İran'da dini azınlıklar seçime hazırlanıyor

Arzu Kayaoglu • Son güncelleme: 25/02/2016

İran’da seçimlerin kilit noktasını bir kez daha dini azınlıklar oluşturuyor.

80 milyon nüfusa sahip ülkenin yüzde 80’ni Şiiler, yüzde 18’i ise Sünni .

Hükümet tarafından “sapkın bir inanç” olarak nitelendirilen ve yaklaşık 300 bin mensubu bulunan Bahâîlik ise yasak olup bazen tutuklanmalara ve işletmelerinin kapatılması gibi sert kovuşturmalara uğruyor.

Halkın geri kalanını ise Bahâîler, Sâbiîler, Hindular, Hristiyanlar (Ermeniler (İsfahan), Keldânîler, Ortodoks Gürcüler), Musevîler, Sâbiîler, Yezîdîler ve Zerdüştler (Yezd civarı) oluşturuyor.

Azınlıklara Meclis'te koltuk hakkı tanınıyor

Ülkede dini azınlıkların inanç özgürlüğü anayasal güvence altına alınırken, azınlık temsilcileri Meclis’te koltuk hakkı tanınıyor.

Yahudi asıllı Mir Akhor: “Yahudiler seçimlerde oy kullanacak çünkü bunu milli bir görev olarak görüyorlar. Azınlıkların parlamentoda temsilcileri olduğu için oy kullanabiliyoruz. Ama sadece Muhafızlar Konseyi tarafından onaylanan adaylar için oy kullanılabiliyor.”

İran, Ortadoğu'da İsrail'den sonra en çok Yahudi barındıran ülke

1990’larda İran’daki Yahudi sayısı 35 bin olarak belirtilirken bugün ise yaklaşık 25 bini Tahran’da olmak üzere toplamda 40 bin Yahudi bulunuyor. Tahran’da aktif 11 sinagog ve bunlara ait okullar ve 20 binden fazla eserin olduğu bir Yahudi kütüphanesi bulunuyor. İran parlamentosunda 2004’te görev alan Yahudi milletvekili Morris Motamed’e göre “İran’daki Yahudilerin durumu Müslüman halktan çok daha iyi” .

Yahudi vatandaşı Khaldar: “Öncelikle tüm azınlıklara, bir sandalye olsa dahi, parlamentoda temsil edilme hakkını sağlayan İranlı yetkililere karşı minnet duyduğumuz ifade etmek istiyoruz. bu son derece takdire şayan ve değerli.”

Hristiyanlar İran'daki en kalabalık azınlık

Hristiyanlar ülkedeki dini azınlığın en büyüğü durumunda. Ülkedeki 100 bin Hristiyan’ın yüzde 80’ni ise Ermeni. Hristiyan Ermeniler milattan önce 300’e uzanan tarihleri ile İran’ın en büyük dini azınlığı konumunda. Diğer taraftan İran toprakları ile Ermenistan arasında da antik bir bağ bulunuyor.

İran'da Ermeniler

İran Parlamentosu’nda azınlıklara ayrılan sandalyelerde en büyük pay Ermenilere ait. Ermeniler İran’ın kuzey batısı, Tahran ve özellikle İsfahan’da yoğun yaşıyor. Aralarında bir kadının da bulunduğu 8 Ermeni, İran Parlamento seçimlerinde aday.

Ermeni asıllı Amirkhanian: “Dünyadaki bütün toplumlar ideal değil. İran da istisna değil. Bazen kan parası gibi sorunlar oluyordu. Neyse ki bu problemi çözdük. Hukuki seviyede sorunları ayrı ayrı çözüyoruz. Fakat Ermenilerin haklarına yüzde yüz saygı duyulduğunu söylememiz bekleniyorsa, İranlılara duyulduğu kadar diyebilirim. Ancak genel olarak sosyal sorunlarda, dernek, okul ve kiliselerimiz çalışır durumda. Dini vecibelerin yerine getirilmesi noktasında sorunumuz olmadı.”

Ermeni toplumunun günlük sorunları ile ilgili karar alma merci ise Ermeni Konseyi. Ülkedeki en yüksek dini otorite olan Konsey, kültür, sosyal alan, hayır ve yardım işlerinin yanında spor, sanat ve politikada da etkin bulunuyor.

euronews gelecek seçimde aday olan ve halen Meclis’te Ermenileri temsil eden Karen Khanlariile görüştü. Khanlariile’ye ‘Birgün bakanlık gibi bir makamda bulunmayı hayal ediyor musunuz?’ diye sorduk

Ermeni milletvekili Karen Khanlari : “Cumhurbaşkanı Ruhani makama oturduktan sonra bakan yardımcılığı, enerji ile eğitim ve yüksek eğitim danışmanlığı gibi farklı görevler için dört kişiyi önerdim. Bu insanların kim olduğu ve yeterli uzmanlığa sahip olup olmadıkları hakkında iletişim oldu. Umut var, denemeye devam “

Euronews muhabiri Javad Montazeri Tahran’dan aktarıyor: “İran İslam Devrim’in ardından dini azınlıklar İslami kurallara ve yöntemlere uymak zorunda kaldı. Ayrıca dinlerini de kendi cemaatlerinin dışında yapmaları yasaklandı. Ancak dinlerini ve dillerini koruyarak ibadet etmeleri de sağlandı.”