Rus yetkililer, uzun süredir interneti kısıtlamak için kasıtlı ve çok yönlü bir çaba yürütüyor.
REKLAM
Rus yetkililer, çarşamba günü yaptıkları açıklamada Telegram ve WhatsApp üzerinden yapılan aramaların “kısmen” kısıtlandığını duyurdu. Bu adım, internet üzerindeki kontrolü sıkılaştırma çabalarının son halkası oldu.
Hükümete bağlı medya ve internet denetim kurumu Roskomnadzor, söz konusu tedbiri suçla mücadele gerekçesiyle savunarak, “Emniyet birimlerine ve çok sayıda vatandaşın başvurusuna göre, yabancı mesajlaşma uygulamaları Telegram ve WhatsApp, Rus vatandaşlarını dolandırmak, para sızdırmak, sabotaj ve terör faaliyetlerine dahil etmek için kullanılan başlıca sesli iletişim hizmetleri haline gelmiştir,” dedi.
Düzenleyici kurum ayrıca, “önlem alınması yönündeki tekrar eden taleplerin uygulamaların sahipleri tarafından görmezden gelindiğini” öne sürdü.
WhatsApp sözcüsü ise yaptığı açıklamada, uçtan uca şifreleme sağlayan mesajlaşma uygulamasının “insanların güvenli iletişim hakkını ihlal etmeye yönelik hükümet girişimlerine karşı durduğunu, bu nedenle Rusya’nın 100 milyondan fazla kişiyi uygulamadan mahrum bırakmaya çalıştığını” söyledi.
Rus yetkililer uzun süredir interneti kısıtlamak için kasıtlı ve çok yönlü bir çaba yürütüyor. Yıllar içinde, kısıtlayıcı yasalar çıkardılar ve uyum sağlamayan web siteleri ile platformları yasakladılar. İnternet trafiğini izleme ve yönlendirme teknolojilerini geliştirdiler.
VPN hizmetleri kullanılarak kısıtlamaların aşılması hâlâ mümkün olsa da, bu servisler de rutin olarak engelleniyor.
Yetkililer, bu yaz cep telefonu internet bağlantılarını geniş çapta keserek internet erişimini daha da kısıtladı.
Resmî makamlar, bu önlemin Ukrayna’nın insansız hava aracı saldırılarını engellemek için gerekli olduğunu savunurken, uzmanlar bunun internet üzerindeki kontrolü sıkılaştırmaya yönelik bir adım daha olduğunu belirtti.
Rusya Dijital Kalkınma ve İletişim Bakanlığı, bu ay internet sağlayıcılarıyla birlikte, kesintiler sırasında kullanıcıların erişebileceği “beyaz liste” niteliğinde temel web siteleri ve hizmetler üzerinde çalıştığını açıkladı.
Moskova’nın 2014’te Ukrayna’dan yasa dışı şekilde ilhak ettiği Kırım’da ise Rusya tarafından atanan yetkililer, Çarşamba günü cep telefonu internet kesintilerinin süresiz olarak devam edebileceğini duyurdu.
Rusya internet hizmetlerine baskıyı artırıyor
Hükümet, geçen ay kullanıcıları, “yasa dışı” olarak tanımladığı içerikleri aradıkları gerekçesiyle cezalandıran bir yasa kabul etti.
Ayrıca, ülkenin en popüler platformlarından biri olan WhatsApp’ı hedef almakla tehdit ederken, yoğun şekilde denetleneceği tahmin edilen yeni bir “ulusal” mesajlaşma uygulamasını da hayata geçirdi.
Bu hafta başında Rus medyasında, WhatsApp ve Telegram’da aramaların kesintiye uğradığına dair haberler yer aldı. Kullanıcılar, aramaların bağlanmadığından veya konuşma sırasında birbirlerini duyamadıklarından şikâyet etti.
Rus medya izleme servisi Mediascope’a göre, Temmuz ayında WhatsApp, 96 milyonu aşkın aylık kullanıcısıyla Rusya’nın en popüler platformu oldu. 89 milyondan fazla kullanıcısı bulunan Telegram ise onu yakından takip etti.
Her iki platform da geçmişte Rus yetkililerle sorunlar yaşadı. Kremlin, 2018-2020 yılları arasında Telegram’ı engellemeye çalıştı ancak başarısız oldu.
Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgalinin ardından hükümet, Facebook ve Instagram gibi büyük sosyal medya platformlarını engelledi ve bu platformların sahibi olan, WhatsApp’ın da bağlı bulunduğu Meta’yı “aşırıcı” örgüt ilan etti.
Temmuz ayında milletvekili Anton Gorelkin, WhatsApp’ın “Rus pazarından ayrılmaya hazırlanması gerektiğini” söyledi ve Rus sosyal medya şirketi VK tarafından geliştirilen yeni “ulusal” mesajlaşma uygulaması MAX’in yerini alacağını açıkladı.
Mesajlaşma, çevrim içi devlet hizmetleri, ödeme işlemleri ve daha fazlası için tek durak noktası olarak tanıtılan MAX, beta testleri için kullanıma sunuldu ancak henüz geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşamadı.
Tass haber ajansının bildirdiğine göre, Temmuz ayına kadar 2 milyondan fazla kişi kayıt oldu.
Kullanım koşullarında, talep edilmesi halinde kullanıcı verilerinin yetkililerle paylaşılacağı belirtiliyor. Yeni bir yasa ise Rusya’da satılan tüm akıllı telefonlara uygulamanın önceden yüklenmesini şart koşuyor. Devlet kurumları, yetkililer ve işletmelerin iletişimlerini ve bloglarını MAX’e taşımaları aktif şekilde teşvik ediliyor.
Dijital Kalkınma ve İletişim Bakanlığı, WhatsApp ve Telegram üzerinden arama erişiminin, bu platformların “Rusya yasalarına uyması” halinde yeniden sağlanabileceğini açıkladı.
Bakanlık ayrıca Roskomnadzor tarafından duyurulan kısmi kısıtlamaların yalnızca sesli aramaları kapsadığını belirtti.