Anlaşma, ChatGPT ve Sora’nın Star Wars, Marvel ve Pixar dahil Disney’in 200’den fazla karakterini içeren görsel ve video içerikleri üretmesine izin verecek.
Disney ile OpenAI arasında bu hafta duyurulan 1 milyar dolarlık yatırım ve lisans anlaşması, hem eğlence sektöründe hem de yapay zeka rekabetinde dengeleri değiştirebilecek ölçekte bir gelişme olarak yorumlanıyor.
Anlaşma, 2026’dan itibaren üç yıl boyunca ChatGPT ve Sora’nın Star Wars, Marvel ve Pixar dahil Disney’in 200’den fazla karakterini içeren görsel ve video içerikleri üretmesine izin verecek. Böylece Mickey Mouse’tan Darth Vader’a kadar pek çok ikonik karakter, ilk kez resmi olarak bir yapay zeka platformuna açılmış olacak.
Bu ortaklık, telif hakkı konusundaki iddialı duruşuyla bilinen Disney ile daha esnek bir yaklaşım sergileyen OpenAI’ı aynı masaya oturtması bakımından da dikkat çekiyor. Disney uzun yıllar ABD telif yasalarının şekillenmesinde belirleyici olmuştu. Hatta Engadget'a göre ABD'de bir telif yasası, “Mickey Mouse Koruma Yasası” diye biliniyor.
Buna karşın OpenAI, modellerini eğitirken telifli içerikleri izinsiz kullandığı gerekçesiyle uzun süredir eleştirilerin merkezinde.
Disney neden bu anlaşmaya ihtiyaç duydu?
Disney bu lisans izinlerinin yanı sıra yapay zeka şirketine 1 milyar dolarlık sermaye yatırımı da yapacak. Bu iddialı anlaşma, OpenAI için büyük bir kazanç olarak görülse de Disney'in niyeti tartışma konusu.
Business Insider’a göre, Disney son yıllarda “dikkat ekonomisi” savaşını kaybediyor. ABD’deki izlenme sürelerinde Disney+, Hulu ve ESPN+ toplamının payı bu yıl yüzde 4,8 civarında seyrederken, YouTube televizyon ekranlarında yüzde 13’e ulaşarak açık ara liderliğe yükseldi.
Disney+’ın orijinal içerik payı ise sadece üç yılda yüzde 9’dan yüzde 3’e gerileyerek büyük bir düşüş yaşadı.
CEO Bob Iger’in açıklamalarına göre şirket, Sora ile üretilen seçili videoları Disney+’ta yayımlayarak genç kullanıcı kitlesinin platformla etkileşimini artırmak istiyor. Uzun vadede hedef, kullanıcıların doğrudan Disney+ içinde kendi yapay zeka videolarını oluşturabilmeleri.
Disney, "kullanıcı tarafından üretilen içerik" dalgasına uzun süre temkinli yaklaştı; ancak izleyicilerin YouTube’a yönelmesi, şirketi bu stratejiyi yeniden düşünmeye zorladı.
Hollywood’da ise tepkiler karışık. Writers Guild of America anlaşmayı eleştirirken, Animation Guild üyeleri de Sora’nın güvenlik önlemlerinin Disney karakterlerini korumaya yetip yetmeyeceğini sorguluyor.
Netflix-Warner Bros birleşmesi
Netflix’in Warner Bros Discovery’i 82,7 milyar dolara satın alma (dolayısıyla HBO, Max ve CNN gibi markaları bünyesine katma) girişimi de Disney için son yılların en kritik değişimi anlamına geliyor.
Zira Netflix bu hamleyle YouTube karşısında güçlü bir konum elde edebilir. Disney ise uzun süredir TV görüntülenmeleri konusunda yerinde sayıyor.
Google’a karşı sert hamle
Yatırımın ardındaki bir diğer olası neden de Google'a işaret ediyor.
Bu gelişmenin hemen öncesinde Disney, Google’a telif hakkı ihlali gerekçesiyle bir ihtar mektubu gönderdi.
TechCrunch’ın aktardığına göre, Disney mektupta Google’ı Gemini ve diğer yapay zeka hizmetlerinde izinsiz Disney karakteri kullanmakla suçladı ve bunu “kitlesel ölçekte ihlal” olarak nitelendirdi.
Sora anlaşmasının duyurulduğu gün bu mektubun ortaya çıkması, Disney’in Google ile olası bir lisans pazarlığında güçlü bir konum elde etmeye çalıştığı şeklinde yorumlanıyor.
OpenAI için kritik bir dönemeç
Bu anlaşma, OpenAI’ın da giderek yoğunlaşan rekabet ortamında konumunu sağlamlaştırma çabasının bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Google, Anthropic ve Çinli rakipleri OpenAI ile aralarındaki teknik farkı hızla kapatmış durumda. OpenAI’ın son modeli GPT-5.2 pek çok alanda iyileştirme sunsa da şirket hala kârlılıktan uzak. Üstelik 1,4 trilyon dolarlık devasa altyapı yatırımı planlıyor.
Sam Altman, Google'ın Gemini'ı güçlendirmesinin ardından şirket içerisinde "kırmızı alarm" yayınlamış ve ChatGPT’yi geliştirmeye yoğunlaşılmasını istemişti. ChatGPT halen OpenAI’ın ana gelir kalemi; haftalık 800 milyon kullanıcının yüzde 6’sı ücretli versiyona abone.
New York Times'ın analizine göre, Disney ile yapılan lisans anlaşması OpenAI’ın hem gelir çeşitlendirmesine yardımcı olacak hem de popüler kültüre daha derinden nüfuz etmesini sağlayacak bir adım.
Dijital telif savaşlarının yeni cephesi
Şimdi gözler, bu anlaşmanın sektörde nasıl bir domino etkisine yol açacağında. Haber kuruluşlarıyla yapılan içerik lisans anlaşmalarının ardından Disney-OpenAI ortaklığının, yeni bir “lisanslama yarışı”nı tetikleyebileceği değerlendiriliyor.
Zira yapay zeka destekli içerik üretiminin kaçınılmaz yükselişi karşısında şirketler, telif haklarını korumanın yanı sıra bu teknolojiden gelir elde etmenin yollarını da arıyor.