Doğu Akdeniz'deki doğalgaz rezervleri İsrail'in Arap komşuları ile ilişkilerini nasıl etkiledi?

Doğu Akdeniz'deki doğalgaz rezervleri İsrail'in Arap komşuları ile ilişkilerini nasıl etkiledi?
© Reuters
© Reuters
By Hüseyin KoyuncuAP, Reuters
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

İsrail, Doğu Akdeniz bölgesinde doğal gaz rezervlerini keşfettikten yaklaşık on yıl sonra bölgedeki jeopolitik konumunu önemli ölçüde güçlendirdi İsrail, özellikle son yıllarda yeraltı kaynakları sayesinde komşularıyla güçlü ekonomik bağlar kurmayı başardı

REKLAM

İsrail, Doğu Akdeniz'de doğal gaz rezervlerinin keşfinden yaklaşık on yıl sonra bölgedeki jeopolitik konumunu önemli ölçüde güçlendirdi.

Yaklaşık 900 milyar metreküp doğalgaz rezervi bulanan İsrail, özellikle son yıllarda yeraltı kaynakları sayesinde komşularıyla güçlü ekonomik bağlar kurmayı başardı.

Filistin ile barış görüşmelerine yönelik hiçbir mesafe katetmese de, İsrail kurulduğundan beri düşman sayılan Mısır ve Ürdün gibi Arap ülkeleri ile yakınlaştı.

Geçtiğimiz hafta, bölgede gaz üretimi, tüketimi ve geçiş ülkelerinin belirlenmesi için Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün, Filistin ve ev sahibi Mısır'ın enerji bakanları 'Doğu Akdeniz Gaz Forumu'nun kurulması için Kahire'de bir araya geldi.

İlgili ülkelerin bakanları, bölgedeki gaz potansiyelinin verimli kullanılması için teknik ve ekonomik alanlarda verimli iş birliğinin yolunu açmak üzere çalışma taahhüdünde bulundu. Bu toplantıda Türkiye'nin bulunmaması dikkat çekti.

İsrail doğal kaynaklarıyla 'barış' elde etmeyi hedefliyor

Bölgedeki Arap ülkeleri ile birlikte 'ekonomik barış' olarak yorumlanan bu yeni ittifak konusunda İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, "Bundan 40 yıl önce imzalanan barış anlaşmasından bu yana Mısır ve İsrail arasındaki en önemli ekonomik işbirliği olduğunu düşünüyorum." yorumunda bulundu.

Reuters

Doğu Akdeniz'de gaz rezervlerin keşfedilmesinin "politik bir değerinin" olduğunun altını çizen Steinitz, "İsrail, Arap dünyasına ve Avrupa'ya doğalgaz ihraç etmekte. Bu 10-15 yıl önce bir rüya gibi gelebilirdi." ifadelerini kullandı.

'Filistin meselesi çözülmeden tam barış sağlanamaz'

İsrail’in eski Ürdün ve Avrupa Birliği Büyükelçisi Oded Eran ise, "Bu anlaşmalar, İsrail’e komşu ülkelerle ilişkilerine yeni bir boyut kazandırdı. Güvenlik işbirliğine bir de ekonomiyi kattığınızda, ülkeler arasındaki bağlar güçleniyor. Bunun jeo-stratejik sonuçları var." dedi.

Eran, ekonomik çıkarların İsrail’i Orta Doğu’ya tam olarak entegre etmeye yetmeyeceğini, Filistinlilerle ilişkilerin normalleşmeden, Arap ülkeleri ile tam barışın sağlanamayacağını vurguladı.

Reuters

Filistin Doğu Akdeniz Gaz Forumu'na dahil edilmekten memnuniyet duyan Filistinli yetkililer, Gazze kıyılarında kendi doğal gaz alanlarını geliştirmeyi umuyor. Ancak bu bölge halen İsrail'in kontrolü altında.

AP'ye konuşan eski bir Filistinli ekonomi bakanı, "Başka çaremiz olmadığı için İsrail'den gaz ithal ediyoruz, elbet bir gün bu durum değişecek." dedi.

