Global Conversation'ın bu haftaki konuğu İtalya eski Başbakanı ve Avrupa Komisyonu Başkanlarından Romano Prodi.
euronews: “O İtalya’nın eski Başbakanı… Avrupa’nın tarihi sürecinde Avrupa Komisyonu Başkanlığını da yürüttü. Kendisi Avrupa’da şu anda gördüğümüz ayrılık ve huzursuzluk tohumlarının atıldığı dönemlerde önemli kararlara imza attı. Şu anda Bologna’da Romano Parodi ile birlikteyiz.”
“Programa katıldığınız için teşekkürler. Sizin kurmaya çalıştığınız düşlerinizdeki Avrupa’nın şu anda yok olduğunu söylüyorsunuz. Peki şu anda Avrupa nasıl hayatta kaldı?”
Romano Prodi: “Duygularımı harekete geçiriyorsunuz. Ben aklımla değil, yüreğiyle konuşan biriyim. İtalya’daki Rönesans döneminde Bologna, Floransa, Milano ve Cenova bankacılık ve askeri alanda, Venedik ticarette başı çekti ve bu Amerika’nın keşfini başlatan ilk küreselleşme hareketiydi. Ancak İtalya’daki eyaletler ‘Yeni Dünya’ için gerekli olan büyük gemileri inşa etmek için birlik olamadılar. Bunun sonunda İtalya dünya haritasından dört yüzyıl silindi. Şu anda yine aynı duruma döndük. Almanya, Fransa ve İtalya… Bu ülkelerin hiçbiri yeni küreselleşme hareketi için yeteri kadar büyük değiller.”
euronews: “Avrupa Komisyonu Başkanı olarak görev yaptınız ve Avrupa Birliği’nin genişleme politikasını denetlediniz. Ülke sayısı 15’ten 25’e çıkarak tarihindeki en büyük genişleme hareketi oldu. Sizce şu andaki mevcut sorunları ortaya çıkaran etmen bu olabilir mi?”
Romano Prodi: “Bu bir zaferdi. Dublin’de 1 Mayıs 2004’teki o büyük genişleme hareketini kutluyorduk. Herkeste Avrupa’nın bu işten kazançlı çıktığı hissi vardı. Ancak açıkça görülüyor ki eski milliyetçi fikirler yeniden alevlendi ve bu da sınırlar arası tansiyonu artırarak ortaya birçok sorun çıkardı. Doğu Avrupa ülkeleri için yeni bir özgürlük anlayışı ortaya çıktı. Daha sonraki aşamada da ortaya popülist partiler çıktı.”
Biyografi: Romano Prodi
- Romano Prodi iki kere İtalya Başbakanı olarak görev yaptı
- Kendisi Avrupa Komisyonu’nun 10. Başkanı oldu.
- Ekonomi alanında profesör olan Prodi ‘il professore’ lakabıyla biliniyor.
euronews: “Yani cini şişeden çıkardınız, öyle mi?”
Romano Prodi: “Evet.”
euronews: “Şu anda yaşananları önceden biliyor olsaydınız farklı şekilde davranır mıydınız?”
Romano Prodi: “Aynı şeyi yine yapardım çünkü diğer seçenekler trajediyle sonuçlanırdı. Böyle olsaydı Baltık ülkelerinde, Polonya’da ve özellikle de eski Yugoslavya ülkelerinde çok büyük sorunlar yaşanırdı. Buralarda şimdi de bazı sorunlar var ancak insanlar özgür. Bu durum, dünyada demokrasinin ihraç edildiği tek olaydı. Yasa ve kanunları adapte edebilmek için parlamento yıllarca çalıştı. Bu genişleme hareketi, demokrasiyi de garanti altına aldı. Irak savaşı gibi silahlarla demokrasi ihraç edilmedi.”
euronews: “Birçok ülke Euro’ya artık karşı çıkıyor. Bu para birimi de Avrupa’nın öne sürdüğü bir enstrümandı.”
Romano Prodi: “Bu sayede Avrupa’yı daha da birleştirmeyi tasarladık. Sonra bazı korkular ortaya çıktı. Son 10 yıldır Avrupa’da bir korku hakim.”
euronews: “Euro’ya geçiş aşamasında da çok fazla hazırlık yapılmadı.”
