Fonksiyonel içeceklerden ve zeytinyağı shotlarından McDonald’s’ın "migren menülerine" kadar, 2025 viral sağlık trendleriyle dolu. Peki işe yarıyor mu?
2025 sona yaklaşırken bir şey net: sosyal medya, iyisiyle kötüsüyle, nasıl yiyip içtiğimizi, içtiğimizi, dinlendiğimizi ve sağlığımızı "optimize" etmeye çalıştığımızı şekillendirmeye devam ediyor.
Geçtiğimiz yıl boyunca TikTok, Instagram ve Reddit, eski sağlıklı yaşam fikirlerini yeniden gündeme getirdi ya da yeni, niş, kimi zaman düpedüz tuhaf (ve zaman zaman tehlikeli) alışkanlıkları aşırı hızlandırdı.
“fonksiyonel içecekler” ve aşırı diyetlerden viral öz bakım tüyolarına kadar, 2025’te sosyal medya akışlarımızı domine eden sağlık, wellness ve güzellik trendlerine ve bunların size iyi gelip gelmediği konusunda uzmanların ne dediğine geri bakalım.
“Zenginleştirilmiş” veya “loaded” su
Bu yıl #WaterTok’ta biraz vakit geçirdiyseniz, muhtemelen influencer’ların ve sağlıklı yaşam meraklılarının “loaded water” hakkında övgüler dizdiğini görmüşsünüzdür.
“Loaded water”, elektrolit tozları, renkli aromalar, takviyeler, hindistan cevizi suyu veya meyveyle karıştırılmış büyük şişelerdeki sudan oluşuyor. Evde kolayca hazırlanabilen bu içecekler, enerjiyi, sindirimi veya odaklanmayı artırdığı iddiasıyla pazarlanıyor.
Bu, insanları daha çok su içmeye teşvik etmenin eğlenceli bir yolu olsa da, çoğu insanın günlük olarak elektrolite ihtiyaç duyduğuna dair çok az kanıt var. Böbreklerimiz zaten elektrolit dengesini düzenler ve ortalama bir kişi için sade su genellikle yeterlidir.
Bazı tarifler gereksiz şeker veya kalori de ekliyor.
"Sodyum ve potasyum gibi bazı elektrolitlerin aşırı alımı, yüksek tansiyonu olanlar ya da böbrek hastalığı bulunanlar gibi kişilerde riskli olabilir," diye konuştu kayıtlı diyetisyen ve Diet Redefined’ın kurucusu Helen Tieu, yılın başlarında Healthline’a.
Elektrolit ihtiyacı çoğu zaman dengeli bir beslenmede tam gıdalarla karşılanabilir, diye ekledi.
"Daha az işlenmiş ve daha düşük şekerli bir seçenek olarak meyve suyu, şurup veya tozlar yerine bütün meyve dilimlerini kullanmayı hedefleyin," diye önerdi Tieu.
"Meyve suları ve şurupları da sınırlamalısınız. Kullanırsanız, suya meyve suyu [veya] şurup 1:5-10 oranında olacak şekilde seyrelterek kullanın."
Sonuç: genellikle güvenli, ancak çoğu kişi için gereksiz; şekeri düşük tutmak en iyisi.
Karnivor (ve “aslan”) diyeti
Sadece et, balık, yumurta ve biraz süt ürünleri tüketmeyi öngören karnivor diyet, bu yıl internette yeniden gündeme geldi; daha da katı bir versiyonu olan “aslan diyeti” ise alımı sadece dana eti, tuz ve suyla sınırlandırıyor.
Savunucuları, “doğal olmayan” yiyecekleri keserek cildi, bağırsak sağlığını ve uykuyu iyileştirdiğini iddia ediyor. Uzmanlar kesinlikle katılmıyor.
"Karnivor diyeti dengesiz olarak değerlendiririm," dedi LloydsPharmacy Online Doctor’dan Dr Bhavini Shah, Glamour’a.
"Hiçbir tek besin ya da besin grubu, iyi sağlık için gerekli tüm besin öğelerini tek başına sağlayamaz. Bu nedenle, karnivor diyeti kısa süreli kullanım için bile önermem."
Et elbette protein, demir ve B vitaminleri sağlar, ancak aşırı tüketimi yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kardiyovasküler hastalık ve Tip 2 diyabetle ilişkilendirilmiştir.