İsrail Mısır'a doğal gaz ihraç edecek

İsrail, yeni doğal kaynaklarıyla kömürden kurtulmayı ve dünyada önemli bir enerji ihracatçısı olarak hem ekonomik hem politik bir kazanım elde etmek istiyor.

Geçtiğimiz yıl, İsrail Mısır ile 15 milyar dolarlık gaz anlaşması imzaladı. İsrail'in Mısır'a ihracatının 10 yıl içinde yıllık 7 milyar metreküpe ulaşmasının beklendiğini söyleyen Yuval Steinitz, "İhracatın yarısının Mısır'ın iç pazarında kullanılması bekleniyor." dedi.

Steinitz, artan gaz üretimini satışa sunmak ve diplomatik ilişkileri geliştirme planında bunun önemli bir adım olduğunu belirtti.

İsrail'den Avrupa'ya doğal gaz taşıması öngörülen boru hattı anlaşması imzalandı

Geçtiğimiz Kasım ayında, İsrail, Kıbrıs, Yunanistan ve İtalya Doğu Akdeniz doğalgazının Avrupa'ya Akdeniz'in altından yapılacak boru hattıyla gönderilmesi için iş birliği anlaşması imzaladı.

Proje kapsamında İsrail ve Kıbrıs'ın deniz bölgelerinden çıkarılacak doğalgaz, deniz altına döşenecek EastMed adı verilen bir boru hattı ile Kıbrıs'tan sonra Yunanistan'ın Girit adasına, oradan da Mora Yarımadası'na, daha sonra da İtalya'ya aktarılacak.

Avrupa Birliği (AB) tarafından da desteklenen projeler arasında yer alan boru hattının inşaatında teknik ve finansal güçlüklerle karşılaşılacağı belirtiliyor. Gelecek hafta AB'nin onayına sunulması beklenen anlaşmanın, Şubat 2019'da onaylanabileceği değerlendiriliyor.

Yıllık 20 milyar metreküplük kapasiteye sahip olacak hattın inşası için gerekli yatırım miktarı yaklaşık 7 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

REKLAM

'İsrail, Türkiye'yi Doğu Akdeniz'de izole etmek istiyor'

Diplomatik kaynaklar boru hattının, en kolay ve en ucuz yolunun Kıbrıs ile Türkiye arasında döşenmesi olduğunu ancak böylesi bir projenin Kıbrıs sorunu çözülmeden hayata geçirilemeyeceğine dikkat çekiyor.

Uzmanlar, İsrail’in Doğu Akdeniz'de bir tür "mini-OPEC" olan Filistin'in de yer aldığı Doğu Akdeniz Gaz Forumu ile rakip olarak gördüğü Türkiye ile İran'ı bölgede izole etmeyi hedeflediğini ifade ediyor.

Erdoğan'dan Doğu Akdeniz açıklaması : Denizlerdeki haydutlara meydanı bırakmayacağız

Kıbrıs Rum kesiminin, KKTC ve Türkiye'nin hak iddia ettiği bölgelerde tek taraflı ihale ve arama çalışmaları çabası, Türkiye tarafından tepkiye neden olmuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye'yi adeta denize ayak basamayacak hale getirmeyi amaçlayan çabalara asla izin vermeyeceğiz. Aynı şekilde Doğu Akdeniz'deki doğal kaynakların ülkemiz ve KKTC dışlanarak adeta gasp edilmesine yönelik girişimleri kesinlikle kabul etmeyeceğiz." ifadelerini kullanmıştı.

Euronews Türkçe, WhatsApp'ta ücretsiz bültenimize abone olun, Türkiye ve dünya gündeminden seçtiğimiz haberler her gün telefonunuza gelsin! Abone olmak için tıklayın

REKLAM
Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Rum Enerji Bakanı: Kıbrıs'ta bulunan doğal kaynaklar Avrupa Birliği'ne ait

İsrail ordusu, Han Yunus kentinin doğusuna sürpriz baskın düzenledi

İsrail askeri istihbarat direktörü General Aharon Haliva istifa etti