Romano Prodi: “Ortak bir hedefin ve girişimin ilk adımı Euro’ydu. Daha sonra çalışmaları durdurduk ve Euro savunmasız kaldı. Amaç Euro’ya katılan ülkeler arasında oluşan ekonomik işbirliğini ileriye taşımaktı.”
euronews: “Almanya şu anda Avrupa için hızlı bir şekilde yol almak istiyor ve Şansölye Angela Merkel çok daha hızlı giden bir Avrupa’dan bahsediyor. Bu, sizin sevdiğiniz bir şey. Sizce hızlı ilerleyen bir Avrupa görmek mümkün mü? Şoför mahalinde ipleri eline alacak birileri olacak mı?”
Romano Prodi: “Size çok somut bir örnek vereyim. Amerikalılar NATO’nun yeri geldiği zaman iyi, kimi zaman da sorun olacağını söylüyor. Ne olursa olsun Avrupa kendisini savunmak için çalışmalı. Kurulacak ilk büyük ortaklıkta 10 Avrupa ülkesi kendilerini savunmak için bir araya gelebilir.”
euronews: “Peki merkeze güçlü bir ülke koymadan Avrupa’yı nasıl yaratacaksınız? Örneğin Almanya ya da diğer kuzey Avrupa ülkelerinin bu projeye öncülük etmesi gerekmez mi?”
Romano Prodi: “Bu durum değişim süreci içerisinde. Güç, asıl gövdeden üye ülkelere gittiğinde, buna Avrupa Komisyonu ya da Avrupa Konseyi diyelim; diğer ülkeler arasında bir rekabet başlatmış olursunuz. Ve bu rekabet içerisinde de güçlü ülkeler sorumluluk alır.”
euronews: “Şu anki durumdan memnun musunuz? Avrupa’da görmek istediğiniz gelişim süreci bu mu?”
Romano Prodi: “Evet açıkça görülüyor ki lider ülke Almanya…Yunanistan’da yaşanılan olayda Brüksel ile Atina arasında değil, Berlin ile Atina arasında bir diyalog yaşandı çünkü gerçek bu şekilde. Eğer Almanya gibi lider bir ülkeyseniz kendinizi diğer üye ülkelerin yerine koyabilmelisiniz.”
euronews: “Hızlı bir Avrupa fikrine sahip milliyetçi ülkeler… Onlara ne olacak? Sizce bu ülkeler birlikten ayrılmalı mı?”
Romano Prodi: “Hayır. Onların başka seçenekleri yok, İngiltere gibi değiller. Avrupa’dan para aldıkları için değil. Polonya şimdi olduğu gibi milenyum tarihinde hiçbir zaman bir çıkış gösteremedi. Bunun sebebi hem Polonya hem de Avrupa…”
euronews: “Şimdi kısaca İtalya konusuna değinelim. İtalya’da şu anda durumlar karışık. Kuruluşunda katkıda bulunduğunuz Demokrat Parti, tıpkı Avrupa’daki diğer sol partiler gibi ayrılık içerisinde…”
Romano Prodi: “Demokrat Parti’nin dağılışı krizin büyük bir göstergesi…”
euronews: “Bu durum Beppe Grillo’nun Beş Yıldız Hareketi’ne bir armağan mıydı?”
Romano Prodi: “Elbette, elbette…”
euronews: “İtalya’nın Euro para birimini kullanması durumu değişecek mi? Şu anda dört büyük partinin üçü Avrupa Birliği karşıtı ve Euro bölgesinden çıkmak istiyor.”
Romano Prodi: “İtalya’da Demokrat Parti içerisinde ve diğer patilerde taşların yeniden oturacağına inanıyorum. Umarım Avrupa yanlısı insanların çoğunluğu oluşturduğu sağ görüşlü partilerde de işler yeniden rayına oturur.”
euronews: “Sizce Euro İtalya için iyi mi? Çünkü birçok İtalyan böyle düşünmüyor.”
Romano Prodi: “Benim düşlediğim Euro para birimi şu andakinden biraz daha farklıydı. Ama yine de bu oluşumun dışarısında kalamadık. Euro’nun ekonomiye zarar verdiğini düşünen varsa, mali dengelerde ibrenin İtalya yönünde olduğunu görür. Ekonomik açıdan İtalya karda ve biz mali açıdan sorun yaşayan bir ülke değiliz. Bu sorunların sebebi Euro değil. Sorunların asıl kaynağı İtalya’nın temel prensipleri konusunda ayrılığa düşmüş bir ülke olması.”
euronews: “Son olarak Avrupa’dan söz edelim. Avrupa’yı 10 sene sonra nerede görüyorsunuz?”
Romano Prodi: “Rönesans yıllarına geri dönmeliyiz. Şu anda yolumuzu kaybettik. Beraber olursak kazanırız. Bu bize bağlı.”