Mass General Brigham, Harvard Üniversitesi ve MIT’den araştırmacıların 2025’te yaptığı bir çalışma, ortalama her bir porsiyon işlenmiş kırmızı etin bilişsel yaşlanmayı yaklaşık 1,6 yıl hızlandırdığını buldu.
Ve işlenmiş etin bir porsiyonunun yerine kuruyemiş veya baklagil tüketmek, demans riskini yüzde 19 ve kişinin kendi bildirdiği bilişsel gerileme riskini yüzde 21 azaltmakla ilişkiliydi.
Sonuç: yüksek risk, az kanıt; önerilmiyor.
LED yüz maskeleri
Cilt bakım dünyasında, evde kullanılan LED maskeleri görmezden gelmek imkânsızdı. Kırmızı, mavi veya yakın kızılötesi ışık yayan bu cihazlar, kullanıcılarına daha berrak ve daha ışıltılı bir cilt vaat ediyor; bunu yaparken de bir hayli ürkütücü görünmelerine neden oluyor.
"LED teknolojisi, cildin ışık enerjisini emmesini sağlayarak çalışır; bu da fotobiyomodülasyon (PBM) adı verilen süreçte hücresel değişiklikleri tetikler," diye anlattı danışman dermatolog Dr Jonathan Kentley BBC’ye.
"Bu, yeni kan damarlarının ve cilt hücrelerinin oluşmasına, ayrıca daha fazla kolajen ve elastin üretimine olanak tanır. PBM, antiinflamatuvar etkileri ve ciltteki yağ miktarını azaltması nedeniyle akne tedavisinde de kullanılmıştır."
Ancak bilim tamamen net değil. Akne konusunda uzmanlaşmış dermatolog Dr Justine Kluk, BBC’ye, evde kullanılan maskeler "kulağa umut verici geliyor" olsa da, maske üreticilerinin faydalar konusunda büyük ölçüde "spekülasyon" yaptığını söyledi.
"Bu cihazları, gerçekten güven duyabilecek kadar büyük örneklemlerle ve yeterince uzun süreler boyunca test eden kimse yok. Bu yüzden bu maskelerden sağlanan faydaların muhtemelen oldukça sınırlı olduğuna inanıyorum," diye ekledi.
Uzmanlar ayrıca ev tipi maskelerin tıbbi cihazlar kadar güçlü olmadığını uyarıyor. "Ev tipi maskeler genellikle klinikte uygulanan tedaviler kadar etkili değildir," diye konuştu dermatolog Janiene Luke, Consumer Reports’a. "Bununla birlikte, biri reçeteli ilaçların yanı sıra bir LED maske kullanmak isterse, talimatlara uygun kullanıldığında bu iyi bir seçenek olabilir."
Sonuç: genel olarak güvenli ve cilt bakım rutininize eğlenceli, kolay bir katkı olabilir; ancak çarpıcı dönüşümler beklemeyin. Reçeteli tedavilerin veya sağlam bir rejimin yerini tutamaz.
Fonksiyonel içecekler ve kahveler
Fonksiyonel içecekler — mantar kahvelerden "sakinlik" veya "odak" vaat eden CBD’li gazlı içeceklere kadar — 2025’te ana akım haline geldi; sağlıklı gıda mağazalarından market raflarına taşındı.
Grand View Research’e göre, küresel fonksiyonel içecek pazarı 2030’a kadar 248,51 milyar dolar (212 milyar avro) seviyesine ulaşacak. Öte yandan, YouGov’un araştırmasına göre Britanya’da 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 44’ü artık düşük veya alkolsüz alternatifleri tercih ediyor.
Bu içecekler sıklıkla aşıvaganda (ashwagandha), aslan yelesi mantarı (Lion’s Mane), magnezyum ve L-teanin gibi içerikler barındırır.
Euronews Health’e konuşan Muscle Booster sağlık uygulamasından kayıtlı diyetisyen ve sertifikalı kişisel antrenör Nicole Cucco, "Bu bileşenlerin bir kısmı için umut verici kanıtlar var; ancak sonuçlar değişken ve araştırmalar sınırlı," dedi.
"Ashwagandha ve L-teanin, özellikle stres, kaygı veya dikkat konusunda, randomize çalışmalarda fayda göstermiştir. Magnezyum daha iyi çalışılmıştır; ancak takviye yalnızca eksikseniz yarar sağlar, seviyeleriniz normalse fazlasını almak muhtemelen bir fark yaratmaz," dedi.
