Her ne kadar yerel seçimlerde 81 ilde sadece 5 belediyenin başına kadın başkanlar geçmiş olsa da, mahalle düzeyinde kadının adı artık çok daha güçlü çıkıyor.
REKLAMHer ne kadar yerel seçimlerde 81 ilde sadece 5 belediyenin başına kadın başkanlar geçmiş olsa da, mahalle düzeyinde kadının adı artık çok daha güçlü çıkıyor.
Buna en güzel örnek de, beyaz tülbendi, masmavi gözleriyle bize umut dolu bakışlarını doğrultan Fatma Türkan.
49 yaşındaki Türkan, 650 bin nüfuslu Batman kentinin ilk kadın muhtarı oldu. Adana’da fabrika işçisi bir babanın altı çocuğundan biri olarak lise düzeyine kadar okula gitmiş. Okulda onu ayırt eden en büyük özelliği ise edebiyat konusundaki sıradışı yeteneği, kompozisyonlarıyla aldığı ödüller olmuş.
Çevresindekilerin anlatısıyla, insanlarla iletişimi çocukluktan beri her dönemde güçlü ve yapıcıymış; liderlik vasıfları o dönemden kalmış.
23 yaşındayken babası gibi bir fabrika işçisiyle evlenip, 6 çocuk doğurmuş. On beş yıl önce de baba ocağı Batman’a geri dönmüş ve o zamandan beri muhtar seçilmeyi bşardığı Sağlık mahallesinde yaşıyor.
Yılmaz Güney’in bütün filmlerini izlemiş, ıssız bir adaya düşse yanına mutlaka Kuran-ı Kerim alacak kadar dindar, bir yandan da kadına şiddet uygulayanlar karşısında gözünü kırpmadan mücadele eden bir özgürlük savaşçısı Batman’ın ilk kadın muhtarı.
Euronews Türkçe’ye konuşan Türkan, “18 bin nüfuslu, 6 bin seçmenli mahallemde derdini dinlemediğim kimse, çalmadığım kapı kalmamıştır,” diyor.
Yoksulluk ve işsizlik en büyük sorun
Batman, günde 17 bin varil ham petrol üretimiyle en çok petrol üretilen kent olmasına rağmen, Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre her daim yoksulluk ve işsizlik oranlarında birinci sırada yer alıyor.
Gençlerinin büyük kısmı üniversite mezunu olmasına rağmen, ya oto yıkamacı ve çaycılık gibi vasıfsız işlerde geçimlerini sağlıyorlar, ya da işsizler.
Batman’da son istatistiklere göre her dört gençten biri işsiz
Bir zamanlar kadın cinayetleri istatistiklerinde ilk sıralarda gelen Batman’da son on yıldır kadın hakları ve kız çocuklarının okutulması konularında özellikle sivil toplum kuruluşları ve uluslararası örgütlerin desteğiyle önemli bir ilerleme kaydedildi. Bu da en önemli meyvesini, 31 Mart yerel seçimlerinde muhtar olabilmek için büyük bir seferberlik içerisine giren kadınlarla birlikte verdi.
Kentin merkez mahallelerinde 25, iki köyde 2 kadının muhtar adayı olduğu Batman’da bu durum bir ilk olarak nitelendiriliyor. “Elimizin hamuruyla mahalleyi yoğuracağız” diyen muhtar adayı da oldu, kahvelere kadar gidip esnafla temas halinde olan kadınlar da.
50 yıldır görevde olan mevcut muhtarı geride bıraktı
Fatma Türkan’ın ailesinde erkekler kentte farklı mahallelerde 49 yıldır muhtarlık görevini sürdürüyor. Bir nevi babadan oğula geçen bir gelenek haline gelmiş. Bu eril gidişatı kıran da, 50 yıldır bu göreve seçilen mevcut muhtarı 100 oy farklı ile geride bırakarak 7 erkek rakibine karşı ipi göğüsleyen Fatma hanımın kendisi olmuş.
Bölge sakinlerinin ifadesiyle “şuna oy ver” diyen kocasına “hayır bu kez kadın muhtar adayına oy vereceğim” diyen kadınların gücü kendini bu şekilde göstermiş. Mahalle seçmeninin yanı sıra, eşi, oğulları, komşularının eşleri de en az kadınlar kadar kendisine ilgi ve destek vermişler.
Uzmanlara göre özellikle ataerkil ve feodal ilişkilerin sürdüğü kültürlerde en büyük mağdurlar yine kadınlar oluyor. Muhtar Türkan da kız çocuklarının okutulması, kadına şiddeti önlenmesi, kadın hakları ve özgürlüklerinin tanınması konusunda daha önce olduğu gibi bundan sonra da çabalarını artıracağını belirtiyor.
Kampanya sürecinde kapı kapı dolaşan Türkan, mahallelerine park yapılmasından, yeşil alanların genişletilmesine, asfalt yüzü görmemiş yolların tadilatına, kadınların hava karardığında yürümekten çekindiği karanlık yolların aydınlatılmasına dek vaatlerde bulundu.
Batman’da yerel halkın gündelik ihtiyaçlarının tam kalbine dokunan projeleri var: bölgeye ilk taziye evini yaptırmak, işsiz gençler için bir gençlik evi kurmak gibi. Taziye evi için şimdiden boş arazi bile tespit etmiş.
Rol model olacak
Bölgede muhtarlarla daha çok temas halinde olanların kadınlar olması da, Fatma Türkan’ın bundan sonraki dönemlerde hemcinsleriyle iletişimini kolaylaştıracak; kadının yereldeki karar alma süreçlerinde varlığıyla erkeklere de rol model olacak.
“Çünkü artık her şey yerelden başlıyor"
REKLAM“Eşimle ve oğullarımla ilişkilerimi kurarken, kızlarımı okuturken de buna örnek olmaya çalıştım. Kadının iş hayatında yer almasının, ayaklarının yere basmasının önemine hep dikkat çektim. Beni bugün bilhassa kadınların oy ve destekleri ile mahalle muhtarlığına taşıyan asıl etken de budur,” diye ekliyor.
Kadın emeğine yönelik dükkan kurulacak
Muhtar Türkan’ın kadının sosyo-ekonomik güçlenmesi ve mahrumiyet konularının azaltılması açısından oldukça somut projeleri de var. Örneğin, iş hayatına atılacak cesarete ve imkana sahip olmayan mahalle kadınlarının ürettikleri tandır ekmeklerini ve diktikleri yazmaları satabilecekleri bir dükkan kurmayı önceliklendiriyor.