Bilim dünyası Covid-19 tedavi ve aşı çalışmalarında hangi seviyede?

Covid-19
Covid-19 © AP
By Gizem SadeMonica Pinna
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Dünyanın pandemiyle boğuştuğu günlerde, bilim insanları etkili bir tedavi peşinde koşarken aynı zamanda güvenli bir aşı geliştirmeye çalışıyor.

REKLAM

Yeni tip koronavirüsün (SARS-CoV-2) neden olduğu Covid-19 salgını dünya çapında 1 milyondan fazla kişiye bulaştı, 70 bin kişininse ölümüne sebebiyet verdi.

Dünyanın pandemiyle boğuştuğu günlerde, bilim insanları etkili bir tedavi peşinde koşarken aynı zamanda güvenli bir aşı geliştirmeye çalışıyor.

Yeni ortaya çıkan bir hastalığa karşı aşı geliştirmek genellikle 10 ila 15 yıl alır. Ancak küresel aşı birliği GAVI yöneticisi Seth Berkley, "Ebola için bunu 5 yıl içinde yaptık. Bu süreyi hızlandırabileceğimizi biliyorum" şeklinde konuşuyor.

Covid-19 aşısı için insanlı deneyler, normalden çok daha hızlı bir şekilde, halihazırda başladı. ABD'de gönüllü Jennifer Haller, 16 Mart'ta aşı denemesinin yapıldığı ilk insan oldu.

AP
Jennifer HallerAP

Resmi adı mRNA-1273 olan deneysel aşı, Massachusetts merkezli biyoteknoloji şirketi Moderna ile Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından geliştirildi. Aşı, denemeler için gönüllü olanlara virüs bulaştırma riski taşımıyor çünkü içeriğinde koronavirüsün kendisi yer almıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 40'tan fazla potansiyel aşı olduğunu belirtiyor. Geliştirilmekte olan yüz kadar aşı olduğu ve bunların bir kısmının henüz klinik testlerinin başlamadığı bildiriliyor.

Mesajcı RNA kullanımı çözüm olabilir mi?

Virüsün RNA'sı olarak bilinen bir kısmın manipüle edilmesine imkan veren bir aşı geliştirmek, Covid-19'la mücadelede umut verici bir yöntem olarak görülüyor.

Fransız Halk Sağlığı Kurumu INSERM'de araştırmaları yöneten Marie-Paule Kieny, RNA molekülünün koronavirüse dair bütün genetik bilgileri taşıdığını söylüyor. Kieny, "RNA laboratuvarda büyük ölçüde sentezlenebilir. Bu nedenle klinik araştırmaların devam ettiği bu ilk aşıda kullanılıyor" şeklinde konuşuyor.

Dünya çapında, Covid-19'a vurulacak öldürücü darbeyi bulmak için farklı yaklaşımları deneyen 30'dan fazla şirket ve akademik kurum var.

Bunlardan biri olan Almanya merkezli tıbbi biyoloji şirketi Curevac, mesajcı RNA olarak bilinen mRNA molekülünü haziran ayında klinik testlere hazır olması beklenen aşıda kullanıyor. Curevac sözcüsü Thorsten Schüller, "mRNA'yı vücuda kendi aşısını üretme talimatı vermesi için kullanıyoruz, yani biz sadece bilgiyi vücuda yerleştiriyoruz. Bu tıpta tamamen yeni bir yaklaşım" şeklinde konuşuyor.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Curevac'a aşı geliştirilmesine yardımcı olmak için 80 milyon euroluk bir araştırma fonu teklif etti.

Tartışmalı tedavi yöntemleri

Dünya Covid-19'a karşı bir aşı beklerken, binlerce hatta milyonlarca insanın tedaviye ihtiyacı olacak. Araştırmacılar ve doktorlar halihazırda mevcut ilaçları bir araya getirerek enfekte hastaları tedavi etmek için denemeler yapıyor. Ancak şu ana kadar kesinleşmiş herhangi bir tedavi yok.

AP
Didier RaoultAP

Fransa'da Marsilya Üniversite Hastanesi Enstitüsü, Covid-19 semptomları gösteren hastaları teşhis ve tedavi edebilmek için önerilerde bulundu. Enstitü'nün enfeksiyon hastalıkları bölüm başkanı Didier Raoult, sıtma ilaçlarının Covid-19 hastalarını tedavi edebileceğini söyledi. Raoult şubat ayında sıtma için kullanılan klorokin ve ilgili bileşiği hidroksi klorokini kullanarak küçük bir hasta grubunun tedavisinde başarılı sonuçlara ulaştığını açıkladı.

Ancak bilim dünyasında Raoult'un yöntemine şüpheyle yaklaşanlar oldu. Onlardan biri olan Kieny, "İlacın dünyayı kurtaracağını söyleyenler oldu. Ancak maalesef şimdilik hidroksi klorokinin etkisini gösteren çok bir kanıt yok, hatta hiç yok" şeklinde konuşuyor.

İtalya'da Covid-19 vakalarının ağırlıkta olduğu Milano'daki San Raffaele Hastanesi'nde doktorlar Profesör Raoult'un tavsiye ettiği ilaç kombinasyonunu kullanıyor. Hastane yetkilisi Fabio Ciceri ulusal çapta onaylanan bir protokol oluşturulmadığını ve her hastanenin kendi stratejisini belirleyebileceğini söylüyor.

Uyarılar dikkate alınmadı

Birçoklarına göre böyle bir pandemi önlenebilir, en azından salgına daha hazır olunabilirdi. Sonuçta, 2003 yılındaki SARS salgınından ders alınmış olması gerekirdi.

Microsoft'un kurucusu Bill Gates'in dünyanın bir sonraki pandemiye hazır olmadığını söylediği Ted konuşması, Covid-19 salgını nedeniyle gündeme geldi ve defalarca izlendi.

Gates ve diğer uzmanların yaptığı uyarılar çoğunlukla göz ardı edildi. Önde gelen epidemiyologlara göre suç, halk sağlığına yönelik ihtiyaçlar değil de ticari fırsatlara odaklanan sistemde.

REKLAM
AP
siyasi liderlerAP

Amsterdam Üniversitesi'nde Bilim ve Teknoloji Profesörü Stuart Blume, konunun küresel olarak dikkate alındığını ancak pratik organizasyon ve hazırlığın kesinlikle eksik olduğunu belirtiyor. Blume, son on yıldır tüm ülkelerin salgına hazırlık senaryolarıyla meşgul olduğunu ancak hâlâ ne yapacaklarını bulmaya çalıştıklarını söylüyor.

İspanya'da Alicante Miguel Hernández Üniversitesi'nde Önleyici Tıp ve Halk Sağlığı Profesörü Ildefonso Hernández Aguado, 2008'deki küresel finansal krizin bu hazırlık eksikliğinde rolü olduğunu düşünüyor.

Aguado, "Bütçe kesintileri gerekli hale geldi ve gereksiz olduğu düşünülen sektörlerde tasarrufa gidildi. Bugün olanlar öngörülebilirdi ancak politikalar ve karar verme süreci tersi yönde hareket etti" şeklinde konuşuyor.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Ege Üniversitesi: Covid-19 aşısı geliştirme çalışmalarında ilk aşama tamam

Antarktika'da kuş giribi alarmı: Penguen vakaları artıyor

Fransa: Hastaneler personel sıkıntısı çekiyor, yabancı doktorlar iş güvencesi istiyor