İstanbul'da yeniden seçim kararı alan YSK'nın görev ve yetkileri nedir, nasıl karar alır?

İstanbul'da yeniden seçim kararı alan YSK'nın görev ve yetkileri nedir, nasıl karar alır?
By Beraat Gokkus
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Türkiye'de 31 Mart'ta yapılan yerel seçimlerin ardından özellikle İstanbul'daki seçimle ilgili yapılan itirazlar YSK'yı ülke gündemine oturttu. 31 Mart'tan bu yana İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı'nın mazbatasını veremeyen YSK nasıl çalışıyor, görev ve yetkileri nelerdir?

REKLAM

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde AK Parti'nin olağanüstü itirazını oy çokluğuyla kabul etti.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi 23 Haziran Pazar günü yeniden yapılacak.

31 Mart'ta gerçekleşen yerel seçimlerde İstanbul'daki sonuçlarda belirsizlik, şaibe iddiaları ve AK Parti'nin itirazları tüm gözleri Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) çevirmişti. Kurum verdiği son kararla Türkiye'yi yeni bir seçim atmosferine soktu. Peki Yüksek Seçim Kurulu nasıl çalışıyor, görev ve yetkileri neler?

Ne zaman ve nasıl kuruldu?

Seçimlerin yönetimi ve denetimi ile ilgili kurumların geçmişi 20. yüzyılın başına, 1908 yılına kadar gidiyor. Osmanlı döneminde bu anlamda ortaya çıkan ilk kurumlar "Heyet-i Teftişiye (Denetim Kurulu) Heyet-i İntihabiye (Seçim Kurulu)" ismini taşıyor. YSK'nın geçmişi ise 1950 yılına kadar uzanıyor.

YSK 16.02.1950 tarih ve 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu ile Ankara'da görev yapmak üzere kuruldu. Bu kanun ile "seçim sürecinde yargı denetimi esası" gelmiştir. 1961 yılında yürürlükten kalkan 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu, seçim kurullarını bütün işlerinin görülmesinde yargıç gözetim ve denetimine tabi kıldı.

YSK'nın resmi sitesine göre 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu ile kurulan Yüksek Seçim Kurulu, 26 Nisan 1961 tarih ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda da yer alıyor.

YSK sitesinde, "5545 sayılı kanunla getirilen esaslar bu kanunla da korunmuş, kanunun 9. ve 10. maddesi; 5545 sayılı kanunun 57. ve 58. maddeleriyle aynı içerikte düzenlenmiştir." deniliyor.

1961 ve 1982 Anayasalarında yer verilen YSK böylece Anayasal bir kurum haline geldi.

YSK'nın kaç üyesi var?

YSK'nın, Yargıtay ve Danıştay'ın genel kurullarının üyelerinden seçilmiş 9 üyesi bulunuyor. YSK'da siyasi partilerin temsilcileri de görev alıyor. Günümüzde YSK'da AK Parti, CHP, HDP, MHP ve İYİ Parti'nin birer temsilcisi var. Siyasi parti temsilcilerinin YSK'da oy kullanma yetkisi bulunmuyor.

YSK'nın başkanı ve başkan vekili de Yargıtay ve Danıştay genel kurulları üyeleri arasından seçiliyor.

YSK başkanı ve üyeleri nasıl seçilir?

Altısı Yargıtay, beşi Danıştay genel kurullarının kendi üyeleri arasından gizli oyla on bir kişi seçiliyor. Bunlar gizli oy ve salt çoklukla aralarından bir başkan ve bir başkan vekili seçiyor. Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasından kura ile ikişer üye yedek üyeliğe ayrılırken başkan ve başkan vekilleri kuraya girmiyor.

YSK üyeleri kaç yılda bir seçilir?

5545 sayılı kanunun 12. maddesinde Yüksek Seçim Kurulu için üye seçiminin her 2 yılda bir ocak ayının ilk haftasında seçileceği belirtiliyor.

YSK'nın görev ve yetkileri nelerdir?

Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkileri; 7062 sayılı kanunun 6. maddesi ile 298 sayılı Kanunun 14. maddesinde belirtiliyor.

Buna göre YSK'nın başlıca görev ve yetkileri şu şekilde:

  • Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak veya yaptırmak, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları incelemek ve kesin olarak karara bağlamak

  • Seçmen kütüğünün oluşturulması, güncellenmesi, yönetilmesi ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemek

  • Seçim sürecinde, seçmenlerin hak ve yükümlülükleri ile seçim iş ve işlemlerinin anlatılması amacıyla radyo ve televizyonlarda zorunlu yayın kapsamında yayınlanmak üzere tanıtım programları hazırlamak veya hazırlatmak

  • Engelli seçmenlerin oy kullanmalarını kolaylaştıracak her türlü tedbiri almak

  • Yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanmalarını kolaylaştıracak tedbirleri almak

  • İl ve İlçe seçim kurullarının teşekkülünü sağlamak, İl seçim kurullarının teşekkülüne, işlemlerine ve kararlarına karşı yapılacak itirazları, oy verme gününden önce ve itiraz konusunun gerektirdiği süratle, kesin karara bağlamak

  • Seçim türüne göre sandık bölgesi seçmen sayısını belirlemek

  • Seçimlerden sonra, kendisine süresi içinde yapılan, seçimin sonucuna müessir olacak ve o çevre seçiminin veya seçilenlerden bir veya birkaçının tutanağının iptalini gerektirecek mahiyette itirazları, alt kurullara yapılan itirazların silsilesine ve sürelerine uygunluğunu araştırmaksızın inceleyip kesin karara bağlamak.

Yüksek Seçim Kurulu'na yapılan itirazlar sonrası kurul tam sayı ile toplanıyor ancak salt üye çokluğu ile karar alıyor. Oylamada eşitlik çıkınca sonucu başkanın oy belirliyor.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

AK Parti İstanbul’da seçiminin iptalini ve karar verilene kadar mazbata verilmemesini istedi

YSK, Maltepe'de tüm oy sayımlarının iptali kararını kaldırdı, kalan sandıklarda sayım devam edecek

YSK’nın KHK kararından sonra 9 belediye başkanlığının HDP'den AK Parti'ye geçmesi bekleniyor