Kafkasların kördüğüme dönen Yukarı Karabağ sorunu için Azerbaycan ve Ermenistan liderleri cumartesi günü Kazan’da bir araya geliyor.
Bu önemli zirveye az bir süre kala Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, euronews’a önemli açıklamalarda bulundu.
Aliyev sorunun çözümüne bir adım daha yaklaştıklarını belirtirken, olumlu beklentiler içinde olduğunun altını çizdi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev:
Rusya Devlet Başkanı Medvedev’in kişisel tutumu, tarafların mutabakat konusunda birbirine yakınlaşması sağlıyor. Bu yüzden de olumlu beklentiler içindeyiz ve eğer Ermeni tarafı yapıcı bir tavır takınırsa ve ilerlemeler sağlanacak politik bir arzuyu kendinde bulursa, çok kısa sürede anlaşmazlığın sona ereceğini düşünüyorum.
Sergio Cantone, euronews:
Ermeni tarafının yapıcı bir tavır takınması için ne yapmaları gerekiyor?
İlham Aliyev:
Pazarlık sürecine baktığımızda iki tarafın arabulucuları tarafından sunulan temel prensipler, uluslararası bir tanınmayla aynı boyutta mı diye sorulmalı. Bu prensipler ülkenin toprak bütünlüğü ve halkın kendi kendini yönetmesi. Bu iki prensip birbiriyle çakışmıyor, aksine bir barış anlaşmasında beraber sunulabilir.
euronews:
Yukarı Karabağ‘dan Ermeni güçlerinin çekilmesi durumunda, buna karşılık olarak Azerbaycan nelerden vazgeçmeye hazır? Azerbaycan ne öneriyor?
İlham Aliyev:
Aslında size ait olmayan bir şeyi başka bir şeyin karşılığı olarak veremezsiniz. Tarihi açıdan Yukarı Karabağ hep Azerbaycan toprağı olmuştur. Ve bu topraklar uluslararası anlamda da Azerbaycan toprağı olarak tanınmıştır.
euronews:
Evet ama Ermeniler bölgeden askerlerini çekmek için bazı şartlar öne sürüyor örneğin kendi geleceğini belirleme ve kuvvetli bir özerkliğe sahip olma gibi.
İlham Aliyev:
Yılardır bizim itirazlarımız çok açık ve netti. Birçok defa ben şahsen Yukarı Karabağ‘da yaşayan ve buraya dönecek halk için güçlü bir özerkliğin sağlanmasını öneren resmi açıklamalarda bulundum.
euronews: Bu özerkliğin sizce nasıl çalışması gerekir?
İlham Aliyev:
Bu ilerideki müzakerelerin bir parçası ve bize göre bir geniş özerklik olabilir. Avrupa’daki olumlu özerkliklerden örnek alabiliriz çünkü yeni bir şey yaratmak bize zorluk çıkartabilir. Avrupa ülkelerinde bir çok örneği mevcut.
euronews:
Örneğin?
İlham Aliyev:
Örneğin İtalya ve Tirol’deki gibi. Bunlar gibi yerlerde merkezi hükümet özerk bölgeye çok fazla önem veriyor ve belki de olması gerektiğinden fazla. Halkın iyi yaşam koşullarına sahip olması için çok fazla mali destekte bulunuyor. Bunu bizde yapabiliriz. Azerbaycan çok geniş finansal kaynaklara sahip bir ülke ve bizim için Yukarı Karabağ‘a sosyal ve ekonomik kalkınma programları için destek olmak çok büyük bir problem değil.
euronews:
Ermenistan yönetiminin bu soruna yaklaşımı sizce nasıl? Geçmişe nazaran daha açık fikirli olduklarını düşünüyor musunuz?
İlham Aliyev:
Uzun bir süreden beri, Ermenistan’ın bu statükoyu devam ettirecek ve bunda da başarılı olabilecek bir ruh hali vardı. Fakat geçtiğimiz aylardaki gelişmeler gösterdi ki uluslararası toplum ve Minsk Grubu, Birleşik Devletler, Rusya ve Fransa ve onların liderleri statükonun kabul edilemez olduğu konusunda çok net açıklamalar yaptı. Bunlar geçtiğimiz aylarda yaşandı. Dünyada Yukarı Karabağ sorununun dondurulmuş bir sorun olmadığına dair çok net bir anlayış var. Ateşkes çok kırılgan. Ateşkesin sürekli ihlal edilmesi ve temas hattı çok büyük endişe kaynağı. Bence Azerbaycan’dan Ermenistan’a ve uluslararası topluma kadar hepimiz için. Bir diğer önemli nokta ise Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki güç dengesinin son birkaç yıl içinde önemli ölçüde değişmiş olmasıdır. Örneğin bugün, Azerbaycan’ın bütçesi Ermenistan’ınkinin on katı kadar. Azerbaycan’ın bütün askeri harcamaları Ermenistan’ın toplam bütçesine eşit. Ve zaman geçtikçe iki ülke arasındaki uçurum giderek daha da büyüyecek.