Araştırmacılar, teknolojinin bir gün konuşamayan insanların daha kolay iletişim kurmasına yardımcı olabileceğini söyledi.
Stanford Üniversitesi’nden bilim insanları, insanların yalnızca düşündükleri – ama yüksek sesle söylemedikleri – cümleleri yazıya dökebilen deneysel bir beyin implantı geliştirdi. İlk testlerde, cihaz düşünceleri yüzde 74’e varan doğrulukla çözdü.
Beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) olarak bilinen bu teknoloji, insan sinir sistemini beyin aktivitelerini yorumlayabilen cihazlara bağlıyor. Bu sayede kişiler yalnızca düşünerek bir bilgisayarı kullanabiliyor veya protez bir eli hareket ettirebiliyor. BCI’lar özellikle engelli bireylerin bağımsızlıklarını yeniden kazanmaları için umut verici bir yöntem olarak görülüyor.
En bilinen örneklerden biri Elon Musk’ın deneysel cihazı Neuralink. Henüz erken aşama denemelerinde olan bu implant, hareket kabiliyetini sınırlayan tıbbi rahatsızlıkları olan kişilerde güvenlik ve işlevsellik açısından test ediliyor.
Son bulgular, Cell dergisinde yayımlandı. Araştırmacılar, konuşamayan kişilerin gelecekte daha kolay iletişim kurabileceğini söylüyor. Çalışmanın yazarlarından Stanford Üniversitesi’nden Erin Kunz, “Bu, yalnızca konuşmayı düşünürken beyin aktivitesinin nasıl göründüğünü ilk kez anlayabildiğimiz çalışma,” dedi.
Araştırma ekibi, çalışmaya katılan dört gönüllünün konuşmadan sorumlu beyin bölgesi olan motor korteksine mikroelektrotlar yerleştirdi. Katılımcılardan ya belirli kelimeleri söylemeleri ya da yalnızca söylemeyi hayal etmeleri istendi. Her iki durumda da beyinde örtüşen bölgeler aktif hale geldi.
Ardından yapay zekâ modelleri, katılımcıların yalnızca düşündüğü kelimeleri yorumlamak üzere eğitildi. Gösterimlerde implant, düşünülen cümleleri yüzde 74’e varan doğruluk oranıyla yazıya çevirdi.
Bir diğer testte ise, implantın kişinin iç konuşmalarını çözmeden önce belirli bir şifreyi düşünmesini gerektiren bir güvenlik önlemi uygulandı. Sistem, “Chitty chitty bang bang” olan şifreyi yüzde 99 doğrulukla tanıdı.
Araştırmacılar, şimdilik implantların katı güvenlik önlemleri olmadan iç konuşmayı yorumlayamadığını ancak ilerleyen yıllarda daha gelişmiş modellerin bunu yapabileceğini belirtiyor. Çalışmanın yazarlarından Prof. Frank Willett, “Bu çalışma, konuşma BCI’larının bir gün tıpkı doğal konuşma gibi akıcı ve rahat iletişimi geri kazandırabileceğine dair gerçek bir umut veriyor,” dedi.