Putin Moskova'da ABD'li müzakerecilerle görüşmeye hazırlanırken Avrupa bir kez daha Ukrayna'daki savaşı sona erdirme görüşmelerinde bir dayanak noktası bulmak için çabalıyor. Andrius Kubilius, bu durumun kıtanın jeopolitik konumunu hızla güçlendirmesi gerektiğinin bir kanıtı olduğunu belirtiyor.
Avrupa Komisyonu'nun Savunmadan Sorumlu Üyesi Andrius Kubilius salı günü Euronews'in Europe Today programına verdiği demeçte, Avrupalıların Ukrayna için kendi barış planlarına sahip olmaları ve tüm inisiyatifi Amerikalıların almasını beklemekten vazgeçmeleri gerektiğini açıkladı.
Kubilius, "Belki de Washington'dan ne zaman bir plan geleceğini beklemekten kaynaklanan sorunlarımızın üstesinden gelmemiz gerekiyor," dedi.
"Kendi planımıza sahip olmamız ve daha sonra neyin iyi olduğunu, neyi tartışmak istediğimizi görmek için (Amerikan) planıyla karşılaştırmamız bizim için çok iyi olur," diye ekledi.
"Bu yönde ilerlediğimizi düşünüyorum. Çünkü hem savunma kabiliyetlerimizde hem de jeopolitik duruşumuzda daha bağımsız olmamız gerektiği yaklaşımı geliyor."
ABD Başkanı Donald Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff ve damadı Jared Kushner, Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesine yönelik görüşmelere devam etmek üzere salı günü öğleden sonra Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelecek.
Bu görüşme, Washington ve Moskova arasında üzerinde anlaşmaya varılan yeni bir barış planı önerisinin geçen hafta sızması ve Rusya'nın lehine ağır basması nedeniyle hem Ukraynalıları hem de Avrupalıları ürkütmesinin ardından gerçekleşti.
Plan, Ukrayna'nın Donbas bölgesinin tamamını Rusya'ya bırakmasını, Kiev'i ordusunun büyüklüğünü sınırlamaya zorlamasını ve NATO ittifakına katılma isteğinden vazgeçmesini öngörüyordu.
Bu durum, "Gönüllüler Koalisyonu"nun bir başka toplantısı da dâhil olmak üzere Avrupa çapında yeni bir diplomatik temas furyası başlattı. Avrupalılar, Washington ve Kiev'in hafta sonu Cenevre'de yapılan bir toplantıda "güncellenmiş ve rafine edilmiş bir barış çerçevesi" oluşturmasına yol açan karşı öneriler ortaya koydu.
Bu çerçeve salı günü ABD ve Rusya arasında yapılacak görüşmelerin temelini oluşturacak.
Ancak bu fiyasko, savaştan zarar gören ülkeye askerî ve mali destek sağlayan en büyük donör olmasına ve bir barış sağlanması halinde Ukrayna'nın ihtiyaç duyacağı güvenlik garantilerinin çoğunu üstlenmeyi kabul etmesine rağmen Avrupa'nın masada yer almakta yaşadığı güçlüğü bir kez daha gözler önüne serdi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron pazartesi günü öğleden sonra Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmenin ardından, Avrupa'nın katılımı olmadan hiçbir anlaşmanın ilerlemeyeceğinin altını çizerek sürecin ancak "masanın etrafında" Avrupalılarla ilerleyebileceğini vurguladı.
Macron, henüz hiçbir kararın kesinleşmediğini ve Avrupalıların önümüzdeki günlerde güvenlik garantilerini tartışmaya devam edeceklerini de sözlerine ekledi.
'AB'nin kendi Ukrayna barış planına ihtiyacı var'
Kubilius Euronews'e yaptığı açıklamada, Trump'ın "inisiyatif alması" ve "barış getirmeye çalışmasının" "iyi bir şey" olduğunu belirtti.
"Asıl soru, bu planın önerdiği gibi barışın adil ve uzun vadeli bir barış olup olmayacağı. Endişelenmemiz gereken şey bu ve biz Ukrayna ile birlikte duruyoruz ve kesinlikle Ukrayna barış istiyor, biliyorsunuz ve hepimiz barış istiyoruz."
"(Kötü) bir anlaşma sadece Ukrayna için değil, tüm Avrupa için de kötü olur çünkü istihbarat servislerimizin önümüzdeki birkaç yıl içinde Rusya'nın 5. Maddeyi test etmeye hazır olabileceğini söylediklerini kesinlikle anlamamız ve ciddiye almamız gerekiyor."
Yüksek Temsilci Kaja Kallas gibi Kubilius da, pazartesi günü Avrupalıların önümüzdeki iki yıl boyunca Ukrayna'ya mali yardım sağlamak üzere Rusya Merkez Bankası'nın kendi yetki alanlarında dondurulan yaklaşık 200 milyar euroluk varlıklarını kullanmalarını sağlayacak bir tazminat kredisi oluşturulmasını destekledi.
Ancak bu öneri, Moskova'nın olası misillemesine karşı daha fazla risk ve külfet paylaşımı çağrısında bulunan ve varlıkların büyük kısmının tutulduğu Belçika tarafından engelleniyor.
Bununla birlikte Kubilius, kredinin "aynı zamanda çok önemli olacağını çünkü böyle bir miktarda mali desteğin Putin'i hiçbir şey elde edemeyeceğine ikna edebileceğini" söyledi.
AB liderlerinin 18 Aralık'ta bir araya geldiklerinde planın ilerletilip ilerletilmeyeceği konusunda nihai bir karar vermeleri bekleniyor.