Uyarı, düzenlenmemiş tedavilerin potansiyel olarak yasadışı bir şekilde doğrudan hastalara sunulduğuna dair raporların ortasında geldi.
REKLAM
Avrupalı ilaç düzenleyicileri, birçok ülkede kanıtlanmamış tedavilerin sunulduğuna dair haberlerin ardından, insanları kanser ve diğer hastalıklar için mucize tedaviler vaat eden karanlık kliniklere ve şirketlere karşı uyarıyor.
Avrupa İlaç Ajansı (European Medicines Agency - EMA) ve ulusal düzeydeki düzenleyicilerin uyarısı, gen terapileri veya sözde kanser aşıları gibi genleri, dokuları veya hücreleri kullandığını iddia eden 'çığır açan' yeni tedavilere odaklandı.
Avrupa Birliği (AB) içinde, ileri tedavi tıbbi ürünleri (ATMP'ler) olarak bilinen bu ilaçlar hastalara ancak EMA tarafından ruhsatlandırılmışsa, bir klinik araştırmanın parçası olarak veriliyorsa veya ulusal bir kurum özel izin vermişse sunulabilir.
Ancak EMA'ya göre, son zamanlarda bazı klinikler ve şirketler, işe yaradıklarına veya güvenli olduklarına dair kanıt olmadan ve düzenleyicilerden onay almadan bunları doğrudan hastalara pazarlıyor.
Ajans, kanser hücrelerine saldırmak üzere vücudun bağışıklık sistemini harekete geçirmek için kullanılabilen ve genellikle kanser aşıları olarak adlandırılan bir tedavi sınıfının parçası olan dendritik hücre tedavilerini özellikle belirtti.
EMA, potansiyel olarak yasadışı olan bu tedavilerin genellikle internette ya da sosyal medyada "hastaların ve ailelerinin endişelerini istismar ederek son bir umut olarak" reklamının yapıldığını söyledi.
Ajans, bu ilaçlar için resmi bir gözetim olmadığından, kontamine olabileceklerini, tutarsız bir şekilde üretilebileceklerini veya kötü bir şekilde saklanabileceklerini ve hatta hastaların sağlığını iyileştirmeden ciddi yan etkilere neden olabileceklerini de sözlerine ekledi.
EMA, "Hastalar ayrıca etkisiz veya zararlı tedaviler nedeniyle önemli mali maliyetler ve duygusal sıkıntılarla karşı karşıya kalabilirler," dedi.
Düzenleyiciler kanıtlanmamış tedavileri 'kıskaç altına almak' için çalışıyor
Ajans hastaları olası tıbbi dolandırıcılıklara karşı ilk kez uyarmıyor.
Kurum 2020 yılında da kanser, kardiyovasküler hastalıklar, otizm, serebral palsi, kas distrofisi ve görme kaybı için kanıtlanmamış hücre temelli tedaviler öneren hastane ve şirketlere şüpheyle yaklaşılması gerektiğini belirtmişti.
Euronews Health'e konuşan bir EMA sözcüsü, son zamanlarda düzenleyicilerin endişelerinin "bu tür kanıtlanmamış tedavilerin çeşitli Avrupa ülkelerinde hastalara doğrudan sunulduğu son vakalarla yeniden alevlendiğini" söyledi.
Sözcü, Avrupa genelinde yüzlerce kanser hastasına yasadışı dendritik hücre tedavileri satarak milyonlarca euro kazanan bir İspanyol şirketi hakkında geçen yıl yayınlanan uluslararası bir soruşturmaya atıfta bulundu.
Kurum, insanları yasadışı tedavi satan kişileri kendi ulusal makamlarına ihbar etmeye çağırdı ve bu kişileri "kıskaca almak" için çeşitli ülkelerde polisle birlikte çalıştığını söyledi.
EMA'ya göre bir ilacın denetimsiz olduğuna dair çeşitli uyarı işaretleri bulunuyor; bunlar arasında bir şirket ya da kliniğin ilacı "deneysel" olarak etiketlemesi ancak klinik bir çalışma dışında sunması, ruhsatlı olup olmadığını teyit etmeyi reddetmesi ya da tıbbi araştırmalarla desteklenmeyen faydaları öne sürmesi sayılabilir.
Sonuç olarak, EMA şunları söyledi: "İnternette ve sosyal medyada reklamı yapılan tedavilere dikkat edin."