Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda düzenlemeler içeren Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
REKLAMYargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda düzenlemeler içeren Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Yasalaşan kanun teklifinde, 15 yıl kıdemli avukatlara yeşil pasaport verilmesi; pasaportu iptal edilenlere ilişkin yeni pasaport başvurusu şartları; hakim adaylığı sınavına girmek ve avukatlık veya noterlik stajına başlamak için ön sınav; aile mahkemesine ilişkin değişiklikler; soruşturma evresinde tutukluluk süresi; kamu davasında 5 yıl erteleme; seri muhakeme usulü; basit yargılama usulü gibi değişikler yer alıyor.
Yasanın içindeki hükümler en erken 1 Ocak 2020, en geç ise 1 Eylül 2020 tarihinde yürürlüğe girecek.
Pasaportu iptal edilenler için yeni pasaport
Kanuna göre, pasaportu iptal edilenler için pasaport verilebilecek, ancak bu karar yine İçişleri Bakanlığının inisiyatifinde. Pasaportu iptal edilenlerden yalnızca bazı şartları yerine getirenler yeni pasaporta başvurabilecek.
Buna göre,
- Hakkında devam etmekte olan herhangi bir idari veya adli soruşturma veya kovuşturma bulunmayanlar,
- Kavuşturmaya yer olmadığına, beraatine, ceza verilmesine yer olmadığına, davanın reddine veya düşmesine karar verilenler,
- Mahkûmiyet kararı bulunanlardan cezası tümüyle infaz edilenler veya ertelenenler,
- Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilenler yeni pasaport başvurusunda bulunabilecek.
Avukatlık stajı için ön sınav getiriliyor
Yasalaşan yargı reform paketi kapsamında ayrıca, hâkim adaylığı sınavına girmek ve avukatlık veya noterlik stajına başlamak için Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında veya İdari Yargı Ön Sınavında başarılı olmak şartı getirildi.
Sınavların yapılma şekli ile sınavlara ilişkin diğer hususlar Hâkimler ve Savcılar Kurulu, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Noterler Birliğinin görüşü alınarak Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.
Soruşturma evresinde tutukluluk süresi
Kanuna göre soruşturma evresinde tutukluluk süresi, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işler bakımından altı ayı, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işler bakımından ise bir yılı geçemeyecek.
Ancak, Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu olarak işlenen suçlar bakımından bu süre en çok bir yıl altı ay olacak ve gerekçesi gösterilerek altı ay daha uzatılabilecek.
Seri muhakeme usulü
Soruşturma evresi sonunda aşağıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde kararı hızlandırmak için 'seri muhakeme usulü' uygulanacak.
Seri muhakeme usulünün uygulanabileceği maddeler arasında,
- Hakkı olmayan yere tecavüz
- Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokma
- Gürültüye neden olma
- Parada sahtecilik
- Mühür bozma
- Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan
- Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama
- Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılmasına ilişkin maddeler yer alıyor.
Basit yargılama usulü: yazılı savunma, duruşmasız karar
Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilecek.
Buna göre duruşma yapılmaksızın yazılı savunmalar alınarak hükme varılabilecek.
Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde ise sonuç ceza dörtte bir oranında indirilebilecek.
Temyiz edilebilecek kararlar genişletildi
Kanunda bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin temyiz edilebilecek kararlarının kapsamı da genişletildi.
Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerince duruşma açılmaksızın, cezayı kaldıran veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebeplere ya da şahsi cezasızlık sebeplerine bağlı olarak daha az ceza verilmesini veya cezaya yer olmadığına karar verilmesini gerektiren hallerde, hukuka aykırılığın düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilebilecek.
İnfazın ertelenmesi ve durdurulması
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu'nda yapılan değişiklikle infazın ertelenmesine ilişkin nedenler arasına yeni bir neden eklendi.
Buna göre, bölge adliye mahkemesinde inceleme ve kovuşturmalarda verilen kararların sanık lehine olması halinde, bu hususların istinaf isteminde bulunmamış olan diğer sanıklara da uygulanma imkanı varsa bu sanıkların da istinaf isteminde bulunmuşcasına verilen kararlardan yararlanması ile hükmün bozulmasının diğer sanıklara etkisini düzenleyen maddenin uygulanma imkanı bulunduğu hallerde hükmü veren ilk derece mahkemesinden infazın ertelenmesine veya durdurulmasına ilişkin karar verilmesi istenebilecek.
REKLAMKarar verilmeden önce cumhuriyet savcısı ve hükümlünün görüşlerini yazılı olarak bildirmesi talep edilebilecek. Karar, duruşma açılmaksızın verilecek ve bu karara karşı itiraz yoluna gidilebilecek. Erteleme veya durdurma talebinin kabulü, güvence gösterilmesine veya diğer bir şarta bağlanabilecek.
Kamu davasının ertelenmesinde 5 yıl
Cumhuriyet savcısı, üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ile ertelenmesine karar verebilecek. Suçtan zarar gören veya şüpheli, bu karara 173. madde hükümlerine göre itiraz edebilecek.
Bu madde hükümleri örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar; kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar; cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar hakkında uygulanmayacak.
Diğer değişiklikler
Diğer yandan, Çocuk Koruma Kanunu'nda yapılan değişiklikle, kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin hapis cezalarının üst sınırı 15 yaşını doldurmamış çocuklar bakımından 5 yıl olarak uygulanacak.
Kanunla, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, bazı suçlarda verilen erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilecek. Ancak teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
REKLAM