Amerika Birleşik Devletleri eski Dışişleri Bakanı John Kerry, Euronews'a konuştu. John Kerry ABD'nin küresel konularla ilgili olmaya ve liderlik etmeye devam etmesi gerektiğini söyledi. Kuzey Kore kon
Sasha Vakulina-euronews:
Amerika Birleşik Devletleri eski Dışişleri Bakanı John Kerry, Euronews’ta benimle birlikte. Sayın Kerry, bizimle birlikte olduğunuz için teşekkürler. Son yıllarda bazı büyük politik değişikliklere tanık olduk. Yeni dünyada Amerika’nın yeri nedir? Ülkenizin küresel alandaki rol değişimini görebiliyor musunuz?
John Kerry- ABD eski Dışişleri Bakanı:
Evet, umarım değişmez. Amerika Birleşik Devletleri’nin küresel konularla çok ilgili olması gerektiğine inanıyorum. Çok taraflılığa inanıyorum. Kapsamlı diplomasiye inanıyorum. Sanırım, Amerika’nın iklim değişikliği nükleer silahlara karşı olma ve barış inisiyatifleri gibi temel konularda liderliğini sürdürmesinin son derece önemli olduğunu düşünüyorum.
Umut ederim ki ABD, sahip olduğu önemli rolü sürdürür. Biliyorum ki şimdi bunun farklı bir yönde ilerlediğine ilişikin bazı göstergeler var. Ve bunun çok endişe verici oluğunu düşünüyorum. Umarım geçmişte olduğu gibi aktif olmaya devam ederiz.
euronews:
Farklı yönde hareket ettiğinden söz etmişken, eğer tam ortasında olduğumuz Kuzey Kore krizinden söz edersek, ülke hangi yönde gidiyor?
John Kerry:
Hangi ülke?
euronews:
Amerika Birleşik Devletleri….
John Kerry:
ABD, Kuzey Kore’deki nükleer silahlardan arındırma programına kararlılıkla bağlı ve biz buna devam edeceğiz. Ama bu konuda Trump’ın Çin’den talepte bulunması ve daha fazla çaba göstermesini istemesine katılıyorum. Çünkü Çin daha fazlasını yapabilir. Ve Kuzey Kore’nin yaptırımlar nedeniyle çökmeye yakın olduğunu söylemek gülünç. Çin daha fazlasını yapabilir.
Onlardan daha fazlasını yapmalarını rica ediyoruz, bunu söyledik, ardından Trump yönetiminden iki kez yeni yaptırımlar geldiğini gördük. Yine de yeterli değil. Bunun yetmediğini biliyoruz, sanırım Çin de bunun yeterli olmadığını biliyor. Ve bence baskı için Çin’in de daha fazlasını yapması önemli. Çin, Kuzey Kore’nin uçaklarını uçuran, araba ve kamyonlarını çalıştıran yakıtın yüzde 100’ünü sağlıyor. Etkileri olabilir. Kuzey Kore bankacılık sisteminin kaynağı yüzde 100’e yakın Pekin’den Çin’den geliyor.
Dolayısıyla, Çin açıkça etkili olabilme kapasitesine sahiptir. Çin dünyada giderek daha fazla rol üstlenmeye başladı, bunu izliyoruz ve bunu mutlulukla karşılıyoruz. Benim umudum, Çin, Kuzey Kore konusunda da daha çok sorumluluk alacak ve bu konudaki dinamikleri değiştirecektir.
euronews
Kuzey Kore konusunda rusya ne yapabilir?
John Kerry:
Rusya, Çin’e bunun atılması gereken önemli bir adım olduğunu göstermek için yardım etmelidir. Rusya destekleyiici olabilir. Yani, BM Güvenlik Konseyi’nde Çin ya da Rusya’nın vetosunun olmaması anahtar rol oynamaktadır.
euronews
Mevcut Amerikan yönetimi Obama yönetiminin bazı politikalarını tersine çevirmeye çalışıyor. Örneğin Paris İklim Anlaşması. Biliyorum ki bu anlaşma sizin için son derece önemliydi.
