Ülkede yılın ilk dört ayında ülkede 450 hepatit A vakası ve altı ölüm kayıtlara geçti.
REKLAM
Çekya, 2025’in ilk dört ayında 'hepatit A' vakalarında ciddi bir artışla karşı karşıya.
Ülkede yılın ilk dört ayında ülkede 450 hepatit A vakası ve altı ölüm kayıtlara geçti. Bu rakam, 2024 yılının tamamında bildirilen 636 vaka ve iki ölümle karşılaştırıldığında dikkat çekici bir yükselişe işaret ediyor.
Ancak Çek sağlık yetkililerine göre, gerçekteki vaka sayısı çok daha yüksek olabilir. Karaciğer iltihabına yol açan ve nadiren de olsa ölümcül olabilen bu virüsün yayılımını izlemek oldukça zor.
Devlet Sağlık Enstitüsü (SZU) “Tecrübelerimize göre, doğrulanmış tek bir vaka bile ciddi bir sorunun habercisi olabilir,” açıklamasıyla durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Hepatit A ne kadar ciddi ve nasıl bulaşıyor?
Virüs genellikle hasta bir kişinin dışkısıyla temas yoluyla bulaşıyor. Yıkanmamış eller, kirli yiyecek ve içecekler ya da kapı kolları gibi yüzeyler bulaşma kaynağı olabiliyor. Temizlik ve hijyen koşullarının yetersiz olduğu yerlerde yayılma riski çok daha yüksek.
Çek yetkililer, enfekte olan kişilerin çoğunun belirti göstermediğini, ancak yaklaşık yüzde 10’unun ciddi sağlık sorunları yaşadığını ve bunun karaciğer yetmezliği ya da ölüme yol açabileceğini belirtiyor. Özellikle 50 yaş üstü bireyler ve kronik karaciğer hastalığı olanlar yüksek risk grubunda.
Belirtiler arasında ateş, iştah kaybı, ishal, mide bulantısı ile gözlerin ve cildin sararmasıyla kendini gösteren sarılık yer alıyor. Enfekte bireyler genellikle 2 ila 4 hafta içinde semptom göstermeye başlıyor, ancak bu süreden önce 1-2 hafta boyunca virüsü başkalarına bulaştırabiliyorlar.
Salgının Çekya’daki merkezleri nereler?
2025’te en fazla vaka, başkent Prag, çevresindeki Orta Bohemya bölgesi ve Polonya ile Slovakya sınırındaki Moravya-Silezya bölgesinde bildirildi. Virüs; çocuklar, gençler, genç yetişkinler ve 'riskli davranışlarda bulunan' kişiler arasında yayılıyor.
Prag’daki hastaların yaklaşık üçte biri evsiz bireylerden oluşuyor ve çoğu uyuşturucu kullanıyor. Yetkililer, aşı yaptırmamış veya daha önce virüsle karşılaşmamış bireylerin sayısının giderek arttığını vurguluyor.
Çekya salgını durdurmak için ne yapıyor?
Sağlık yetkilileri, halkı hepatit A aşısı yaptırmaya çağırıyor. Altı ila 18 ay arayla yapılan iki doz aşı, enfeksiyona karşı etkili bir koruma sağlıyor. Aşı zorunlu değil ancak bazı sağlık sigortası programları kapsamında sunuluyor. Ücreti yaklaşık 68 euro (2936 TL).
Evsizlerin yoğun olarak etkilendiği salgına karşı, sağlık çalışanları barınma merkezlerinde ücretsiz aşı uygulamaları yapıyor. Uyuşturucu kullanıcıları ve sokakta yaşayanlarla yakın çalışan kişilere de özellikle aşı yapılıyor.
Ancak yetkililer, bu kişilerin salgın önlemlerine uymakta zorlandığını ve temaslı takibinin 'özellikle problemli' olduğunu belirtiyor. Bu da virüsün kontrol altına alınmasını güçleştiriyor.
Geçtiğimiz yıl yetkililer, hepatit A hastalarıyla teması olan 6375 kişiye ulaşmıştı. Bu kişilerden henüz aşı yaptırmamış olanlara, kamuya açık yüzme havuzlarına, saunalara, yaz kamplarına ve büyük etkinliklere katılmaları yasaklandı.
Çekya’daki bu salgın, 2022 yılında Avrupa’daki 30 ülkede toplam 4548 hepatit A vakasının bildirildiği düşünüldüğünde, bölgesel ama ciddi bir halk sağlığı tehdidi olarak görülüyor.