Koronavirüs balık pazarından çıkmadı mı? Çin bu bilgiyi sakladı mı? Son araştırmanın tezi farklı

Huanan Balık Pazarı
Huanan Balık Pazarı © AP
By Sertaç Aktan
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Koronavirüs dünyada hızla yayılmaya ve endişe yaratmaya devam ederken şu ana kadar tüm dikkatler virüsün çıkış noktası olarak kabul edilen Çin'in Vuhan şehrindeki 'Huanan Balık Pazarı'ndaydı. Ne var ki, cuma günü yayınlanan ve ilk vakaları inceleyen bir araştırma bu tezi doğrulamıyor.

REKLAM

Koronavirüs dünyada hızla yayılmaya ve endişe yaratmaya devam ederken şu ana kadar tüm dikkatler virüsün çıkış noktası olarak kabul edilen Çin'in Vuhan şehrindeki 'Huanan Balık Pazarı'ndaydı. Ne var ki, cuma günü yayınlanan ve ilk vakaları inceleyen bir araştırma bu tezi doğrulamıyor.

The Lancet'te yayınlananve farklı enstitülerden çok sayıda Çinli uzmanın yer aldığı çalışmaya göre hastaneye yatırılan ilk 41 vakada 2019 novel koronavirüs (2019-nCov) tespit edildi. Çalışmada yer alan Çinli uzmanlar bu vakalardaki ilk kişinin 1 Aralık 2019'da hastalandığını ve balık pazarı ile arasında herhangi bir temas bulunmadığını, bu ilk hasta ile takip eden hastalar arasında epidemiyolojik bağlantı olmadığını ileri sürüyor.

Yine bu son araştırmaya göre ilk insan vakaları Kasım 2019'da ve belki daha da önce oluştu ancak kuluçka dönemi uzun sürdü. Eğer durum gerçekten de bu şekilde olduysa virüs Vuhan'da yeterli süre boyunca sessiz sedasız yayılmayı başardı.

Balık pazarı hipotezi nasıl çıktı?

Rapordaki verilere göre bu 41 vakanın ilk 13'ünün balık pazarı ile herhangi bir teması olmadı. Çinli sağlık yetkililerden ve Dünya Sağlık Örgütü'nden (DSÖ) gelen ilk raporlarda ilk hastalık görülen vakaların arasında 'çoğunlukla' balık pazarı ile ilişkisi olanlar olduğu belirtiliyordu. Bunun üzerine pazar 1 Ocak 2020'de kapatılmıştı.

Araştırmacılara göre ilk vakalar arasında çoğunlukla balık pazarında çalışan ve pazarla teması olan kişilerin bulunması virüsün pazar ve pazarda satılan hayvanlar kaynaklı olduğu hipotezini güçlendirdi ancak durumun farklı bir şekilde gerçekleştiğini varsaymak da mümkün.

Çin başından beri biliyor muydu?

The Lancet'te yayınlanan çalışma aynı zaman Çinli yetkililer tarafından duyurulan ilk bilgilerin de sorgulanmasına neden oldu. Amerikan Salgın Hastalıklar Birliği'nin 'Science Speaks' (Bilim konuşuyor) adlı sanal projesine röportaj veren salgın hastalıklar uzmanı Dr. Daniel Lucey, bu rapordaki bilgilere dayanarak Çin'in virüsün başlangıç noktasının balık pazarı olmadığını başından beri bildiğinin anlaşıldığını söylüyor.

Salgının ilk günlerinde ilk yetkili ağız Vuhan Belediye Sağlık Komisyonu idi. 11 Ocak'ta referans verilen ilk 41 vakanın kesin tanı konmuş tek vakalar olduğu ve bu sayının 18 Ocak'a kadar değişmediği belirtilmişti. Bununla birlikte insandan insana bulaşma eğiliminin henüz görülmediği de aktarılmış ve vakaların çoğunun pazar ile olan temaslarına dikkat çekilmişti.

Lucey'e göre Vuhan Belediyesi Sağlık Komisyonu 41 kişi üzerindeki tanı testlerini 10 Ocak'ta tamamlamış olduğuna göre yetkililer tüm kişisel vakaların tarihçesinden ve aralarındaki ilk vakaların balık pazarı ile teması olmamış olduğundan da haberi vardı. Diğer bir değişle, bu son araştırma raporunda varılan sonuçların doğru olma ihtimali, Çin'in salgının başlangıç noktasının balık pazarı olmadığını bildiği ihtimalini de güçlendiriyor .

Farklı senaryolar da mümkün

Tüm bunlarla birlikte balık pazarı senaryosu ile uyumlu olabilecek bir başka senaryo da; ilk kez virüsü kapanların benzer hayvanlardan farklı bir pazarda veya bölgede kapmış ve daha sonra Huanan pazarında çalışan kişilere pazar dışında bulaştırmış olabileceği.

Aşı için zamanla yarış devam ediyor

Bilim insanları koronavirüse karşı bir aşı geliştirmek için zamanla yarışıyor ancak virüsün bulaşma hızı daha önceki SARS salgınlarından çok daha yüksek. Henüz kuluçka dönemindeyken bile bulaşma özelliği olan virüsü durdurmak adına DSÖ küresel acil durum ilan etti.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Covid-19 salgını sonrası Çin'in Vuhan kentindeki pazarlar ne durumda?

Çin'de 'gebelik kışı': Hastaneler azalan talep nedeniyle kadın doğum bölümlerini kapatıyor

Çin'den Elon Musk'ın ABD istihbarat teşkilatı için kurduğu casus uydu ağına tepki geldi