John Kerry:
Evet, çünkü ben İklim Değişikliği Anlaşması’nın müzakerelerine yoğun olarak katılmıştım. Ve sonuç geldiğinde Paris’teydim. Başkan Trump’ın bu anlaşmadan çekileceğini açıklaması büyük bir hata. Bu gerçeklere dayalı bir karar değil. Bilimsel bir açıklaması yok. Başkan Trump, İklim Anlaşması’nın Amerikan toplumuna yük bindirdiğini gerekçe göstererek geri çekiliyor. Bu doğru değil.
Paris Anlaşması’nda kimseden bir şey istenmiyor. Orada istenen, her ülkenin kendi planını kendisinin yapması. Ve bu Amerika’nın öncülük etmesi için bir fırsat, dünya için önemlidir. Enerji sektöründe milyonlarca yeni istihdam olanağı yaratabilecek bir fırsat. Bizim Obama yönetiminde yaptığımız gibi, Amerika’nın bu konuda da öncü olmasını dilerdim.
euronews
Yönetimin bu kararını yeniden gözden geçirmesi olanaklı mı?
John Kerry:
Sanmıyorum, kısa vadede şüpheliyim. Ama size şunu söyleyeyim. Amerik’da, New York, New England, California, .. gibi büyük eyaletler, Paris’te kararlaştırdıklarımızı yapmaya devam edeceklerdir. Ve Amerika, Bay Trump’ın kararına rağmen, Paris anlaşmasını hayata geçirecektir.
euronews
Şimdi artık yönetimde değilsiniz. Sizi geceleri uyanık tutan nedir? En büyük kaygılarınız neler?
John Kerry:
Öncelikle geceleri uyanık kalmamak gerektiğini öğrendim. Sanırım işi doğru bakış açısına yerleştirmek gerekiyor. Beni çok ilgilendiren konular var. Bunlardan birisi iklim değişikliği. Biraz önce konuştuk. İklim değişikliğinin taleplerine yeterince hızlı yanıt vermiyoruz. Bir diğer konu radikal dini aşırılık, ya da 15 yaşın altındaki 2 milyarın üzerindeki çocuğun iyi eğitim ve fırsat eşitliğine sahip olup olmadıkları. Sanırım, modernite, sağlık, eğitim ve enerji olanaklarını dünyanın yoksul bölgelerine götürme konusunda daha iyi işler yapabiliriz.Küresel bazda daha iyisini yapabileceğimiz pek çok alan var. Çok taraflı çabalara inanıyorum. Şu anda beni en çok kaygılandıran, mevcut yönetimin bu tür sorumlulukların çoğundan uzaklaşan ve öncülük rolünü terkeden adımlar atması.
euronews
Sanırım şimdi Yale’in uluslalarası bölümünün en seçkin ilk üyesisiniz, doğru mu?
John Kerry:
Böyle söylenebilir….
euronews
Öğrencilerden aldığınız en popüler soru hagisiydi?
John Kerry:
Öğrencilerin çoğu bana yapmak istedikleri şeyi nasıl yapabileceklerini, nasıl siyasete girdiğimi, dışişlerine nasıl girdiğimi vs… sordular. Biliyorsunuz kariyerlerini, geleceklerini düşünüyorlar.
euronews
Onlara ne öğüt veriyorsunuz?
John Kerry:
Onlara çok endişe etmemelerini, çok acele etmemelerini söylüyorum. Biliyorsunuz, gençlerin günümüzde kariyer seçmek veya bir şeylerle uğraşmak için düşündüklerinden daha fazla zamanı var. Acele etmenize gerek yok. Bugünün dünyasında 2 veya 3 kariyer birden yapabilirsiniz. Dolayısıyla, gerçek bir deneyim edinmek için o kadar çok zaman var ki, bu bir risk, ama risk alın. Onlara, çok hızlı bir şekilde bir piste çıkıp, o piste yapışıp kalmalarını söylemiyorum. Çünkü 10-15 yıl sonra, “Vay canına, ben bunu da denedim mi, buna bir şans tanıdım mı?” diyeceksiniz. Bence bir şans vermek önemlidir.