2032’de beklenen göktaşı Dünya için gerçekten bir tehdit mi?

REKLAM

Yakın zamanda keşfedilen ve 2032'de Dünya'ya yaklaşması beklenen asteroit, çarpma ihtimaline dair spekülasyonlarla küresel çapta tartışmalara yol açtı. Son haftalarda, çarpma olasılığının iki katına çıktığı yönündeki haberler endişeleri artırırken, bilim insanları asteroitin rotasını daha iyi anlamak için gözlemlerini hızlandırdı. Ancak mevcut verilere göre çarpma ihtimali hâlâ oldukça düşük.

Yeni hesaplamalar, 2024 YR4 adı verilen asteroidin 2032’de Dünya’ya çarpma ihtimalinin yüzde 2 olduğunu gösteriyor. Bu da aynı zamanda yüzde 98 ihtimalle gezegenimizin yanından güvenli bir şekilde geçeceği anlamına geliyor. Asteroitin Güneş etrafındaki yörüngesi daha iyi anlaşıldıkça, çarpma ihtimali muhtemelen iniş çıkışlar gösterecek ve astronomlar, riskin sıfıra inme olasılığının yüksek olduğunu belirtiyor.

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait Webb Uzay Teleskobu, nesne görüş alanından kaybolmadan önce mart ayında Dünya’ya yaklaşacak asteroiti gözlemleyecek. Bu gerçekleştiğinde bilim insanları, 2028'de tekrar geçiş yapmasını beklemek zorunda kalacaklar.

Asteroit nedir?

Asteroitler, Güneş’in yörüngesinde dönen ve gezegenlerden çok daha küçük olan uzay kayaları. Bilim insanları, bunların 4,6 milyar yıl önce Güneş Sistemi’nin oluşumundan kalan parçalar olduğunu düşünüyor.

Mars ile Jüpiter arasındaki ana asteroit kuşağında milyonlarca asteroit bulunduğundan, bu bölge "ana asteroit kuşağı" olarak biliniyor. Ancak bazı asteroitler bu kuşaktan dışarı itilebiliyor ve farklı yörüngelere girerek Dünya gibi gezegenlere yaklaşabiliyor.

Bilim insanları potansiyel tehlike oluşturan asteroitleri nasıl takip ediyor?

2024 YR4 asteroiti, ilk olarak aralık ayında Şili’deki bir teleskop tarafından keşfedildi. Çapının 40 ila 90 metre (130 ila 300 feet) arasında olduğu tahmin ediliyor. NASA’ya göre, Webb teleskobunun yapacağı gözlemlerle daha kesin bir ölçüm elde edilebilecek.

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı başlangıçta çarpma ihtimalini yüzde 1’in biraz üzerinde hesaplamıştı. Ancak perşembe günü bu oran yaklaşık yüzde 2’ye yükseldi. NASA, bu olasılığı hâlâ "son derece düşük" olarak nitelendiriyor.

Bilim insanları, asteroitin Güneş etrafındaki yörüngesi daha iyi anlaşılana kadar çarpma ihtimalinin dalgalanmaya devam edeceğini ancak muhtemelen sıfıra düşeceğini belirtiyor.

“Endişelenmenize gerek yok. Bu sadece bir merak konusu,” diyen Hawaii Üniversitesi Asteroit Çarpma Uyarı Sistemi’nden kıdemli yazılım mühendisi Larry Denneau, “Panik yapmayın. Sürecin tamamlanmasını bekleyelim, o zaman kesin bir yanıt alacağız,” diye ekliyor.

2021 yılında NASA, 2068’de Dünya’ya çarpabileceği düşünülen Apophis adlı başka bir asteroitin, yeni teleskop gözlemleri sonucunda herhangi bir tehdit oluşturmadığını duyurmuştu.

2024 YR4 asteroiti hakkında endişelenmeli miyiz?

Uzmanlara göre, bu asteroitin Dünya'ya çarpma ihtimali konusunda endişelenmek için henüz bir neden yok.

NASA Dünya’ya Yakın Nesne Araştırmaları Merkezi Direktörü Paul Chodas, “Çarpma olasılığının artması kimseyi telaşlandırmamalı. Bu, ekibimizin beklediği bir durum,” dedi. “Açık olmak gerekirse, çarpma olasılığının sonunda sıfıra düşmesini bekliyoruz."

Asteroitin boyutu ve yörüngesi tam olarak bilinmediğinden, olası bir çarpma durumunda nerede ve nasıl bir etki yaratacağı belirsiz. ESA’ya göre, eğer asteroit daha küçükse, etkisi 1908’de Sibirya’daki Tunguska Olayı’na benzer olabilir. O patlama, binlerce kilometrekarelik ormanı düzleştirmişti. Ancak 100 metreye (330 feet) yakın bir çapa sahipse, “sonuçlar çok daha ciddi olabilir” uyarısında bulunuyorlar.

Chodas, Webb teleskobu asteroitin boyutunu netleştirdiğinde, NASA’nın “bu asteroidin nasıl bir etki yaratabileceğini ve olası bir yön değiştirme operasyonunun ne kadar zor olacağını” hesaplayabileceğini belirtiyor.

NASA, bir asteroiti yönlendirme konusunda şimdiden deneyim kazandı. 2022’de NASA’nın DART uzay aracı, gezegen savunması için yapılan ilk test kapsamında, bir asteroide kasten çarparak yörüngesini başarıyla değiştirmişti.