ABD'li bilim insanlarından bebeklerin geniyle oynayan Çinli biyofizikçiye tepki; başarısız ve yalan

ABD'li bilim insanlarından bebeklerin geniyle oynayan Çinli biyofizikçiye tepki; başarısız ve yalan
© AFP
© AFP
By Mustafa Bag
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

"Çin'de HIV virüsüne karşı bağışıklık kazandırma iddiasıyla ikiz bebeklerin genetiği ile oynandı ancak bu adım hedefine ulaşamadı. Bilim insanları çalışmaya tepki gösterdi ve olası sonuçlara dikkat çekti: "İstenmeyen mutasyonlara (değişim) da neden olmuş olabilir"

REKLAM

"Çin'de HIV virüsüne karşı bağışıklık kazandırma iddiasıyla ikiz bebeklerin genetiği ile oynandı ancak bu adım hedefine ulaşamadı. Bilim insanları çalışmaya tepki gösterdi ve olası sonuçlara dikkat çekti: "İstenmeyen mutasyonlara (değişim) da neden olmuş olabilir"

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü dergisinde (MIT Technology Review) yayımlanan ve Çin'de dünyaya gelen ilk genetiği değiştirilmiş ikiz bebekler Lulu ve Nana ile ilgili makalede, etik ve bilimsel normların görmezden gelindiği iddia edildi.

Bilim insanlarınca kaleme alınan makalede, Çinli biyofizikçi He Jiankui'nin 2018'de dünyaya duyurduğu 'buluş'la ilgili, "HIV salgınını kontrol altına alabilecek geniş kapsamlı tıbbi buluş iddiasında bulundu. Ancak (bebeklerin virüse karşı bağışıklık kazanması) hedefinde başarılı olup olmadığı belli değil. Zira söz konusu ekip, aslında bu direnci sağlayan gen mutasyonunu üretmedi" ifadeleri yer aldı.

Çin'in Şenzen Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden He Jiankui, DNA modifikasyonu (genom düzenleyici) sağlayan CRISPR adlı yöntem ile insanlarda viral bağışıklığı zayıflatan CCR5 adlı geni devre dışı bırakarak deney gerçekleştirdiğini öne sürmüştü.

Bilim çevrelerine göre insanların çok az bir kısmı CCR5 genindeki mutasyon nedeniyle bağışıklığa haiz şekilde dünyaya gelir.

He'nin CRISPR olarak bilinen güçlü düzenleme aracı kullandığını iddia ettiği de bu gendi.

2012'de ortaya çıkan CRISPR, o zamanda bu yana bilim dünyasında bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

CRISPR, bir diğer deyişle vücuttaki bakterilerin virüs kaynaklı saldırılara karşı kendilerini koruma amacıyla kullandığı savunma sistemi olarak adlandırılıyor.

"Tek kelime ile açıklanabilir: Kasıtlı bir yalan"

Dergideki yazıda imzası bulunan bilim insanlarından Kaliforniya Üniversitesi DNA modifikasyonu (genom düzenleyici) araştırmacısı Fyodor Urnov, "Mevcut CCR5 varyantını yeniden ürettikleri iddiası gerçek verilerin açık bir şekilde yalan beyandır ve sadece bir kelime ile tanımlanabilir; kasıtlı bir yalan." ifadesini kullandı.

Ayrıca Urnov, "Çalışma, araştırma ekibinin bunun yerine yaygın CCR5 varyantını çoğaltmada başarısız olduğunu gösteriyor." sözleriyle Çinli bilim insanlarını yalanladı.

Makalede, Çinli ekibin doğu geni hedef aldığı ancak asıl gerekli olan Delta 32 varyasyonunu kopyalamak yerine etkileri net olmayan yeni düzenlemeler yaratmaya çalıştığına işaret edildi.

Öte yandan CRISPR bilim çevrelerince hala sorunlu bir yöntem olarak kabul edilmeye devam ediyor.

Zira istenmeyen ya da "amaç dışı" sonuçlara yol açabiliyor, bu da insanlarda kullanımını oldukça tartışmalı hale getiriyor.

Araştırmacılar, erken aşamadaki embriyolarda söz konusu etkileri mercek altına aldıklarını ve sadece bir tane bulduklarını belirtti.

Bu durumun her bir embriyonun hücrelerini incelemeden kapsamlı bir araştırma yapmanın imkansız olacağı gerçeğini ortaya koyduğunu, dolayısıyla da iddiayı çürüttüğünü aktardı.

Çinli biyofizikçi He Jiankui, 2018'deki çalışmasını dünyanın önde gelen bilim dergilerine göndermiş olsa da makale şu ana kadar herhangi bir yerde yayımlanmadı.

Ayrıca Jiankui, çalıştığı üniversiteden de kovulmuştu.

Ek kaynaklar • AFP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

ABD'de bebeklere verilen isimlerde Muhammed ve Aliye ilk 10'da

Genetik tasarımlı ilk bebekler Çin’de doğdu: Amaç HIV virüsü ile mücadele

Çinli korsanları siber casuslukla suçlayan ABD ve İngiltere'den yaptırım kararı