Umre nedir? Ne zaman gidilir? Umreye gitmek şart mı?

REKLAM

Yeni tip koronavirüs (Covid-19) farklı din mensuplarının ibadetlerini etkilerken bunların başında Müslümanlar geliyor. Birçok ülkede camilerde namaz kılınması askıya alınırken Suudi Arabistan da umre ziyaretlerini geçici olarak durdurdu. Umreden yaklaşık 20 bin Türk vatandaşı Türkiye’ye dönerken bunlardan birisinde Covid-19 tespit edilmesi yetkilileri alarma geçirdi.

Umre ne anlama geliyor?

Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisine göre sözlükte “ziyaret, Kâbe ziyareti; imar” anlamlarına gelen umre fıkıhta ihrama girerek Kâbe’yi tavaf edip Safâ ile Merve tepeleri arasında gidip gelmeyi (sa‘y) ifade eder.

Umreye gitmek İslam’a göre şart mı?

Hanefîler’in çoğunluğuna ve Mâlikîler’e göre kişinin hayatında bir defa umre yapması müekked sünnettir. Bu, Hz. Muhammed’in devamlı olarak işleyip nadiren terk ettiği eylem anlamına geliyor. Umre farklı mezheplerde farklı yorumlanıyor. Bazı Hanefîler’e göre umre vitir namazı ve kurban gibi vâciptir. Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinde tercih edilen görüşe göre hayatta bir defa umre yapmak farzdır. Farz, kesinlikle istenen fiil demektir. Vâcip ise Hanefîler’e göre farzdan bir derece aşağıdadır.

Kimler umre ile yükümlüdür?

Kişinin umre yapmakla yükümlü olması için gerekli şartlar şöyle: Aklı yerinde olmak, Müslüman olmak, ergenlik çağına girmiş olmak, hürriyet, maddî imkâna sahip bulunmak, sağlık ve yol güvenliğine sahip olmak. Kadınlar için eşin veya mahrem akrabanın refakat etmesi şarttır. Şâfiîler mezhebine göre güvenli bir ortamda kadınlar grup halinde eş veya mahrem akraba olmadan da farz umreyi eda edebilir.

Ne zaman umre yapılır?

Hac yılın sadece bir kaç gününde yapılırken umre için böyle bir vakit şartı bulunmuyor. Yılın her vakti umre yapılabilir. Ancak Hanefî mezhebine göre arefe günü ve kurban bayramının dört gününde umre yapmak mekruhtur, tavsiye edilmez. Bunun sebebi ise umreyle uğraşmanın haccı engellemesi, hac sebebiyle umreyi düzgün eda etmenin zorluklardır. Çoğunluk ise hac ibadetiyle meşgul olmayan kişinin hac günlerinde dahi umre yapabileceğini belirtir.

Umre yapmanın şartları nelerdir?

Mezheplere göre ayrıntıları değişmek üzere umreyi tamamlamanın dört şartı vardır. Bunlar: İhram, tavaf, sa‘y ve tıraş olmak

a) İhram: Sözlükte “haram kılmak, kendini mahrum bırakmak, haram aylarına veya Harem bölgesine girmek” anlamlarına gelir. Kavram olarak ise hac veya umreye niyet eden kimsenin diğer zamanlarda yapması helâl olan bazı davranışları, hac ve umrenin rükünlerini veya bütün âdâbını tamamlayıncaya kadar kendine haram kılmasını ifade eder.

İhramla birlikte erkeklerin dikişli elbise giymeleri yasak olduğundan Türkçe’de ihrama girmek tabiriyle, hac ve umre süresince giyilmek üzere hazırlanmış beyaz renkli dikişsiz dokumaya bürünmek anlaşılmıştır. Bu kumaşlar da ihram veya ihramlık diye adlandırılmıştır.

b) Tavaf: “Bir şeyin çevresinde dönmek, dolaşmak” anlamındaki tavâf kelimesi fıkıh terimi olarak usulüne uygun şekilde Kâbe’nin etrafında dönmeyi ifade eder. Kâbe sol tarafa alınarak Hacerülesved hizasından başlanıp aynı noktada tamamlanan her dönüşe “şavt” ve yedi şavta tavaf adı verilir.

c) Sa‘y: Tavaflarından sonra Safâ tepesinden başlayarak dördü gidiş, üçü dönüş olmak üzere Safâ ile Merve tepeleri arasında toplam yedi defa gidip gelmeyi ifade eder.

d) Tıraş olmak: Saçın tıraş edilmesi. Tıraş miktarı ise mezheplere göre değişir. Hanefîler’e göre saçın en az dörtte biri kısaltılmalı, Şâfiîler’e göre en az üç kıl kesilmeli, Mâlikî ve Hanbelîler’e göre saçın her tarafından bir miktar alınmalıdır.

Umre ibadeti nasıl gerçekleştirilir?

İhrama giren kişiler Mekke’de Mescid-i Harâm bölgesine gider. Mescid-i Harâm, Kâbe’yi kuşatan ve ibadet için kullanılan alandır. Umre adayı Kâbe’nin etrafında yedi tur döner, buna tavaf denir. Tavaf bittikten sonra iki rekat namaz kılınır. Bunun ardından Safâ tepesine çıkılır. Ardından Safâ’dan inilerek Merve tepesine doğru gidilir. Merve’den tekrar Safâ’ya doğru gidilir, gidiş ve gelişler yedi tura tamamlanır. İki tepe arasında gelip gitmeye sa‘y denir. Son tur Merve tepesinde tamamlandıktan saç tıraşı yapılır. Umrenin tüm bu süreçleri boyunca Müslümanlar dualar eder.