Ortadoğu ve Afrika'daki çatışmalar dünya genelindeki huzur ve barış seviyesini son 10 yıldır düşürmeye devam ederken Türkiye bu yıl da aldığı kötü notlarla listede üç sıra daha geriledi. Listenin başındaki ülke ve bölge ise değişmedi: İzlanda en huzurlu ülke Avrupa kıtası en huzurlu bölge oldu..
REKLAMUluslararası Ekonomi ve Barış Enstitüsü'nün yıllık Küresel Barış Raporu'na göre dünya 10 yıl öncesine göre daha az huzurlu bir yer haline geldi.
Rapora göre bunun nedenlerinin başında Ortadoğu ve Afrika'da yaşanan çatışma ve anlaşmazlıklar geliyor ve bu sorunlar barış ve huzur kadar dünya ekonomisini de kötü etkiliyor. Endekse göre bu huzursuzlukların dünyaya maliyeti trilyonlarca doları buluyor.
Raporda Türkiye ise 163 ülke arasında üç basamak daha düşerek 149. sıraya geriledi. 2017 raporunda Türkye 146. sıradaydı.
Reuters'a konuşan Ekonomi ve Barış Enstitüsü Başkanı Steve Killelea son 10 yılda dünya barışı ve ortalama huzurda kademeli bir düşüş yaşandığını ifade ederek şunları söylüyor:
"Bu yavaş ama kararlı düşüş trendinin başlıca nedeni Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki diğer ülkeleri de etkileyen çatışma ortamı. Buradaki sorunların çevreye ve oradan da dünya geneline taşması ile genel huzurda düşüş görülüyor. Avrupa 2015'ten bu yana ciddi bir göç ile karşılaştı. Libya ve Suriye'de yaşanan savaşlar sonucu 1 milyondan fazla insan Türkiye üzerinden veya deniz yoluyla Avrupa'ya kıtaya geldi. Ortadoğu ve Afrika'nın yanı sıra Afganistan, Pakistan ve Bangladeş gibi ülkelerden de ciddi göç dalgaları oldu.
Çok sayıda resmi veri, düşünce kuruluşu araştırmaları ve üniversite çalışmalarını inceledik ve 2017'de şiddetin dünya ekonomisine olan genel maliyetini 14,8 trilyon dolar olarak hesapladık. Bu kişi başına 2 bin dolar demek."
Raporda detayları ile belirtildiği üzere hesaplanmış olan bu 14,8 trilyon dolar, tüm dünya ekonomisinin yüzde 12,4'üne denk gelmekte. Bu tabloda iç ve dış çatışmalar/uzlaşmazlıklar nedeniyle güvenlik harcaaları en çok artan ülkeler ise Rusya, Çin ve Güney Afrika olarak görülüyor.
Dünya genelinde bölgelere göre 2018 barış ve huzur endeksi
Bu yıl 12. versiyonu yayınlanan rapor 163 ülke değerlendirilerek hazırlanıyor ve hem ülkeler özelinde hem de bölgeler genelinde Küresel Barış/Huzur Endeksi GPI (Global Peace Index) skoru belirleniyor.
Dünya nüfusunun yüzde 99,7'sini kapsayan araştırma 23 farklı niteliksel ve niceliksel göstergeye dayandırılıyor. Bu göstergeler üç tematik küme ve onların alt kümelerinde inceleniyor. Üç ana küme şunlar: 'Toplumsal Güvenlik', 'Devam eden İç ve Dış Anlaşmazlıklar' ve 'Militarizasyon Derecesi'.
2018 endeksine göre dünya genelinde huzur 2017'ye göre yüzde 0,27 azaldı ve bu üst üste yaşanan dördüncü düşüş olarak kayda geçti.
0 - 5 arası GPI skorunda sıfır, en huzurlu.
Bu grafikte görülen 9 bölgeden 6'sı 2017'ye göre az da olsa düşüş yaşadı. Bunları Avrupa, Kuzey Amerika, Asya Pasifik, Güney Amerika, Sahra altı Afrika ile Rusya ve Avrasya olarak belirlendi.
En huzurlu bölge Avrupa, en huzurlu ülke İzlanda
Barış ve huzurun ekonomik refah seviyesi ile son derece bağlantılı olduğu görülüyor. Killelea bu araştımanın şiddetin ekonomiye etkisini ölçen dünyadaki tek araştırma olduğunu aktarıyor. Avrupa dünya üzerindeki en huzurlu ve barışçıl bölge olarak kayda geçiyor. Buna rağmen 2008'den bu yana Avrupa kıtasındaki ülkelerin yüzde 61'i endekste arka arkaya düşüş yaşamaya devam ediyor.
Endekste en huzursuz ülkeler Suriye, Güney Sudan ve Irak olarak listelenirken en huzurlu ülke sıralaması son birkaç yıldır olduğu gibi bu yıl da aynı kaldı: İzlanda, Yeni Zelanda, Avusturya, Portekiz ve Danimarka ilk beşteki pozisyonlarını korudu. Bu durum huzurlu ülkelerin ekonomide potansiyel olarak kişi başına iki bin dolar avantajlı şekilde yarışa başladığını da gösteriyor.
Suriye en kötü noktada
Birleşmiş Milletler'in Mayıs ayı verilerine göre Suriye'deki insani kriz son yedi yıldaki en yüksek seviyeyi görmüş durumda. Komşusu Irak'ta IŞİD yenilmiş olmasına rağmen Suriye sınırı boyunca bazı yerlerde tehdit oluşturmaya ve bölgeyi istikrarsızlaştırmaya devam ediyor.
Uluslararası Yerdeğişimi Gözleme Merkezi raporuna göre yalnızca 2017'de yaşadığı yerleri şiddet ve çatışma nedeniyle terk etmek zorunda kalan dünya genelindeki toplam 11,8 milyon insanın yarısı Sahra altı Afrika bölgesinde.
Türkiye en kötü notu komşu ilişkilerinde aldı
Ege'de ve Akdeniz'de anlaşmazlıkları artan, Ermenistan, Suriye ve Irak gibi ülkelerle siyasi, ekonomik ve askeri sınır problemleri yaşamaya devam eden Rusya, İsrail, İran, ABD ve AB üye devletleri gibi pek çok ülke ile ilişkileri bozulan veya gerilen Türkiye en kötü notu komşuluk ilişkilerinde alırken en kötü ikinci notu da 'siyasi terör' başlığında aldı.
Türkiye raporun Avrupa bölümünde değerlendirimeye alınırken Avrupa ülkeleri sıralamasında sonuncu oldu. Avrupa ortlaması 1,681 iken Türkiye'nin GPI skoru 2,898 olarak tanımlandı. Bu bölgede Polonya ve Macaristan ile birlikte en keskin düşüşü yaşayan Türkiye için raporda
REKLAM"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın giderek sertleşen politikaları 'politik terör' başlığında yaşanan düşüşün en ciddi nedeni olurken, Kürtlere karşı Suriye'de gerçekleştirilen operasyonlar da 'komşuluk ilişkileri' başlığındaki düşüşe neden olmuştur" deniyor.
Türkiye -5 en kötü not olacak şekilde- "iç ve dış anlaşmazlık" alanında 3,2; "toplumsal güvenlik" alanında 3,2; "militarizasyon seviyesi" alanında 2; "komşu ülkelerle ilişkiler" alanında 5 ve "siyasi terör" alanında 4,5 ile oldukça kötü notlar aldı.
Türkiye ile birlikte 92 ülke daha listede düşüş yaşarken 71 ülke listede daha barışçıl ve huzurlu pozisonlara yükseldi.