Türkiye'nin askeri operasyonu Avrupalı ülkelerin Suriye'de tutulan IŞİD militanlarının kaçma ya da evlerine dönme riskine karşı harekete geçirdi
REKLAMTürkiye'nin askeri operasyonu Avrupalı ülkelerin Suriye'de tutulan IŞİD militanlarının kaçma ya da evlerine dönme riskine karşı harekete geçirdi.
Aralarında Fransa, İngiltere ve Almanya'nın bulunduğu altı Avrupa Birliği ülkesi bu kişilerin Suriye'deki kamplardan Irak'a gönderilmesi sürecini hızlandırmaya başladı.
Türkiye'nin ağır bombardımanı altındaki SDG'nin elinde beşte biri Avrupalı olmak üzere yaklaşık 10 bin IŞİD'li ya da IŞİD ile bağlantısı olduğu sanılan kişi bulunuyor.
Türkiye'nin operasyona başlamasından önceki süreçte Avrupalı ülkeler, bu kişilerin Irak'a gönderilerek savaş suçundan yargılanmasını sağlayacak bir mekanizmanın oluşturulması üzerinde çalışıyordu. Kamuoyunun tepkisinden, yeterli delil toplayamama riskinden ve Avrupa topraklarında yeniden saldırı tehlikesinin yaşanmasından endişelenen Avrupalı ülkeler, vatandaşlığı bulunan IŞİD militanlarını evlerinde yargılama fikrine karşı bir tavır sergiliyor.
Onun yerine ise IŞİD'e karşı mücadele vermiş olan Irak'ta bu davaların görülmesi isteniyor.
Uluslararası mahkeme seçeneklerde yok
Avrupa Birliği'nin on bir farklı ülkesinden gelen uzmanlar geçtiğimiz haziranda ilk defa toplanarak seçenekleri masaya yatırdı. Fakat Irak yargı sistemine duyulan güvensizlik görüşmelerde somut adımların atılamamasına neden oldu. Türkiye'nin askeri harekatı ise süreci canlandırdı.
Aralarında Fransa, İngiltere ve Almanya'nın da bulunduğu 6 ülke görüşmelerde tamamıyla uluslararası bir mahkeme tezini eleyerek ellerindeki seçenekleri görüştü. Uluslararası bir mahkemenin istenmemesinin nedenleri arasında oluşturulmasının yıllar alması riski ve BM Güvenlik Konseyi'nin onayını elde edememesi tehlikesi yatıyor. Son olarak 11 Ekim'de Kopenhag'da buluşan uzmanlar daha çok iki sistemi birleştiren bir yapı üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırdı. Bu görüşmeler Bağdat yönetimi ile de eş güdümlü olarak yürütüldü.
- Türkiye'den Suriye'deki IŞİD'li tutuklular hakkında açıklama: Gözetimlerini biz üstleneceğiz
- Kamplarda tutulan Avrupalı IŞİD'liler Türk askerini bekliyor: Ülkemize dönmek istiyoruz
- Putin'den uyarı: Türkiye’nin operasyonu IŞİD tehdidini canlandırabilir
Irak'tan yargı için nakit talebi
Irak ile müzakerelerde diğer bir sorun da Bağdat yönetiminin tutuklu bulunan Avrupalı savaşçıların yargılanmasını nakde çevirmeye çalışması. Bağdat bu noktada Avrupalı ülkelerden milyon dolarlar talep ediyor.
Irak Başbakanı Adel Abdul Mehdi geçtiğimiz haziranda yaptığı açıklamada hükümetin IŞİD'li yabancı militanlar için dava açma sürecini araştırdığını fakat şu ana kadar kendilerine ciddi bir teklif gelmediğini açıkladı.
Avrupalı diplomatlar ise Iraklı mevkidaşları ile konu hakkında görüşmelerin operasyonun ardından hızlandığını fakat bir sonuca henüz varmadığını belirtiyor.
Irak'ta İnsan Hakları İzleme Örgütü'nde araştırmacı Belkis Wille, "Iraklılar bunun için para verilmesini, her ülkeyle yazılı bir anlaşma yapılmasını ve dava süreçleri ile ilgili kendilerine eleştiri yapılmamasının teyit edilmesini istiyor.
Suriye'nin kuzeyinde yasal bir sistemin bulunmaması nedeniyle Batılı ülkeler de IŞİD'li militanların Irak'ta yargılanmasına sıcak bakıyor.
Avrupalı yetkililer bununla birlikte asıl önceliği ABD Başkanı Donald Trump'ı ikna ederek Ankara'nın askeri harekatına son vermesini sağlamak olarak gösteriyor. Zira harekatın IŞİD'e karşı koalisyonu zayıflattığı ve bunun da örgütün kalan az sayıdaki gücünü cesaretlendirebileceğinin altını çiziyor.