Aşırı sıcaklar kronik sağlık sorunlarını daha da kötüleştirebilir, bulaşıcı hastalıkların yayılmasına ve tıbbi acil durumlara neden olabilir.
REKLAMYüksek sıcaklıkların 2023 yılında Avrupa'da 47.000'den fazla kişinin ölümüne yol açtığını ortaya koyan yeni bir araştırmaya göre, şu anda uygulanan azaltıcı önlemler olmasaydı ölü sayısı daha da yüksek olabilirdi.
2023 kayıtlara geçen en sıcak yıldı. Avrupa'da milyonlarca kişi aşırı sıcaklar ve buna bağlı sorunlardan etkilenirken, bir yandan da sel baskınları ile mücadele etti.
Tehlikeli derecede ısınan hava, sıcak çarpması gibi tıbbi müdahale gerektiren durumlara neden olabilirken, bazı bulaşıcı hastalıkların yayılma riskini arttırıyor ve kalp hastalığı, diyabet ve astım gibi kronik rahatsızlıkları daha da kötüleştirebiliyor.
Nature Medicine dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, geçtiğimiz yıl sıcağa bağlı nedenlerden tahminen 47.690 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, 2022'de ise yaklaşık 60.000'di.
Çalışmanın başyazarı ve Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü'nde çevre ve sağlık konularında doktora sonrası araştırmacı olan Elisa Gallo, Euronews Health'e yaptığı açıklamada, "Her yıl gerçekten yüksek sayıda ölüm görüyoruz," dedi.
"[Ölümler] konusunda endişelenmeliyiz ve aynı zamanda artan ve gerçekten hızlı artan sıcaklıklar konusunda da endişelenmeliyiz."
İklim değişikliğiyle mücadele
Çalışma ayrıca, şu an uygulanmakta olan önlemler olmasa ölü sayısının çok daha kötü olabileceğini de ortaya koydu.
Araştırmacılar, hükümetler 2000'li yılların başından itibaren iklim değişikliğine uyum sağlamak için adım atmamış olsaydı, 2023 yılında can kayıplarının yüzde 80 daha fazla olacağını düşünüyor.
En fazla değişiklik, aşırı sıcakların kavurduğu çok sayıda Avrupa ülkesinin erken uyarı sistemleri ve ısı önleme planlarını başlattığı 2003 yılından sonra gerçekleşti.
Araştırmacılar, özellikle sıcağa karşı savunmasız olan yaşlıların, bu ayarlamalar yapılmasaydı 2023 yılında iki kat daha yüksek bir ölüm oranıyla karşılaşabileceğini söyledi.
Araştırmada yer almayan Freiburg Üniversitesi Çevre ve Doğal Kaynaklar Bölümü profesörlerinden Andreas Matzarakis, Euronews'a yaptığı açıklamada, "Eğitim ve iklim koruma açısından olumlu bir yönde ilerliyoruz ancak daha fazlası yapılabilir," dedi.
Aşırı sıcaklara karşı alınabilecek önlemler, aşırı sıcaklarda sıvı tüketimini iyileştirmek ve insanların daha serin sıcaklıklarda uyumasını sağlamak gibi küçük adımların yanı sıra iklim odaklı şehir planlaması ve sera gazı emisyonlarını azaltma çabaları gibi daha geniş politikaları da kapsıyor.
Matzarakis, "Hızlı uygulanabilen ve ucuz olan eylemlere ihtiyacımız var," dedi.
Öte yandan, çalışmanın bazı sınırlamaları bulunuyor. Çalışmada yer alan tahminler, kesin ölüm nedenini yakalamayan kamuya açık verilere dayanıyor.
Kaydedilen en sıcak aylar
Araştırmacılar, ölüm verilerini haftalık sıcaklık rakamlarıyla karşılaştırdı ve bu ölümlerin kaçının sıcaklığın bir sonucu olduğunu tahmin etti.
REKLAMGallo, haftalık sıcaklık verilerinin tek tek aşırı sıcak günleri maskeleyebileceğini ancak bu ölçekte bir analiz için daha ayrıntılı verilerin mevcut olmadığını söyledi.
Özellikle Güney Avrupa'nın tehlikeli derecede yüksek sıcaklıklardan en çok etkilenen bölge olması dikkat çekici.
Çalışmada, Yunanistan 2023 yılında milyon başına 393 ölümle en yüksek sıcaklığa bağlı ölüm oranına sahip ülke olurken, onu Bulgaristan (229), İtalya (209), İspanya (175), Kıbrıs (167) ve Portekiz (136) takip ediyor.
Bulgular, Yunan makamlarının başkent Atina yakınlarında hastaneleri ve yerleşim alanlarını tahliyeye zorlayan şiddetli orman yangınlarıyla mücadele ettiği bir dönemde açıklandı. Haziran ve temmuz ayları ülkenin en sıcak ayları olarak kayda geçti.
REKLAMGallo, "En önemli mesaj, bunun nedeni olan iklim değişikliği konusunda harekete geçmemiz gerektiği," dedi.