Medeniyetler İttifakı’nın Türkiye’deki buluşması geride kaldı. İki kıtayı buluşturan İstanbul’daki konferans, projenin geleceği açısından bir dönüm noktası oldu. İttifak bundan böyle daha geniş bir bütçeyle çalışacak ve önyargıları kırmak ve farklı kültürlerin birbirlerini daha iyi anlamasını sağlamak için çaba harcayacak. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi Portekiz’in eski Devlet Başkanı Jorge Sampaio, zirve sonrası görüşlerini Euronews muhabiri Bora Bayraktar’la paylaştı. Sampaio, “Medeniyetler İttifakı bundan böyle bir yumuşak güç unsuru olarak öne çıkacaktır” diye konuştu.
Bora Bayraktar, Euronews: Medeniyetler İttifakı projesi 11 Eylül saldırıları sonrası öne çıkmıştı. Ancak sanki şimdi bu çabaya olan ilgi azalmış gibi görünüyor. Sizce de durum böyle mi?
Jorge Sampaio, BM Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi: Hayır, bence durum tam tersi. Ben bu göreve 2007 yılında başladığımda 30 kadar üyemiz vardı. Şu anda 130’dan fazla üyemiz var. Demek ki beş yılda 100’den fazla devlet ve örgüt bize katılmış. Artık daha büyük bir topluluğuz. Bence yeniden artan bir ilgi var. Çünkü sorunlar henüz çözülemedi. Ama biz gerçek bir yumuşak güç unsuru olmak üzere kapasitemizi arttırıyoruz. Sorunları tümüyle çözemeyiz çünkü pek çoğu son derece karmaşık. Çok daha örgütlü organizasyonlar bile bunu başaramıyor. Ama Medeniyetler İttifakı kapasitesini arttırıyor, kimliğini ortaya koyuyor. Çok farklı aktörler bir arada çalışıyor. Devletler, uluslararası kurumlar, şirketler ve sivil toplum örgütleri artık bizim birer parçamız. Bu, İttifak’ın kendisini insanları ve farklı kurumları bir araya getiren bir dönüştürdüğünü ortaya koyuyor. Şehirleri de bir araya getiriyoruz. Kentler kültür farkı sorunlarının çözümü için hayati öneme sahip. Burada farklı kentlerin yöneticileri bir araya geldi. Farklı kültürlerin nasıl bir arada yaşayacağına dair konular konuşuldu. Ben farklılıkları çok iyi anlamadan ilerleme sağlayabileceğimizi sanmıyorum. Biz karşılıklı anlayışı destekleyerek barışı destekliyoruz. Tabi bu uzun bir süreç. İstanbul Konferansı bize bu konudaki çalışmalar için gerekli araçları vermiş oldu. Uygulamak istediğimiz programları hayata geçirebileceğimiz kaynakları sağladı. Bu, bizim kapasitemizi ortaya koyabilmemiz açısından bir başarıdır. Şimdi 2013 Şubat ayındaki Viyana Forumu’na bakıyoruz. Burada elde ettiğimiz sonuçların orada takibini yapma imkanı bulacağız.
Euronews: Medeniyetler İttifakı Avrupa’daki mevcut siyasi duruma katkıda bulunabilir mi? Biliyorsunuz aşırı sağ gruplar Avrupa’da yükselişte?
Jorge Sampaio: Bizim temel çalışma alanlarımız eğitim, medya, gençlik ve göç alanlarında. BM Genel Sekreteri’nin bize verdiği yetki bu alanlarda çalışmamız için geçerli. Eğer bu konuda Doha Forumu’nda ele alındığı gibi bir sonuç alabilirsek, uzun vadeli sonuçlar alabilirsek, kültürel farklılığın aslında bir kazanım olduğunu açıkça ortaya koyabiliriz. Tabi bütün bunların ötesinde ekonomik kalkınma, finansal kalkınma ve kültürel farklılıkların devam ettirilmesi sürdürülebilir gelişmenin temel direkleridir. Bütün bunlar insanların bir kenara itilmediğini ortaya koymaktadır. Medeniyetler İttifakı barışla ilgilenen siyasi bir girişimdir. İnsanların birbirleri hakkında sürekli bilgi edindiği, anlamaya çalıştığı, temel hakların ve insan onurunun korunması ile ilgili temel prensiplerin yerleştirilmesi ile ilgilidir. Çalışmalarımız, aşırılıkların, her türlü köktenciliğin modern ve işbirliği içinde yaşayan bir toplum oluşturulmasına katkıda bulunmadığını ortaya koymaktadır.
Euronews: Medeniyetler İttifakı için bir sonraki adım nedir?
Jorge Sampaio: Programımız için bir sonraki adım aşırılıklarla mücadele etmek, neler yapacağımız internet sitemizde var. Bir kısmı dün ya da daha önceki günkü toplantılardan sonra kararlaştırıldı. Neler olacağını Viyana Forumu’nda göreceğiz. Çünkü çalışmalarımız bir etkinlikler zinciri. Bir sonraki sefer daha iyi olmamız lazım. Şundan eminim ki İstanbul toplantısı bir anlamda farklı aktörlerin bir araya geldiğini gösteren önemli bir buluşma oldu. Burada, diğerlerini anlamak, onlarla nasıl iletişim kurulacağını öğrenmek ve şiddet ile mücadele için verilen sözler var. Yani, burada katılımcılar kendi bakış açılarına göre katkı yapmaya söz verdi. Belli prensipler etrafında bir araya geldiğimiz görülüyor. Şiddet hiçbir zaman barış ve refah getirmez. Tabi tüm bunların yanı sıra kalkınma için gereken araçlar var. Kalkınma olmadan olmaz. Ve tabi ki eğitim, eğitim, eğitim.
Euronews: Şu anda İstanbul’un Avrupa yakasında durup Asya’ya bakarken şunu da sormak istiyorum: İstanbul”un misyonunuz için sembolik bir önemi olduğunu düşünüyor musunuz?
Jorge Sampaio: İstanbul’un tarihi yüzyıllara dayanıyor. Ayrıca toplantının burada yapılmasının elbette sembolik bir anlamı var. Burası, yeni yollar açıyor. Bu anlamda karışlıklı anlayış noktasında sürekli çalışmaya ihtiyaç var. Aynı dünyada yaşamak zorundayız ve aradaki engelleri, yanlış anlamaları, yanlış bakış açılarını yok etmek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Herkes bunun için harekete geçmeli.
Bora Bayraktar, Istanbul