İki kıtanın dışişleri bakanları son kez bir araya geldiklerinde Rusya komşusu Ukrayna'yı işgal etmemiş, Sudan'da savaş başlamamış ve 27 ülkeli AB bloğunun önde gelen üyelerinden Fransa Sahel bölgesindeki etkisini kaybetmemişti.
REKLAM
Avrupa Birliği (AB) ve Afrika Birliği (AfB) dışişleri bakanları Çarşamba günü barış, güvenlik ve ekonomik ortaklık için iş birliğini güçlendirme sözü vererek taahhütlerden uygulamaya geçmenin aciliyetini vurguladılar.
Brüksel'de düzenlenen üçüncü AB-AfB bakanlar toplantısında alınan kararla AB Konseyi, Şubat 2022'deki son AB-AU Zirvesi'nden bu yana kaydedilen ilerlemenin değerlendirildiğini açıkladı.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı tarafından okunan açıklamada, her iki tarafın da "çok taraflılığı ve uluslararası işbirliğini güçlendirmenin yanı sıra adil bir küresel düzenin temeli olarak uluslararası hukukun bütünlüğünü korumaya yönelik taahhütlerini yeniden teyit ettikleri" belirtildi.
Açıklamada, "BM'nin merkezinde yer aldığı çok taraflı kurumların kapsayıcılığını ve etkinliğini arttırmaya yönelik kolektif çabaların sürdürülmesi önemlidir; barış ve güvenlik arayışında, iş birliğimizin devam etmesinin gerekliliğinin altını çizdik," denildi.
Afrika Birliği, her iki bloğun da "ekonomik bağları güçlendirmeyi, entegre ve dirençli piyasaları teşvik etmeyi ve kapsayıcı büyümeyi destekleyen ve her iki kıtada da fırsatlar yaratan yatırımları teşvik etmeyi taahhüt ettiğini" belirtti.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası şefi Kaja Kallas ve AfB Yürütme Konseyi Başkanı Tete Antonio'nun eş başkanlığında çarşamba günü yapılan toplantı, hızla değişen jeopolitik bağlam ve dalgalanmaların ortasında gerçekleşti.
Bunun ışığında AB'nin dış politika şefi, AB ve üye devletlerinin Afrika'nın ilk ve en yakın iş birliği ortakları olmaya devam ettiğini bir kez daha vurguladı.
Her iki kıtanın dışişleri bakanları son kez bir araya geldiklerinde Rusya komşusu Ukrayna'yı işgal etmemiş, Sudan'da savaş başlamamış ve 27 ülkeli AB bloğunun önde gelen üyelerinden Fransa, Rusya'nın daha yakın ilişkiler kurmasıyla geçen yıl ordusunun çekilmek zorunda kaldığı Sahel'deki etkisini kaybetmemişti.
Kallas, "her yerde anlatıların mücadelesi" olarak adlandırdığının "yanlış bilgilendirmenin Rusya'nın özellikle Afrika'da kullandığı araçlardan biri olduğunu" belirtti.
Kallas, "Yanlış bilgilendirme ve yabancı kötü niyetli etkilerle her zaman mücadele etmek zorundayız, ancak bu elbette giderek zorlaşıyor," dedi. "Ancak bunu söylemek pes etmemiz gerektiği anlamına gelmiyor. Anlatılara karşı koymalı ve yanlış bilgilerle mücadele etmeliyiz," dedi.
AB'nin Sahel için bir stratejisi var mı?
Bu taahhüt Brüksel için önem taşısa da, hükümetlerin Fransa pahasına Kremlin ile daha güçlü ikili ilişkiler kurduğu ve savunma iş birliğini derinleştirdiği Burkina Faso, Çad, Mali ve Nijer gibi Sahel'deki etkilenen ülkeler için aynı şey söylenemez.
Acil sorunlar ve değişen dinamikler karşısında Kallas, Brüksel'in artık Sahel bölgesi için yeni bir Özel Temsilcisi olduğunu duyurdu.
"Yeni Sahel stratejisini de görüşeceğiz. Bu nedenle bugün birçok ikili görüşme gerçekleştirdim ve Afrika ülkelerinden de katkılarını istedim. Bu konuyu nasıl gördüklerini, nelerin yardımcı olabileceğini, buradaki gelişmelerin neler olabileceğini ve bizim neler yapabileceğimizi gerçekten yerinde duymak için."
Çarşamba günkü samimi ortam, dışişleri bakanlarının AB-AfB ortaklığı ve bloklar için bir dönüm noktası olan bu yılda iş birliğinin nasıl daha da güçlendirilebileceği konusunda görüş alışverişinde bulunmalarından da anlaşılıyordu.
AB, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşına bir çözüm bulmaya ve Trump yönetimi ile transatlantik ittifaka yaklaşımını yeniden tasarlamaya çalışırken, Afrika Sudan çatışmasına ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (DRC) doğusundaki çatışmalara ve gerginliklere bir son vermek istiyor.
Kallas'a göre AB'nin Avrupa Barış Tesisi aracılığıyla Afrikalı ortaklarına sağladığı destek 1 milyar euro'nun üzerindedir ve AB Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası misyonlarının yarısından fazlası Afrika'da faaliyet göstermektedir.
Mart ayında BM, Sudan'daki iç savaşın dünyanın en büyük ve en yıkıcı insani krizine yol açtığını ve bu yıl 16 milyonu çocuk olmak üzere 30 milyondan fazla insanın yardıma ihtiyaç duyduğunu bildirdi.
Kallas, "Bölgesel olarak arabuluculuk çabaları söz konusu olduğunda Afrika Birliği'ni de bu konuda (krizin çözümünde) desteklemeye devam ediyoruz. Afrika'daki tüm bu süreçler, arabuluculuğa ihtiyaç duyulsa dahi, Afrika liderliğinde ve Afrika'ya ait olmalıdır," dedi.
AB-Afrika Birliği ilişkilerinin 25. yıl dönümü
Brüksel'deki toplantıya aralarında 50'den fazla bakanın da bulunduğu 70'in üzerinde delegasyon katıldı ve tartışmalardan kritik ham maddeler, yapay zeka, bölgesel entegrasyon, hareketlilik ve göç akışları konularında daha fazla iş birliğine odaklanan bazı öncelikler ortaya çıktı.
Afrika Birliği'ne göre, yenilenen diğer kilit taahhütler arasında iklim değişikliğinin etkisiyle yüzleşmek, gıda güvenliğini ilerletmek, eğitim fırsatlarını arttırmak ve her iki kıta arasında kültürel alışverişi teşvik etmek yer alıyor.
Geçtiğimiz yıl 55 ülkeyi ve yaklaşık 1,5 milyar insanı temsil eden Afrika Birliği Komisyonu, G20'nin tam üyesi oldu. Kallas Çarşamba günü AfB dışişleri bakanlarına yaptığı açıklamada "Afrika Birliği'nin G20 üyeliğinin en güçlü savunucusu bizdik," dedi.
Bu yılın ilerleyen günlerinde AB ve Afrika Birliği, AB Konseyi'nin "kalıcı ve eşsiz ortaklık" olarak adlandırdığı ilişkinin 25. yıl dönümünü kutlayacak.
Afrika'da düzenlenecek olan 7. AB-AfB Zirvesi için planlanan tarihler henüz açıklanmadı.