Avrupa Komisyonu Başkanı, Ukrayna’nın 'kendi kaderini tayin hakkını' vurgulayarak, AB'nin, savaşın Ukrayna lehine daha iyi bir anlaşmayla sonlandırabilmek için zaman kazanmaya çalıştığını belirtti.
Avrupa Birliği (AB), Ukrayna’da kalıcı bir barışa ulaşılmasına yönelik süren uluslararası müzakereler kapsamında temel yaklaşımını netleştirdi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, savaşın sona erdirilmesine yönelik herhangi bir planın Ukrayna’nın geleceğini özgürce belirleme hakkını gözetmesi gerektiğini vurguladı. Von der Leyen’in açıklaması, Washington, Kiev ve Avrupa ülkelerinin Cenevre’de yürüttüğü barış görüşmelerinin devam ettiği bir dönemde geldi.
Von der Leyen, Ukrayna ordusuna kısıtlama getirilemeyeceğini ve Avrupa’nın barış görüşmelerine dahil olması gerektiğinin altını çizdi. ABD ise bu hafta hızlı bir anlaşma için baskı yapıyor.
“Avrupa Birliği’nin Ukrayna için barışı güvence altına alma konusundaki merkezi rolü tam olarak yansıtılmalıdır,” diyen von der Leyen, Ukrayna’da sürdürülebilir ve kalıcı barış için gerekli diğer temel unsurları sıraladı.
AB'nin Ukrayna'da kalıcı barış için temel koşulları
Johannesburg’dan konuşan von der Leyen, İsviçre’de eşzamanlı devam eden toplantılara gönderdiği mesajda Ukrayna’daki öldürmelerin son bulması gerektiğini belirtti: “Herhangi bir inandırıcı ve sürdürülebilir barış planı, her şeyden önce öldürmeleri durdurmalı ve savaşı bitirmeli; aynı zamanda gelecekteki bir çatışmanın tohumlarını ekmemelidir.”
Von der Leyen'in kalıcı barış için AB'nin halihazırda üzerinde uzlaştığını belirttiği kilit unsurlar şu şekilde:
- Sınırlar güç kullanılarak değiştirilemez,
- Egemen bir ulus olarak Ukrayna'nın silahlı kuvvetlerine, ülkeyi gelecekteki saldırılara karşı savunmasız bırakacak ve dolayısıyla Avrupa'nın güvenliğini de zayıflatacak sınırlamalar getirilemez,
- Avrupa Birliği'nin Ukrayna için barışın sağlanmasındaki merkezi önemi tam olarak yansıtılmalıdır.
Ukrayna kendi geleceğini özgürce belirlemeli
Von der Leyen, Ukrayna’nın Avrupa yolunu seçtiğini ve bu geleceği belirleme özgürlüğüne sahip olması gerektiğini yineledi. Bu yolun; yeniden inşa, AB’nin Tek Pazar'ına ve savunma sanayii temel yapılarına daha derin entegrasyon ve nihai olarak Birliğe tam üyelik ile başladığını söyledi.
Komisyon Başkanı, barışa doğru ilerlerken AB’nin Kiev ile ve “Gönüllüler Koalisyonu ve ABD” ile birlik içinde çalışmasının önemini vurguladı.
Von der Leyen, Ukraynalı kaçırılan çocukların geri dönüşünün “her anlaşmanın parçası olması gereken kritik bir unsur” olduğunu belirterek bunun “kişisel olarak çok önemli” olduğunu söyledi.
“On binlerce çocuk hâlâ Rusya’da mahsur. Korkmuş hâlde, sevdiklerine kavuşmayı bekliyorlar. Bu çocukları küresel gündemin en üst sırasına koymalıyız,” dedi.
Başkan, AB, Ukrayna ve Kanada’nın “Ukraynalı çocukların geri dönüşü için Uluslararası Koalisyon Zirvesi” düzenleyeceğini duyurdu.
ABD’nin hazırladığı 28 maddelik savaş sonlandırma planı, Kiev ve Avrupa başkentlerinde endişe yarattı. Zelenskiy, Ukrayna’nın egemen haklarını savunmak ile tamamen bağımlı olduğu Amerikan desteğini korumak arasında bir tercihe zorlanabileceğini söyledi.
Cumartesi günü Ukrayna’nın Batılı müttefikleri, ABD planının Moskova’ya fazla taviz verdiğini düşündükleri için bir araya gelerek plan üzerinde değişiklik yapılması için çalıştı.
Pazar günü Avrupa yetkilileri ile Almanya, Fransa ve İngiltere'nin ulusal güvenlik danışmanları Cenevre’deki görüşmelere katıldı.