Yeni askerlik kanun tasarısı Meclis'te: Muhalefetin eleştirileri ve iktidarın argümanları neler?

REKLAM

Türkiye'de yeni askerlik sistemini kapsayan Askeralma Kanunu Teklifi TBMM Genel Kuruluna sunuldu. AK Parti, meclisteki tüm partilerin uzlaşısıyla yol almak istediğini dile getirirken, ana muhalefet partisi CHP, HDP ve İYİ Parti'den kanunla ilgili çekinceler ve eleştiriler geldi. Peki yeni askerlik kanunu tasarısı neleri içeriyor ve kanunla ilgili kim ne diyor?

Meclise sunulan yeni askerlik kanunu teklifi neleri içeriyor?

Yeni askerlik kanununa göre; askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek. Hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak. Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesiyle terhise hak kazandığı tarihten itibaren Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülecek sayıda ve 6 ay süreyle sınırlı olmak üzere askerlik hizmetine devam edecek, bu sürenin sonunda terhis edilecek. Askerlik çağı, Cumhurbaşkanınca 5 yıla kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecek.

Diğer yandan istekli olanlardan Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda yükümlü, 240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı peşin ödeyerek ve bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlayarak askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak. İstekli miktarının bedelli askerlikten yararlandırılacak miktardan fazla olması halinde, bedel ödemeye istekli olanlar kurayla seçilecek. Askerlik çağına girmeden önce yaşları değişenlerin yoklamaları, değişen yaşlarına göre yapılacak. Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri, askerlik işlemlerinde dikkate alınmayacak.

Yurt dışında en az 3 yıl süreyle fiilen çalışanlar, Milli Savunma Bakanlığınca verilecek uzaktan eğitimi alanlar, durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk konsoloslukları aracılığıyla askerlik şubelerine başvuranlar dövizle askerlik hizmetinden yararlanacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte yoklama kaçağı, bakaya veya saklı olanlar, bir defaya mahsus olmak üzere ilk bedelli askerlik kurasına girebilecek.

• Bedelli ve 6 ay askerlik komisyonda kabul edildi: Yeni askerlik sistemi nasıl olacak?
• Dövizli ve bedelli askerlik fiyatı eşitleniyor: Gurbetçiler vatandaşlıktan çıkmayı tartışıyor

AK Parti: Teklifin geri çekileceği iddiaları asılsız

Yeni kanun tasarısının geri çekileceği iddiaları ile ilgili hükümetten yalanlama geldi. AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan Askeralma Kanunu Teklifinin geri çekileceği iddialarının asılsız olduğunu söyledi: "AK Parti Grubu olarak teklifimizin arkasındayız. Değişiklikler, revizeler olabilir ama kanun teklifinin çekilmesi söz konusu değildir."

Diğer yandan teklifin "olağanüstü bir süreç varmış" gibi algılandığına değinen Turan, "Hayır, böyle değil. Askerlik Kanunumuz 1927 tarihli. Zaman zaman değişiklikler, revizeler olmuş ama esaslı olarak yüz yıldan beri olan bir kanun. İhtiyaçlar, şartlar, güvenlik parametreleri değişti. Bunlar değerlendirildiğinde tüm paydaşlarla toplantı yapıldı. Genelkurmayı var, bakanlar var, milletvekilleri var. Herkesin ortak kanaatiyle bir kanun teklifi hazırlandı. AK Parti Grubu, bu teklifi Meclise gönderdi." diye konuştu.

CHP: Cumhurbaşkanına istediği kişiyi askerlikten muaf tutma yetkisi yeniden düzenlenmeli

Yeni askerlik kanununa muhalefetten bazı tepkiler geldi. CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, yeni düzenlemenin en önemli maddelerinden birinin 45. madde, cumhurbaşkanına verilen yetki maddesinin olduğuna işaret etti: "Bu madde 1970'li ve 1984 yıllarında olan bir madde ancak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi geldikten sonra bu madde güvencesiz kalmıştır, altı boşaltılmıştır. Bu madde Cumhurbaşkanına, 20 yaşın üstündeki, istediği herhangi bir topluluğa askerlikten muaf tutma yetkisi veriyor. Eski düzenlemede Genelkurmay Başkanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı şartı vardı ancak yeni teklifte Genelkurmay Başkanlığının teklifi ortadan kaldırılıyor. Bakanlar Kurulu zaten olmadığından doğal olarak bu şartta da ortadan kalkmış oluyor." diye konuştu.

