardımcı olacağını belirtti.
Avrupalı parlamenterler, mevcut yasak ve kısıtlamaların “yetersiz” olduğunu vurgulayarak, tüm ülkeleri BM sözleşmesinin uygulanmasını güçlendirmeye çağıracak.
Herranz-Garcia, “Bu türlerin ticaretinin denetimini sağlayacak daha fazla dijitalleşmeye ve daha iyi izlenebilirliğe ihtiyacımız var. Buna sınır kontrolleri ve yasa dışı faaliyet durumunda uygulanacak zorlayıcı önlemler de dahil,” diye ekledi.
Avrupa Birliği Çevre Komiseri Jessika Roswall, Nesli Tehlike Altındaki Yaban Hayvanları ve Bitkilerin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme kapsamındaki BM toplantısına AB’nin katılımının “yaban hayatı kaçakçılığıyla mücadeleyi güçlendirmek” ve “çok taraflı işbirliğini pekiştirmek” için bir fırsat olacağını söyledi.
Roswall, “Bu, bazı ticaret akışlarının nesli tükenme tehlikesi altındaki yabani türlerin hayatta kalmasını tehdit etmemesini sağlamak için küresel çabalar açısından kritik bir an olacak,” dedi.
‘Türleri korumak kârdan önce gelmeli’
Brüksel, 1983’ten bu yana yaban hayatı kaçakçılığıyla mücadele için adımlar atıyor; o yıl ticareti AB düzeyinde düzenlemeye başlamıştı. Ancak birlik, yasa dışı yaban hayatı ticaretiyle mücadeleye yönelik ilk planını ancak 2016’da kabul etti.
27 üyeli blok ayrıca gümrük, polis ve çevre otoriteleri arasında bilgi paylaşımını sağlayan çevrim içi denetim ağlarını da destekliyor.
Tüm üye devletler, nesli tükenme tehlikesi altındaki türlerin ticaretinin sıkı şekilde kontrol edilmesini sağlamak için BM düzenlemelerini uygulamaya teşvik ediliyor. Ancak parlamenterler bu çabaları yetersiz buluyor.
Uluslararası Hayvan Refahı Fonu (IFAW), Parlamento’nun kararını memnuniyetle karşıladı ve Avrupa Komisyonu ile AB ülkelerini, Semerkant’taki AB’nin ortak müzakere tutumunda parlamenterlerin görüşlerine kulak vermeye çağırdı.
IFAW’ın raporuna göre AB, Amerika, Afrika, Doğu Avrupa, Asya ve Okyanusya’dan “çalınan” yaban hayatı için hâlâ merkezi bir merkez ve varış noktası konumunda. Bu durum, kaçak avcılığın önlenmesinde AB’nin artan sorumluluğuna işaret ediyor.
IFAW Avrupa Politika ve Savunuculuk Direktörü Ilaria Di Silvestre, "Bu karar, Avrupa Parlamentosu'nun AB'nin küresel yaban hayatı ticaretindeki rolü konusunda gerçek bir sorumluluk almasını istediğini gösteriyor. Bu, türleri korumanın kârdan önce gelmesi gerektiğine dair açık bir mesajdır," dedi.
BM Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme 24 Kasım - 5 Aralık tarihleri arasında Özbekistan'ın Semerkant kentinde gerçekleştirilecek.