"Plasebo etkisi bu alanda özellikle güçlü, çünkü ruh hâli ve odaklanma öznel deneyimler," diye açıkladı Cucco. "Bir içeceğin sizi rahatlatacağına inanmak, beyninizin stresi algılama biçimini gerçekten değiştirebilir. Bu, ürünlerin işe yaramaz olduğu anlamına gelmez; ancak beklentinin etkilerini sıklıkla büyütebileceği anlamına gelir."
"Tüketicilere durup düşünmelerini, pazarlamanın ötesine bakmalarını ve ne alacaklarına karar vermeden önce biraz araştırma yapmalarını öneririm," diye ekledi Cucco.
Sonuç: bazı kişiler için bazı faydalar var; ancak pazarlama çoğu zaman kanıtların önünde gidiyor.
Bed rotting
“Bed rotting” TikTok’un tükenmişliğe en yeni yanıtı: uyumak için değil, saatlerce yatakta kalıp gününüzü kaydırarak, atıştırarak ve dizi-film maratonlarıyla geçirmek.
Özellikle Z kuşağı arasında popüler; birçoğu, işten, derslerden ve sürekli "aktif" olma baskısından yorulduklarını söylüyor. Ve küçük dozlarda, uzmanlara göre bu çekicilik mantıklı.
"Bed rotting"in artıları var," dedi NewYork-Presbyterian/Columbia University Irving Medical Center’dan psikolog Courtney DeAngelis, Health adlı yayına. Ölçülü olduğunda, bedeni sakinleştirebilir ve stres ile yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir.
Dinlenme konusunda insanların daha az suçluluk hissetmesine de yardımcı olabilir. "Toplumumuz, her zaman meşgul ya da üretken olmayı fazla önemser ve bir bakıma yüceltir," dedi Ohio State University Wexner Medical Center’dan psikolog ve klinik yardımcı profesör Nicole Hollingshead, Health’e.
Ancak uzmanlar, yatakta çürümenin süresi ve bağlamının önemli olduğunu uyarıyor. "Yatakta çürüme alışkanlık haline gelirse, bu potansiyel olarak depresyon veya başka ruh sağlığı sorunlarının işareti olabilir," dedi Ryan Sultan, Columbia University Irving Medical Center/New York State Psychiatric Institute’ta klinik psikiyatri yardımcı profesörü.
Yatakta uzun süreler geçirmek uykuya da müdahale edebilir. "Kısacası, gece olduğunda fiziksel bedeniniz şaşırabilir ve uyumaya mı çalıştığınızı yoksa yatakta ‘çürümeyi’ mi, bilemeyebilir," dedi DeAngelis.
Uzmanlar aşırı ekran kullanımına karşı da uyarıyor.
"Giderek daha fazla araştırma, sosyal medyanın ve telefon kullanımının ruh sağlığımız üzerindeki olumsuz etkilerine işaret ediyor; özellikle genç yetişkinlerin ruh sağlığına," dedi Hollingshead.
Sonuç: kısa süreli dinlenme yardımcı olabilir, ancak sık yatakta çürüme uyku düzenini bozabilir, aktiviteyi azaltabilir ve ruh sağlığını kötüleştirebilir; ölçülülük kilit önem taşır.
Sığır kolostrumu takviyeleri
Sığır kolostrumu (ineklerin doğumdan sonra ürettiği ilk sütün toz hâli) bu yıl sosyal medyada birçok kişi tarafından öne çıkarıldı.
İrlanda’daki Teagasc’tan Dr Catherine Stanton ve Dr Kevin Linehan’a göre, çalışmalar sığır kolostrumu takviyelerinin yetişkinlere faydalar sunabileceğini öne sürüyor, "özellikle bağışıklığı güçlendirmek, bağırsak sağlığını korumak ya da toparlanma ve cilt sağlığını iyileştirmek isteyenler" için.
Ancak araştırmalarda önemli boşluklar sürüyor.
Takviyeler için buzağıların besinlerinin kaynak olarak kullanılmasıyla ilgili etik kaygılar, gevşek düzenlenen bir piyasada kalite kontrol sorunları ve süt alerjisi, laktoz intoleransı olanlar ile hamile veya emziren kişiler için sağlık riskleri de söz konusu.
Sonuç: umut verici ama kötü düzenlenen, etik açıdan tartışmalı ve kesinlikle herkes için değil.