Öte yandan Özkoç, söz konusu maddenin "Genelkurmay Başkanlığı'nın teklifi ve MGK'nın onay şartları maddeye eklenirse Cumhurbaşkanına askerlikten muaf yetkisi verilebilir." şeklinde revize edilmesi halinde itirazlarının ortadan kalkacağını belirtti.

AK Parti milletvekilleri ise söz konusu madde ile "cumhurbaşkanına extra yetkiler veriliyor" iddialarının doğru olmadığını savunuyor. AK Parti Grup Başkanvekili Başkanvekili Bülent Turan, "Cumhurbaşkanımıza verildiği iddia edilen yetki zaten var olan yetki. Teknik olarak önceden bu yetkiyi Bakanlar Kurulu yürütme adına kullanırken, bugünkü sistemde Bakanlar Kurulu olmadığı için o ifadenin yerine 'Cumhurbaşkanı' eklenecek yani yeni bir yetki yok. Olan yetkinin yeni sisteme göre revize edilmiş hali söz konusu. O yüzden tüm ortak taleplerle beraber sürecin değerlendirileceği kanaatindeyim." ifadelerine yer verdi.

Muhalefet ayrıca, yeni askerlik kanunuyla birlikte Türkiye’nin NATO’nun en güçlü ikinci askeri gücü olma vasfını da yitireceğini dile getiriyor.

"Zorunlu askerlik yerine afetlerde sivil savunma görevi verilsin"

Öte yandan CHP zorunlu askerlik maddesine de bazı eleştiriler yöneltti. CHP İzmir Milletvekili Mehmet Ali Çelebi: "Bedelli askerlikte bir aylık zorunlu askerlik kaldırılması gerekir. Bunun yerine alternatif olarak afetlerde sivil savunma görevi verebiliriz" şeklinde konuştu.

MHP ise parti olarak yeni kanun tasarısını olumlu değerlendirdiklerini belirtti. MHP Bursa Milletvekili Mustafa Hidayet Vahapoğlu, parti olarak teklife destek vereceklerini söyledi ve teklifin yasalaşmasıyla herhangi bir zafiyete yol açılmadan gerekli tedbirlerin alınmasını istedi.

İYİ Parti İzmir Milletvekili Dursun Müsavat Dervişoğlu ise, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarının yeni kanun teklifine ilişkin henüz bir açıklama yapmamasını eleştirdi. Dervişoğlu, "Genelkurmay Başkanlığının görüşünün ne olduğunu öğrenmeyi murat etmek hem bizim hem de aziz milletimizin hakkıdır. Bu kanun Mecliste görüşülürken Genelkurmay Başkanlığımızı açıklama yapmaya ve konuyla ilgili kamuoyunu aydınlatmaya davet ediyorum." dedi.

"Bu yasayla askerlik açlık sınırında yaşayanlara düşüyor"

Yeni askerlik kanunu teklifine HDP'den de eleştiriler geldi. HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül, vicdani ret konusunda pek çok ülkede düzenlemeler bulunduğuna değinerek, "Bizim bu konuda ülkemizde ciddi bir muhafazakarlık, ciddi bir tutuculuk ve ciddi bir ret söz konusudur." dedi.

Bülbül, Avrupa Birliği ülkelerinden 21'inde zorunlu askerliğin bulunmadığını 28 NATO ülkesinin 23'ünde profesyonel ordunun mevcut olduğunu söyledi: "Bu hakikatler konuşulmadan, bu hakikatler bilinmeden yapılacak olan askerlik yasasının birtakım eksiklikler içereceğini düşünmekteyiz." ifadesini kullandı.

Diğer yandan HDP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan ise, "Bu yasayla askerlik yapmak, daha çok yoksullara, işsizlere, açlık sınırında yaşayanlara düşüyor." diyerek yeni kanunu eleştirdi.