Futuris programının bu bölümünde her sene özellikle Avrupa’da tüketilen ve açığa çıkan yüz binlerce tonluk yengeç kabuklarının yeniden değerlendirilerek yüksek kalitede biyopolimer madde elde edilmesini konu alıyoruz.
Bavyeralı Alman bilim adamları bu sayede her sene binlerce ton ağaç ve bitkisel ürünün yok edilmesini önlüyor, hem de bu atıkları yeniden işleyerek çevreyi koruyor ve bir bakıma zararı kara dönüştürüyor. Üstelik elde edilen bu biyopolimer madde plastik ürünlerin kalitesini artırarak gelecekte kullanılacak olan yeni ürünlerin bulunmasına yardımcı oluyor.
‘‘Yengeç sofralardaki leziz yemeklerdendir ancak çöp kutularını gereğinden fazla doldurur. Her sene Avrupalılar tarafından tüketilen yüz binlerce tonluk yengeç kabuğu ile ne yapılabilir? Bunların geri dönüşümünü randımanlı bir şekilde nasıl sağlarız?’‘
Almanya’nın Bavyera bölgesindeki bilim adamları yengeç kabuklarını yüksek kaliteye sahip biyopolimer maddeye dönüştürüyor. Avrupa’da yapılan bu araştırma projesinde atık biyolojik maddeler rafinerilerde işlenerek tekrar kullanıma uygun hale getiriliyor. Öncelikle kabukların üzerindeki kitin maddesi ayıklanıyor. Kitin, dünya üzerinde selülozdan sonraki en verimli biyopolimer madde.
Prof. Dr. Volker Sieber, Biyokimyacı; Chibio Projesi: ‘‘Karides, yengeç ve kabuklu hayvanların vücut ağırlığının büyük bir kısmını kitin maddesi oluşturur. Kitin maddesi şeker parçacıklarından oluşan polisakkarik ve polimer bir maddedir. Şeker parçacıkları kimyasal ya da biyolojik yöntemler kullanılarak farklı moleküllere dönüştürülebiliyor.’‘
Ayrıca yengeç kabukları yeniden kullanılamayan biyolojik maddeler de içeriyor. Biyogaz olarak kullanılarak enerji elde edilebiliyor.
Bununla birlikte Münih’teki biyokimyacılar kitin maddesini fermente ederek katı yağa dönüştüren bir maya süzgeci geliştirdiler. Bu işlem yaklaşık 5 ila 7 gün sürüyor.
Dr. Daniel Garbe, Münih Teknik Üniversitesi, Biyokimyacı: ‘‘Florasan testi uygulayarak farklı maya süzgeçleri seçiyoruz ve bir fermente makinesi ile bunları yoğunlaştırarak ileriki deneyler için yeterli miktarda yağ elde ediyoruz. Bu yağlar işleme sokulmak için piyasadaki diğer ortaklarımıza veriliyor. Bu süreçten sonra elde edilen yağlar bu numunedeki gibi görünüyor.’‘
‘‘Yengeç kabuklarından randımanlı bir şekilde nasıl kitin maddesi elde edilir gördük. Peki bu biyopolimerin faydası nedir?
Bu yağlar Almanya’nın kuzeyinde bulunan projenin diğer endüstri ortağına gönderiliyor.
Dr. Matthias Ullrich, Evonik Endüstri Kuruluşu: ‘‘Bu alanda yengeç kabuklarından elde edilen doğal yağlar, yüksek basınç uygulanarak işleme sokuluyor ve plastik madde yapımında kullanılan katı maddeye dönüştürülüyor.’‘
Yağlar saflık oranı yüksek kimyasallara dönüşüyor ve bu katı maddeler plastik yapımında kullanılıyor. Bir sonraki aşamada polimerize etme alanına geçeceğiz. Yüksek kaliteli biyopolimer madde 250-300 derece arasında elde ediliyor ve sonra öğütme aşaması başlıyor.
Dr. Matthias Ullrich, Evonik Endüstri Kuruluşu: ‘‘Reaktör içerisine katı maddeler dolduruluyor. Kalite oranı yüksek bu katı maddeler elde ettiğimiz yağları dönüştürdüğümüz metaryel. Şimdi bu tepkime sonrasında bu katı maddeler yüksek kalitedeki plastik polimer hale gelecek ve su banyosu işlemine sokulacak.’‘
Biyopolimer madde daha sonra kalite kontrole gireceği parçalar haline getiriliyor. Böylece yengeç kabuklarından ileriki yıllarda kullanılmak üzere tasarlanan yüksek kaliteli bir ürün elde etmiş olduk.
Dr. Joachim Leluschko, Mühendis Evonik Endüstri Kuruluşu: ‘‘Biyopolimer maddenin en güzel tarafı, hiçbir doğal bitkiyi yok etmeden sadece organik atıkların kullanılarak elde edilmesidir. Çöpe atılacak olan atıkların gelecekte kullanılacak plastik maddeler için doğal hammadde oluşması iyi bir fikir.’‘
Bu hammadde görünüşe göre ileride kullanılacak olan bazı farklı ürünler elde etmemize de yarayacak.