Hidrojen peroksitle diş beyazlatma
Uzmanların açıkça kaçınılmasını önerdiği trendlerden biri, hidrojen peroksitle (yani ağartıcı) evde diş beyazlatma. Videolarda kullanıcılar, yüzde 3 hidrojen peroksiti pamuklu çubuklarla doğrudan dişlerine sürüyor. Vahim.
Hidrojen peroksit, temizlik ürünlerinde ve yara sterilizasyonunda kullanılan bir dezenfektandır; doğrudan ağızda kullanım için değildir. Yukarıdaki uygulama, şiddetli diş hassasiyetine, diş eti ve dudaklarda kimyasal yanıklara ve aşırı durumlarda diş kaybına veya diş eti grefti gereksinimine yol açabilir.
Güvenli şekilde kullanıldığında hidrojen peroksit beyazlatmaya yardımcı olabilir; ancak yalnızca profesyonel gözetim altında. Bunu evde denememek en iyisi.
Sonuç: güvensiz; tamamen kaçınmak en iyisi.
Zeytinyağı shot’ları
Natürel sızma zeytinyağı (EVOO) kardiyovasküler ve antiinflamatuvar faydalarıyla yaygın olarak kabul görür. Ancak bazı influencer’lar artık sindirim ve cilt için her gün "shot" olarak içilmesini tavsiye ediyor.
Peki uzmanlar bu trend hakkında ne düşünüyor? The Brain Health Kitchen kitabının yazarı Annie Fenn, Real Simple’a natürel sızma zeytinyağını yemeklerle birlikte tüketmeyi tercih ettiğini söyledi. "EVOO yalnız başına zaten sağlıklıdır, ayrıca yiyeceklerdeki besinlerin emilimini de artırır."
"EVOO’yu sadece shot olarak tüketirseniz bu faydaları kaçırırsınız," diye devam etti; zeytinyağının vücudun sebzelerden, tam tahıllardan, baklagillerden, balık ve deniz ürünlerinden besinleri emmesine yardımcı olduğunu ekledi.
Sonuç: sağlıklı; ancak tek başına değil, yemeklerle birlikte kullanmak en iyisi.
Fibremaxxing
Çevrimiçi “maxxing” kültürünün daha geniş bir trendinin parçası olarak, “fibremaxxing” insanları mümkün olduğunca fazla lif tüketmeye teşvik ediyor
Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi, kadınlar için günde 25 gram, erkekler için 38 gram lif öneriyor; ancak çoğu yetişkin bunun çok altında tüketiyor.
"Çok lif tüketmenin daha düşük kolesterolle, daha düşük kan şekeriyle, daha düşük inflamasyonla ilişkili olduğu ve kolon kanserine karşı koruduğu iyi belgelenmiştir," dedi KU Leuven’de doktora sonrası araştırmacı Boushra Dalile, Euronews Health’e.
DSÖ tarafından görevlendirilen bir çalışma, günlük lif alımını 25 gramdan 29 grama çıkarmanın genel ölüm oranlarını ve kalp hastalığına bağlı ölümleri yüzde 30’a kadar azalttığını buldu.
Ancak lif alımını çok hızlı artırmak ters tepebilir.
"Birdenbire, sisteminiz birden çok şeyle bombardımana tutulduğu için ağrı hissedebilir ve kabız olabilirsiniz; çünkü neyi nasıl sindireceğini bilmiyor," diye uyardı Dalile ve bol su içmenin şart olduğunu ekledi.
Sonuç: olumlu; ancak kademeli olarak artırılırsa.
“Migren öğünü”
“Migren öğünü” (genellikle McDonald’s’tan büyük bir kola ve patates kızartması) bu yıl TikTok ve Reddit’te migrene çare diye viral oldu.
Uzmanlara göre, bazı kişilerde işe yaramasının makul nedenleri var.
Kafeinin ağrı giderici etkileri vardır ve yaygın migren ilaçlarının etkisini artırır; tuz ve karbonhidratlar elektrolitleri ve kan şekerini dengeleyebilir. İştah ve can çekmesi de migren ön belirtilerinin bir parçası olabilir.
Ancak bu evrensel bir çözüm değil. Herkes için işe yaramaz. Ve hepimizin bildiği gibi, McDonald’s’ta yemek yemek pek de sağlıklı bir alışkanlık değil.
Sonuç: bazıları için kısa süreli rahatlama sağlayabilir, ancak güvenilecek bir yöntem değil.