İngiltere hükümeti su tasarrufu için vatandaşlara e-postalarını silmelerini önerdi. Peki bu gerçekte ne kadar etkili?
REKLAM
İngiltere, bu yılın dördüncü büyük sıcak hava dalgasıyla boğuşurken ve kuraklık ülkenin barajlarını tehdit ederken, hükümetin yaptığı çevre çağrısı kamuoyunda şaşkınlık yarattı.
Çevre Ajansı, 12 Ağustos’ta yayınladığı basın bülteninde vatandaşlara su kıtlığına karşı alınabilecek önlemler listesi sundu. Tavsiyeler arasında “musluğu kapatın ya da eski e-postalarınızı silin” ifadeleri yer aldı.
Ancak uzmanlara göre bu öneri, hem etkisiz hem de büyük bir çelişki içeriyor.
Gerçek kriz, gerçek olmayan çözümler
Resmi verilere göre ülkede barajlardaki doluluk oranı yüzde 67,7’ye düştü. Bu oran ağustos ortalamasının (yüzde 80,5) oldukça altında.
Ülkenin beş bölgesi “resmi kuraklık” ilan ederken altı bölge “uzun süreli kuraklık” kategorisinde. Çiftçiler büyük kayıplar yaşıyor ve doğal yaşam tehdit altında.
Bu esnada veri merkezleri soğutma için milyonlarca litre su kullanıyor. Ancak ZME Science'a konuşan uzmanlara göre e-posta silmek su krizine çare değil. Çünkü:
Zira çoğu veri eski, düşük enerji tüketimli arşiv disklerinde saklanıyor. Silinen dosyalar uzun süre sistemlerde kalmaya devam ediyor. Asıl enerji ve su tüketimi ise veri depolamaktan değil platformlarda bir şeyler izlemek, TikTok kullanmak veya yapay zeka çalıştırmak gibi sürekli veri akışından kaynaklanıyor.
Bir fotoğraf mı, bir hamburger mi?
Karşılaştırmak gerekirse, ortalama bir fotoğraf arşivini (50 GB) saklamak yılda 8,5 kWh elektrik tüketiyor. Bu tüketimin su karşılığı birkaç litre.
Ancak tek bir hamburgerin üretimi 2 bin 400 litre suya mal oluyor. Yani bitkisel bir öğün tercih etmek, tüm e-posta kutusunu silmekten yüzlerce kat daha fazla su tasarrufu sağlıyor.
Hükümetin çelişkisi
Eleştirilerin odağında ise hükümetin politikaları var. Bir yandan halka “tatil fotoğraflarınızı silin” çağrısı yapılırken, diğer yandan su tüketimi yüksek dev veri merkezleri için vergi indirimleri ve teşvikler sağlanıyor.
İngiltere 2024’te kendisini “küresel yapay zeka merkezi” ilan ederek Amazon, Google ve Microsoft gibi teknoloji devlerini ülkeye çekti. Ancak yapay zeka yatırımları daha fazla veri merkezi ve daha yüksek su tüketimi anlamına geliyor.
Gerçek çözümler ne olabilir?
Uzmanlara göre su krizini hafifletecek önlemler şöyle sıralanabilir:
Altyapıdaki su kaçaklarını onarmak (günde milyarlarca litre su boşa gidiyor).
Bitkisel beslenmeyi artırmak, kırmızı et tüketimini azaltmak.
Büyük veri merkezlerinin su ve enerji kullanımı konusunda şeffaflık.
Elektronik cihazların ömrünü uzatmak, gereksiz yenilemelerden kaçınmak.
Yapay zeka projelerinde enerji ve su tüketiminin zorunlu olarak açıklanması.